Yerli aşıda Faz-2’nin bilgi toplama basamağı da tamam

TÜRKİYE’de koronavirüse karşı geliştirilen yerli aşılar ortasında insan deneylerine başlanan birinci aşının çalışmalarının yürütüldüğü Kayseri Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Âlâ Klinik Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (İKUM) Faz-2’nin bilgi toplama aşaması da tamamlandı. İKUM Müdür Yardımcısı Ahmet İnal, aşı uygulanan gönüllülerin 43 gün boyunca takip edildiğini belirterek, “Faz-3’e geçmek için 43’üncü gün dataları gerekiyordu. Bu bilgiler, tamamlandı, artık bakanlık tarafından incelenecek. Bundan sonra Sıhhat Bakanlığı bünyesinde Faz-3 evresinin mayıs ayında başlaması bekleniyor” dedi. 
ERÜ bünyesindeki Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi (ERAGEM) ile İKUM tarafından koronavirüse karşı geliştirilen ve Sıhhat Bakanlığı ile Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından desteklenen Covid-19 yerli aşısının Faz-1 çalışması, 44 istekli üzerinde yapıldı. İnaktif aşının Faz-2 çalışmaları ise şubat ayında başladı ve 250 gönüllünün aşı uygulaması 9 Nisan’da tamamlandı.
İKUM Müdür Yardımcısı Dr. Ahmet İnal, aşılamanın akabinde gönüllülerinin takiplerinin yapılarak, bilgi toplama kademesinin da tamamlandığını söyledi. İnal, aşı uygulanan gönüllülerin 43 gün boyunca takip edildiğini belirterek, “Yerli aşıda Faz-2 çalışmalarının birinci kademesi tamamlandı zira bu 1 yıllık bir çalışma. Faz-3’e geçmek için 43’üncü gün bilgileri gerekiyordu. Faz-3 geçmek için bu bilgiler tamamlandı. Sıhhat Bakanlığı’na sunulmak için gerekli bilgiler hazırlanıyor. Faz-3’e geçmek için bir data oluşmuş oluyor. Bu bilgi bakanlık tarafından incelenecek. Bu datalar değerlendirildikten sonra Faz-3 evresi başlamış olacak. Şu an bu çalışmaları kendi açımızdan değerlendirdiğimiz vakit bir dert görülmüyor. Tabi bu bizim için memnunluk verici. Bundan sonra Sıhhat Bakanlığı ve TÜSEB bünyesinde çalışmanın Faz-3 kademesinin mayıs ayında başlaması bekleniyor. Faz-3 aşısının uygulama sırasında da ilerleyen etaplarda tahminen erken kullanım onayı ya da tedaviye girmesi mümkün olabilecek; tabi her şey yolunda masraf ve başarılı olursa” diye konuştu. 
‘ŞEHİR DIŞINDAN GELİP PLASEBO ÇIKANLAR OLDU’
Faz-2 kademesine Türkiye’nin her yerinden katılanlar olduğunu söyleyen Dr. İnal, “Bu gönüllülerimiz yerli aşı çalışmalarına çok ilgi gösterdiler. Örneğin; kent dışından gelip plasebo çıkan gönüllülerimiz oldu. Çok emek harcadılar. Bunu duyan gönüllülerimizin yansısı ‘Canımız sağ olsun, her işte bir hayır vardır’ diye hoş reaksiyon verdiler. Bunun yanında karı koca gelen gönüllülerimiz vardı. Yine karı koca gönüllülerimizden birine plasebo, kocasına ise aşı denk geldi. Aşı uygulanan eşte aşıyla ilgili hiçbir semptom yokken plasebo uygulanan kadının kolu şişmişti. Bunu ruhsal bir tesir olarak düşünebiliriz” dedi.
‘HER YAN TESİR AŞIYA BAĞLI DEĞİL’
Bir öbür istekli ikili de plasebo denk geldiğini belirten Dr. İnal, “İkisi de aşıdan sonra birçok yan tesir yaşadı. ‘Bize aşı verilmedi, biz bu yan etkiyi nasıl yaşadık?’ diye şaşkınlıklarını söz ettiler. Bunlar bizim için enteresandı. Yani aşı olmadığı halde yan tesir oluşabileceğini gördük. Esasen yapılan çalışmalarda plasebonun gayesi bu. Her yan tesir aşıya bağlı gelişmiyor. Birtakım yan tesirleri kişinin aşı olarak düşünüp, bir nevi ruhsal olarak yaşadığını görebiliyoruz. Plaseboda boş su veriliyor. Bu suya karşı bedenin reaksiyon verdiğini düşünün. Biz olağanda aşı verdiğimiz vakit yan tesir düşünürüz; kol ağrısı, kolda şişme görebiliriz. Demek ki bu plaseboya bağlı da gelişebiliyor. Yani insan bedeninde gelişen yan tesir, her vakit aşıya bağlı değildir” diye konuştu.