UNESCO başvurusu yapılan Giresun Adası’nda, hafriyatlar yine başlıyor

GİRESUN’da, UNESCO’nun Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne alınması için müracaat yapılan Giresun Adası’nda, arkeolog ve sanat tarihçilerinden oluşan teknik takımla 4 yıl ortadan sonra tekrar arkeolojik hafriyat yapılacak.
Karadeniz’de yer alan iki adadan biri olan ve 38 bin metrekare alanı ile Akdeniz defnesi ve yalancı akasya başta olmak üzere 71 tıp doğal otsu ve odunsu bitki çeşidi ile karabatak ve martıların doğal olarak ürediği doğal ve arkeolojik sit alanı Giresun Adası’nda hafriyatlar yine başlıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı UNESCO’nun Dünya Miras Süreksiz Listesi’ne alınması için çalışma yürütülen adada 4 yıl sonra yine arkeolojik hafriyatlar yapılacak.
‘BİRÇOK BULUNTU ELE GEÇTİ’
Giresun Valiliği’nden yapılan yazılı açıklamada, geçmişte Aretias, Nesos, Areos ve Khalkeritis gibi pek çok isimle anılan, antikçağdan beri süregelen hayat izlerine sahip olan adanın birçok efsane ve mitolojik anlatıma husus olduğuna yer verildi. Açıklamada, “Adayı uzunluktan boya çevreleyen sur kalıntıları, M.S. 2’nci yüzyıl ile tarihlendirilen tapınak kalıntısı, M.S. 12’nci yüzyılda yapıldığı bilinen kilise kalıntısı, şapel, su kuyusu ve çok sayıda mezar yapısının adadaki ömrü ve tarihi zenginliği gözler önüne seriyor. Giresun Adası’nın tarihi süreçteki medeniyet kurgusunu ortaya çıkartmak ve ele geçen bulguların kentin kültür ve tarihi zenginliğine katılması maksadıyla 2009-2010 yıllarında 2 yıl üst üste arkeolojik yüzey araştırması yapılarak birçok buluntu ele geçti. Bu buluntular ışığında ve Giresun Adası’nın Karadeniz tarihinde koruduğu kıymete istinaden 2011 ve 2012 yılında tekrar Giresun Müzesi Başkanlığı’nda Selçuk Üniversitesi Arkeoloji Kısmı ile birlikte arkeolojik hafriyat çalışmaları devam etmiştir” denildi.  
‘YAPILAR KISMEN ORTAYA ÇIKARILDI’
Kazılarda surlarla çevrili adada yer alan yapıların kimilerinin kısmen ortaya çıkarıldığına vurgu yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi:
“Adada Ortaçağ yerleşimine ilişkin tapınak üzerinde inşa edilmiş kilise, kule, yönetici yapısı, şapel ve sarnıç üzere yapılarla birlikte Klasik ve Helenistik periyoda ilişkin liman alanı ve sunu çukurları tespit edilmiştir. 2015 yılında yapılan arkeolojik hafriyat çalışmalarında şapel kalıntısı ve şarap küpü olarak bilinen Pithosların yer aldığı alanlar ortaya çıkarılmıştır. Ayrıyeten kalıntılar içerisinde Bizans periyoduna ilişkin sikkeler tekrar Bizans devrine ilişkin büyük kısmı sağlam kalmış sırlı seramik kase, çatı ve mezar kiremitleri ile birlikte çok sayıda iskelet bulunmuştur. 2016 ve 2017 yıllarında yapılan arkeolojik hafriyat çalışmalarında ise evvelki yıllarda açılmış olan hafriyat alanı üzerinde ayrıntılandırılarak ilerlenmiş ve seramik, fresk ve mozaik modüllerine, cam boncuk ve mimari taş modülleri üzere buluntulara rastlanmıştır.”
‘EYLÜL AYINDA BAŞLIYOR’
Giresun Adası’nda orta verilen bilimsel çalışmaların eylül ayından itibaren tekrar başlaması kararı alındığının lisana getirildiği açıklamada, “Adanın yüzeyinde ve toprağın altında bir hazine üzere yatan geçmişin kalıntıları günümüze kadar birçok bilimsel çalışma ile gün yüzüne çıkartılmaya çalışılmıştır. Lakin Karadeniz’in engin mavi sularında adeta büyülü manzarasıyla daha birçok bilinmeze hamile olan ada elbette ki birçok yeni araştırmayı ve bilimsel çalışmayı beklemektedir. Giresun ili turizmine katkısı sonsuz olacak bu tabiat şaheserinin bilimsel manadaki arkeolojik hafriyat çalışmalarının yapılabilmesi için Eylül-Ekim 2021 Devrinde Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesi ile Giresun Müze Müdürlüğü tarafından arkeolog ve sanat tarihçilerinden oluşan uzman takımı ve teknik takımıyla tekrar kazılara başlanacaktır” sözlerine yer verildi.
GİRESUN ADASI
Karadeniz’deki iki adadan biri olan Giresun Adası kıyıdan 1,6 km açıkta olup, 38 bin metrekare alana sahiptir. Adada bilhassa Akdeniz defnesi ve yalancı akasya başta olmak üzere 71 çeşit doğal otsu ve odunsu bitki tipi bulunmaktadır. Sonradan 10 adet ağaç tipi daha ek edilmiştir. Karadeniz’de karabatak ve martıların doğal olarak ürediği ada birebir vakitte göçmen kuşların uğrak ve dinlenme yeridir. Hakkında birçok efsaneler anlatılan, Amozanların ve birçok kavmin yaşadığı adada mitolojik çağlara ilişkin birçok kalıntı bulunmaktadır. Amazon bayanlarının burada yaşadığına ve mitolojide Kaptan Yason önderliğindeki Argonotlar’ın Herkül ile birlikte altın postu aramak için geldiklerine ve ‘Aretias, Nesos ve Khalkeritis’ isimleriyle anılan adada M.Ö. 2 bin yılından itibaren yerleşimin başladığı sanılıyor. Adada, 2011 yılında başlayan arkeolojik hafriyatlarda kilise kalıntıları, tapınak, iskeletler, şarap fıçıları bulundu. Hafriyatlar sonucunda adanın tarihte bir dini merkez olduğu belirlendi.