Türk-İş: Dört kişilik ailenin aylık besin harcaması 2,830.17 TL

İstanbul, 27 Mayıs – Türk-İş’in araştırmasına nazaran, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı), Mayıs’ta aylık bazda yüzde 2.28 artışla 2,830,17 liraya çıktı.
Türk-İş bilgilerine nazaran, “mutfak enflasyonu”ndaki değişim, yılın birinci beş ayında yüzde 9.28, yıllık bazda yüzde 16.07 ve yıllık ortalama artış oranı da yüzde 18.07 olarak hesaplandı.
Gıda harcaması ile birlikte giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması zarurî öbür aylık harcamalarının toplam meblağı da (yoksulluk sınırı) 9,218.79 liraya yükseldi. Bekâr bir çalışanın “yaşama maliyeti” de aylık 3,435.22 lira olarak belirlendi.
Türk-İş açıklamasında, “Çalışanların ailesiyle birlikte ‘insan onuruna yakışır bir hayat sürdürmeleri’ daha da güçleşmektedir” denildi ve eklendi:
“Asgari fiyat açlık sonunun altındadır. Dört kişilik bir ailenin aylık besin harcaması (mutfak masrafı) bir yıl öncesine nazaran 392 lira ve yapılması gereken toplam harcama fiyatı (aile bütçesi) 1,277 lira arttı.  Yılın yalnızca birinci beş ayı sonunda, aile bütçesine gelen ek yük ise 783 lira oldu.”
Türk-İş hesaplamasına temel alınan besin eserlerinin, direkt piyasadan derlenen fiyatlarında Mayıs itibariyle gözlenen değişim -harcama kümeleri itibariyle- şöyle:
– Süt, yoğurt, peynir kümesinde; kıymetli bir fiyat değişikliği görülmedi. Hesaplamada tekrar günlük tüketilen beyaz peynir fiyatı temel alındı. Bu ortada, keçi sütünden imal edilen peynirin kilogram fiyatının 80 lira, rokfor peynirin kilogram fiyatının 140 lira olduğunu da not etmek mümkündür.
– Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat eserlerinin bulunduğu kümede; bu ay balık dönemi sona erdi, tezgahlarda yüklü olarak kültür balıkları yer almaya başladı. Lakin kıyma ve kuşbaşı et fiyatı bu ay da arışını sürdürdü. 
– Tıpkı halde tavuk fiyatı da arttı. Sakatat (ciğer, yürek, böbrek) eserlerinin fiyatı değişmedi. Yumurta fiyatı geriledi. Bakliyat eserleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları birebir kaldı.      
– Bu ay yaş sebze-meyve fiyatları her hafta değişken bir nitelikte gösterdi. Bir yandan devam eden Ramazan ayı ve akabinde gelen bayram günleri, bir yandan tüm ülkede uygulanan tam kapanma ve semt pazarlarının her yerde tıpkı gün ve bir kerelik kurulması, alışveriş alışkanlığını ve eser tedarikinin sürekliliğini olumsuz etkiledi. 
– Lakin son haftada, mevsim koşullarının da tesiriyle bollaşan eser çeşitliliğine bağlı olarak, yükselmiş olan eski düzeyine geldi. Geçen ay ortalama kilogram fiyatı 7.74 lira olan taze sebze-meyve bu ay tıpkı kaldı. Ortalama zerzevat kilogram fiyatı biraz gerileyerek 7.21 lira (geçen ay 7.45 lira) oldu. Ortalama kilogram meyve fiyatı ise 8.50 lira olarak hesaplandı (geçen ay 8.67 lira).
– Bu ay, 17 zerzevat ve 12 meyve olmak üzere toplamda 29 eserdeki fiyat değişimi izlendi ve hesaplamaya temel oldu. Hesaplama yapılırken -her vakit olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim eserleri temel alındı. Eserlerin tek tek tartısı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam ölçüsünden hareket edildi. 
“Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik üzere eserlerin bulunduğu kümede; ekmek fiyatı değişmedi. Tıpkı formda un, pirinç, bulgur fiyatı da birebir kaldı. Makarna ile irmik fiyatı ise biraz arttı. 
– Son küme içinde yer alan besin hususlarından; tereyağı ve fiyatı ile ayçiçeği yağı değişmedi. Zeytinyağı fiyatı ise arttı. Hesaplamada dikkate alınan siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı, yeşil zeytinden ötürü biraz geriledi. 
– Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) eserleri fiyatı -bayram haftasında- birebir kaldı. Baharat eserleri (kimyon, nane, karabiber vb.) ile çay ve ıhlamur fiyatı bu ay yeniden değişmedi. Tıpkı biçimde bal, reçel, pekmez, şeker, tuz, salça fiyatında farklılık tespit edilmedi. (Grafik – Tablo)