Tarih ve kültür hazinesi Barak kilimlerini yaşatmaya çalışıyorlar

Ahmet ACAR/KAŞ (Antalya), – ANTALYA’nın Kaş ilçesinde binlerce yıllık tarih ve kültür hazinesi olan Barak kilimleri yaşatılmaya çalışılıyor. Gençlerin ilgi göstermediği Barak kilimi dokuma işini bölgede yaşayan Cemile Kaymak ve Zeynep Akman sürdürüyor. Kaymak ve Akman, bu geleneğin yok olmaması için gençlere davet yaptı.
Kaş’a bağlı eski ismiyle Barak, bugünkü ismiyle Boğazcık Mahallesi olan yerleşim ünitesinde, binlerce yıllık Barak kilimi yaşatılmaya çalışılıyor. Boğazcık Mahallesi de tarihi taş konutlarıyla binlerce yıllık bir geçmişi barındırıyor. Orta Asya, Selçuklular ve Osmanlı’dan gelen bir gelenek olan Barak kilimleri, Boğazcıklı birkaç bayanın hünerli ellerinde şekilleniyor. Gençlerin Barak kilimi dokumasına ilgi duymaması ve bu kültürün kaybolabileceği kanısı bayanları endişelendiriyor.
6 METREKARELİK KİLİME 8,5 KİLO YÜN KULLANILIYOR
Mahallede Barak kilimi dokumaya devam eden 2 bayan var; Cemile Kaymak ve Zeynep Akman. Barak kilimleri, heybeleri, namazlıkları koyun yününden dokunuyor. Tezgahlarda çözgü denen ipler, köydeki koyun sürülerinden elde ediliyor ve kirmenlerde eğiriliyor. Kilimlerin dokunmasında kullanılan kök bayalı yünler ise Siirt’in Kurtalan ve Afyonkarahisar’ın Bayat ilçelerinden satın alınıyor. Kilimler 6 metrekare, 1,5 metrekare ve 1,2 metrekare olarak dokunuyor. 6 metrekarelik bir Barak kilimi için toplam 8,5 kilo yün kullanılıyor.
KULLANILAN MOTİFLERİ BAYANLAR EZBERE BİLİYOR
Kilimlerde kullanılan motifleri bayanlar ezbere biliyor. Bu motifler yelek, Barak Türkmen, aşık, gelin öldüren ve sarı namazla üzere isimlerle biliniyor. Her modelin farklı bir hikayesi bulunuyor. Her gün çalışılırsa 6 metrekarelik bir Barak kilimi, yaklaşık 1,5- 2 ayda dokunabiliyor. Kilim dokuyan bayanlara, mahallenin yaşlı ve deneyimli bayanları da vakit zaman gelerek yardım ediyor.
‘GENÇLERİMİZ EL VERSİN, BU MESLEK ÖLMESİN’
40 yıldır Barak kilimi dokuyan 3 çocuk annesi Zeynep Akman, “Bizim Barak kilimlerimiz, doğma büyüme bir el sanatımızdır. Dedelerimizden, ninelerimizden, annelerimizden kalan herkes için çok hoş bir meslek. Özellikle gençlerimiz için. Ölmesin, bu mesleğimiz devam etsin. El versinler. Gençlerimizden çok rica ediyorum” dedi.
‘KÜLTÜRÜMÜZ BİTMESİN’
Kilim dokumaya devam eden 2 çocuk annesi Cemile Kaymak, “Biz bu kilimleri 400 yıldır dokumaya çalışıyoruz. 400 yıldır mesleğimiz. Cetlerimiz bunu bize öğretti. Ninemiz, annemiz. Yakın çevrelerimiz birbirimizi destekleyerek öğrendik. Kök boyalarla boyalandırıyoruz. Hala de devam ettiriyoruz, dokuyoruz. Çocuklarımız yapar mı? Onu bilmiyoruz. Dokusalar âlâ olacak. Kültürümüz bitmesin. Bilmiyorum nasıl olur?” diye konuştu.
‘MAALESEF YENİ KUŞAK BUNA İÇ AÇICI BAKMIYOR’
Boğazcık Mahallesi Muhtarı Veli Gökçe de şöyle konuştu:
“Orta Asya’dan bu taraflara kadar gelen ecdadımız bu, ismi üstünde Barak. Bu Barak kilimi, aşağı üst bizim bildiğimiz, duyduğumuz 400 yıldır halk ortasında biliniyor. Ayakta tutmaya çalışıyorlar. Sağ olsunlar, var olsunlar bizlere kadar bu mirası ulaştırdılar. Maalesef yeni jenerasyon buna iç açıcı bakmıyor. Biz de elimizden geldiği kadar uğraş veriyoruz. Muhtarlık olarak da halk olarak da yaşatmaya çalışıyoruz.”