Prof. Dr. Yılmaz: Marmara Denizi’nden toplanan müsilaja talibiz

BURSA Teknik Üniversitesi (BTÜ) Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi, Biyomühendislik Kısmı laboratuvarlarında, deniz salyasından gübre, tarım ilacı, bioplastik ve biyoyakıt üretmek için başlatılan çalışmalar sürüyor. Marmara Denizi’nden toplanan deniz salyasına talip olduklarını belirten Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mete Yılmaz, “Müsilajın kimyasal yapısını inceleyip, laboratuvar ortamında oluşturulan müsilajla Marmara Denizi’nde görülen müsilajın yapılarını karşılaştırıyoruz. Şayet eserlerimizden randıman alırsak, denizde müsilaj biterse çiftliklerde üretebiliriz” dedi.
Marmara Denizi’nde yaklaşık 4 aydır tesirli olan deniz salyası olarak da isimlendirilen müsilaj tedirginliğe neden oldu. BTÜ Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Biyomühendislik Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mete Yılmaz, deniz salyasının kaynağı olan mikro alglerin iktisada kazandırılması için laboratuvar çalışmalarını sürdürüyor. Prof. Dr. Yılmaz, araştırma vazifelileri Kübra Şentürk ve Nazlı Soydan ile doktora öğrencisi Vesile Esra Dökümcüoğlu, deniz salyasından aldıkları numuneleri mikrobiyolojik, toksikolojik ve kimyasal testleri yaparak, saf hale getirdi. Laboratuvar sonuçlarına nazaran geliştirilecek deniz salyasının gübre, tarım ilacı, temizlik gereci ya da biyoplastik olarak kullanılması hedefleniyor.
‘KİMYASAL YAPISINI ANLAMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Yaptıkları çalışma ile aksiyon planına katkı sağladıklarını belirten Prof. Dr. Yılmaz, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Marmara Denizi’yle alakalı bir hareket planı hazırladı. Biz de bu aksiyon planını destekliyoruz ve her türlü katkıyı koymaya hazırız. Müsilaj, deniz ortamındaki kirlilikle birlikte çok çoğalan algler, bunların yanında iklim şartlarının uygun olmasıyla ortaya çıkan bir durum. Hasebiyle karmaşık bir yapı. Tüm faktörlerin ayrıntılı incelenmesi ve araştırılması gerekiyor. Müsilaj, Bursa kıyılarına geldikten sonra aldığımız örneklerle birlikte öncelikli olarak yapısını anlamaya çalışıyoruz. Kimyasal yapısı nedir, bu yapı nasıl başladı, bunları anlamaya çalışıyoruz” dedi.
Prof. Dr. Yılmaz, “Laboratuvar ortamında oluşturulan müsilajla Marmara Denizi’nde görülen müsilajın yapılarını karşılaştırıyoruz. Bu türlü bir yaklaşımın, bu cins canlıların takibi, çoğalmalarının önlenmesi üzere hususlarda yardımcı olacağını düşünüyoruz. Öbür yandan, belediyeler müsilajı toplamak için önemli bir efor içinde. Bu toplanan müsilajın atılmasından çok, yararlı bir esere dönüşebileceğini düşünüyoruz. Bu bağlamda Bursa Büyükşehir Belediyesi ile de bir çalışma başlattık. Daha evvel yaptığımız çalışmalarda aldığımız müsilaj örneğinden tuzu uzaklaştırıyoruz. Bunların çeşitli ağır metal tahlillerini inceliyoruz. Güvenilirlik testlerinden geçtikten sonra bunların tarımda kullanılabilme potansiyelinin olduğunu düşünüyoruz. Bunların ziraî ziyanlara karşı kullanım imkanlarını da inceleyeceğiz. Marmara’dan çıkan müsilaja talibiz” diye konuştu.
“MÜSİLAJDAN BİOPLASTİK ÜRETEBİLİRİZ”
Bioplastik çalışmalarının başladığını belirten Prof. Dr. Mete Yılmaz, “Alternatif olarak Bursa Teknik Üniversitesi’ndeki araştırmacılarımız müsilajın plastikleşme özelliğini inceliyorlar. Bunların bioplastiğe dönüştürülebilme ihtimalini inceliyoruz. Biyoyakıt ham unsuru olarak kullanabilir miyiz diye araştırma içerisindeyiz. TEKNOFEST kapsamında lisans öğrencilerimizi de bu projeye dahil ettik. Önümüzdeki yıl TEKNOFEST’te müsilajın çeşitli eserlere dönüştürülmüş halleriyle müsabakaya katılacak arkadaşlarımızı seçiyor ve şenliğe hazırlıyoruz” sözlerini kullandı.
‘YÜZEYDEKİ MÜSİLAJI EN SÜRATLİ FORMDA TOPLAMALIYIZ’
Algleri çoğaltan sistemlerin azaltılması gerektiğini vurgulayan Yılmaz, “Marmara’ya giren kirlilik kaynaklarını azaltmamız gerekiyor. Azot, fosfor üzere kaynakları minimuma indirmemiz gerekiyor. Marmara 5-6 yıl içinde kendini yenileyebilir. En değerli tahlil bu. Algleri azaltacak canlıları artırmanın çok işe yarayacağını düşünmüyorum. Kirlilik kaynaklarını azaltarak tahlil bulmak daha akılcı. Alglerin oluşturduğu hücre dışı polisakkarit yapıları var. Müsilajın içerisinde de bu yapılardan mevcut. Daha evvelki çalışmalardan da biliyoruz ki, bu hücre dışı polisakkaritler, antiviral, antifungal, antibakteriyel özelliklere sahip olabiliyor fakat bu özellikler müsilajın kimyasal yapısına nazaran belirleniyor. Biz öncelikli olarak Marmara’daki müsilajın hangi kimyasal kümede olduğunu belirlemeye çalışıyoruz. Ondan sonra hangi biyoteknolojik özelliklere sahip olabileceğini anlamaya çalışacağız. Bunları tarım alanlarında toprağa verdiğiniz vakit su tutma özelliğini artırıyor. Antibakteriyel yahut böceklere karşı bir tesiri varsa, bunu uyguladığınız vakit tarım zararlarına karşı bir tedbir alıyorsunuz. Öncelikli araştırmalarımız bunlar olacak. Yüzeydeki bütün biriken müsilajı en erken halde toplamamız gerekiyor. Bir an evvel başlamamız gereken şey, ileri arıtma tesislerini devreye sokarak, kirlilik kaynaklarını minimuma indirmek. Çok süratli olabilecek bir şey değil, zira Marmara’da kirlilik yıllarca biriken bir olay. Doğal sistemlerin kendini yenileyebilme özelliği var. Tüm önlemler alınırsa 5-6 yıl içerisinde çok daha sağlıklı pozisyona gelebilir” dedi.
 ‘ÇİFTLİKTE ÜRETEBİLİRİZ’
Üretilecek eserlerden randıman alınması dahilinde müsilajın çiftlikte üretilebileceğini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, “Müsilajı oluşturma potansiyeli olan mikro algleri Marmara’nın doğal ortamından izole edip laboratuvar ortamında yetiştiriyoruz. Bunların hangi şartlarda müsilaj oluşturduklarını bulmaya çalışıyoruz. Bunların yetiştiriciliğini yaparak faydalı olabilecek müsilaj unsurunu ağır ölçekte üretebiliriz” diye konuştu.