Prof. Dr. Yaşar’dan müsilaj ve deniz maruluna karşı teklifler

 İZMİR Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, ziraî üretim nedeniyle kimyasal içerikli toprağın denize gitmesi başta olmak üzere insan ve endüstrinin denizleri kirletmesinin Marmara’da müsilaja, Ege’de ise deniz marulu meselesine yol açtığını söyledi. Prof. Dr. Yaşar, “Vahşi sulamadan bir an evvel vazgeçmeliyiz. Gübreleri kullanırken dikkatli olmalıyız. Mümkünse arıtma tesislerini sübvanse edilerek hepsinin çalıştırılması gerekli. Yoksa çok şey kaybedeceğiz. Hem denizlerimizi hem balıkçılığımızı hem de toprağımızı kaybedeceğiz” dedi.
Prof. Dr. Doğan Yaşar, Marmara’da müsilaj, Ege’de ise deniz marulu üzere meselelerin temelinde kirlilik olduğunu belirterek, temel sorunun ise erozyonla denize taşınan kimyasal içerikli topraklar olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Yaşar, şunları söyledi:
“Dünyada kilometre kara bazında erozyon oranı, 360 bin ton civarıdır. Türkiye’de ise denize taşınan toprak 800 bin tonlara ulaşıyor. Yabanî sulama nedeniyle çok toprak kaybı yaşıyoruz. Verimli kısımlarını kaybediyoruz. Tıpkı vakitte denizleri de kirletiyoruz. Zira tarımda kullanılan kimyasallar çok arttı. Erozyonla çok fazla gübre denizlere gidiyor. Bir ikinci etmen sanayi kaynaklı kirlilik. Dikkat edin endüstriler, daima deniz kıyısındadır. Bütün bunların kirliliği de kıyıya geliyor. Ayrıyeten nüfusumuz 85 milyon. Bunların kirliliği de denize geliyor. Sanayi, tarım ve insan yükü maalesef denizlerimizi perişan etti.”
‘TARLAYA FAZLA GÜBRE VERİRSENİZ YAKARSINIZ’
Müsilajın vakit zaman dünya denizlerinde kapalı koylarda görüldüğüne değinen Prof. Dr. Doğan Yaşar, “Türkiye’de birinci kez 2007 yılında görüldü. Biz oşinograflar, Marmara’da 1978 yılından beri çalışırız. Marmara, kirliliğe doydu. Birinci olarak 2007’de müsilaj gözüktü. Marmara’ya artık fazla yük vermeyin dedik. Lakin göz gerisi edildi. En son Marmara Denizi, müsilaj olayını yaratmakla kendisi isyan etti. Şu an balıkçılar önemli zararda” dedi. Ege kıyılarında da misal meseleler yaşandığına değinen Prof. Dr. Yaşar, Marmara’da müsilaj, Ege’de ise deniz marulu sorunun temelinde çok kirlilik olduğunu söyleyip, “Denizdeki çok besin kirliliği nedeniyle oluşuyor. Bazen makro alg’ler patlar deniz marulu üzere. Bazen planktonlar patlar. 1 litre deniz suyunda yaklaşık 1 milyon plankton yaşar. Bunlar bu devirde sayısı 2 milyona çıkar. Bir anda ortamdaki oksijen çekildiği için ölürler. Plankton patlaması dediğimiz olay bu. Müsilaj bu nedenle oluşuyor. Planktonların zehirli olduğu devirlerde, balıklar da ölür. Müsilaj şu devirde Marmara deniz tabanını da kaplamış durumda. Deniz marulu da denizin kirlendiğini gösteriyor. Çok bir besin yoğunluğu olduğunu gösteriyor. Öbür bir deyişle, şayet bir tarlaya çok fazla gübre verirseniz o tarlayı yakarsınız” dedi.    
ÖNERİLERİNİ SIRALADI
Önerilerini de sıralayan Prof. Dr. Yaşar, “Vahşi sulamadan bir an evvel vazgeçmeliyiz. Gübreleri kullanırken dikkatli olmalıyız. Mümkünse arıtma tesislerini sübvanse edilerek hepsinin çalıştırılması gerekli. Yoksa çok şey kaybedeceğiz. Hem denizlerimizi hem balıkçılığımızı hem de toprağımızı kaybedeceğiz. Şu an görüyorsunuz kurak bir devirdeyiz, zira su yok. Barajlardan kapılı sistemle borularla su gelseydi pek bu kadar kuraklığı hissetmeyecektik. Borularla gelen suyun tarlalara damıtmayla verilmesiyle hem gübre hem su tasarrufu yapmış olacağız. Yüzde 65 oranında bir su tasarrufu sağlanmış olacak. Ayrıyeten suyu pak tutmuş olacağız. Böylece balıkçılığımızı ve turizmi kurtaracağız” ifadlelerini kullandı.