Burçak BOZKUŞ – Doğan GÜNDOĞDU / İSTANBUL – EURO 2020’de Danimarka ile Finlandiya ortasında oynanan maçta Christian Eriksen, kalbinin durmasına rağmen yapılan erken müdahaleyle hayata geri döndü. Uzmanlar da yaşanan bu şanssız olay sonrasında oyuncuya uygulanan tedaviye dikkat çekti. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Metin Esen, “Sporcuya teneffüsünü en rahat sağlayabilecekleri durumu vererek ‘Otomatik External Defibrilasyon’ dediğimiz şoklama aygıtıyla şoklama yaptılar. O şoklamayla da atletin yaşama tutunduğunu görebiliyoruz. Bu atletin yanına 5 – 10 dakikalık müddetlerle ulaşılmış olsaydı maalesef atletin vefat haberini okuyor olacaktık” dedi. Esen, profesyonel spor kulüplerinin atletlerini kesinlikle her yıl sistemli kalp denetiminden geçirmesi gerektiğini de belirtti.
EURO 2020’de oynanan Danimarka-Finlandiya maçında Danimarka’nın tecrübeli futbolcusu Christian Eriksen, karşılaşmanın 42. dakikasında bir anda kendini yere bıraktı. Sıhhat vazifelileri alana girdi ve Danimarkalı futbolcuya kalp masajı yaptı. Müdahale esnasında OED aygıtının değeri ön plana çıktı. Aygıtın açılımı Otomatik Eksternal Defibrilatör olarak biliniyor. Hayati ritim bozukluğu olan ventriküler fibrilasyonu otomatik olarak tanıyıp elektroşok vererek kalbi hayata döndürme misyonunu gerçekleştiriyor. Stadyumlar ve havalimanlarında bu aygıtlar bulunuyor lakin uzmanlar stadyumlar, AVM’ler, büyük ibadet merkezleri üzere kalabalık yerlerde de kullanılması gerektiğinin altını çiziyor.
“O ŞOKLAMAYLA DA ATLETİN YAŞAMA TUTUNDUĞUNU GÖRÜYORUZ”
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Metin Esen, “100 bin atlette her yıl 1 yahut 2 ani mevt görülüyor. Bu yaşla da artıyor. 35 yaştan sonra bu olaylar meydana geldiği vakit kalp krizi 1’inci sırada yer alıyor ve öteki nedenler sıralanıyor. Dünkü maçta sportmen duruma girmeye çalışıyor, birkaç adım atıyor. Sonra duraksıyor ve yavaşça yana gerçek düşüyor. Burada sanıyorum sportmen bir şeylerin aykırı gittiğini çok anlık olarak hissedip ayakta duramayacağını anlayıp kendini denetimli bir formda yere bırakıyor. Sıhhat takımı süratle yanına geliyor. Atlete teneffüsünü en rahat sağlayabilecekleri durumu vererek ‘Otomatik External Defibrilasyon’ dediğimiz şoklama aygıtıyla da şoklama yaptılar. O şoklamayla da atletin yaşama tutunduğunu, sonrasında transfer olurken şuurunun açılmaya başladığını görüyoruz. Futbolcunun 29 yaşında olduğunu biliyoruz. Şimdi genç bir yaş. Ritim bozukluğu ile de bu türlü bir durumun ortaya çıktığını görüyoruz. En büyük talihi çabucak uygulanabilecek bir şoklama aygıtının grup tarafından kullanılabilir olması ve bu sayede yaşama tutunması” diye konuştu.
“BU ATLETİN YANINA 5 – 10 DAKİKALIK MÜHLETLERLE ULAŞILMIŞ OLSAYDI MAALESEF ATLETİN MEVT HABERİNİ OKUYOR OLACAKTIK”
Kardiyoloji Uzmanı Esen kelamlarına şöyle devam etti: “Bu otomatik şoklama aygıtları şayet 3 dakika içerisinde kalbi duran şahsa bu aygıtla şoklama yapılabilirse, yüzde 80 oranında kişinin hayatını kurtarabiliyoruz. Bu 3 dakikadan sonra geçen her bir dakikada bu muvaffakiyet maalesef yüzde 10 ile 12 oranında azalıyor. Bu atletin yanına 5 – 10 dakikalık mühletlerle ulaşılmış olsaydı maalesef atletin vefat haberini okuyor olacaktık.”
“OLUŞAN SORUN AYGIT TARAFINDAN ALGILANARAK ZATEN ŞOKLAMA YAPIYOR”
Cihazın özelliklerini anlatan Prof. Dr. Esen, “Bu aygıt ani bir ritim bozukluğu ile durma noktasına geldiği vakit ve kalp ritmindeki durma ile bir arada kalbin mekanik işlevlerinin da ortadan kalktığı bir süreç oluştuğu vakit, kendi kendine özel bir dijital bir sensör ile temaslı pedler kişinin göğüs bölgesine yapıştırılıyor. Oluşan sorun aygıt tarafından algılanarak tabiatıyla şoklama yapıyor. Tam otomatik aygıtlarda rastgele bir uygulayıcının şoklama yapmasına gerek kalmadan aygıt kendisi hissediyor, kendisi ayarlıyor ve şoku kendisi veriyor” tabirlerini kullandı.
“KALABALIK ORTAMLARDA KULLANILMASI ÖNERİLİYOR”
Cihazın kalabalık ortamlarda da kullanılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Esen, “Bu aygıtı birinci yardım yapmayı öğrenen, sertifikası olan herkes kullanabilir. Münasebetiyle kalabalık ortamlar, stadyumlar, AVM’ler, büyük ibadet merkezleri üzere kalabalık yerlerde kullanılması bir müddettir milletlerarası ilgili otoriteler tarafından öneriliyor” dedi.
NE YAPILMALI?
Prof. Dr. Ali Metin Esen, ani kalp ölümlerin önüne geçmek için yapılması gerekenleri anlattı. Prof. Dr. Esen, “Profesyonel spor kulüpleri atletlerini kesinlikle her yıl sistemli kalp denetiminden geçirmeli. Geçiriyorlar lakin daha dikkatli, daha ihtimamlı yapılmalı. Bilhassa ailelerinde ani kalp mevti, kalp krizi öyküsü olanlarda bu yapılmalı. Su anda kalp denetimlerinde efor testi ve ekokardiyografi yalnızca yapılıyor. Mesela kalp emarından da yararlanılabilir. Doku çalışmaları yapılabilir. Sporu profesyonel olarak değil amatör olarak yapan ve yapmayı düşünenler de hipertansiyon hastalığı, kalp hastalığı, ani mevt üzere ailelerinde hikayesi olanlar, kendilerinde göğüs ağrısı, çarpıntı üzere bulguları vakit zaman hissedenler, bilhassa 30 yaştan sonra spor yapmaya karar vermişlerse kesinlikle kalp denetimlerini yaptırsınlar” diye konuştu.
