Patentli kılavuz tel, tabiplerin gözü olacak

HACETTEPE Üniversitesi’nden Doç. Dr. Gazi Huri, 5 yıllık bir çalışmayla 3 boyutlu yazıcıdan omuz protezini kemiğe en uygun ve sağlam noktadan tutturmaya yarayan kılavuz tel üretip patentini altı. Omuz protezi yerleştirirken omuz bölgesindeki kemiğin ortadan kalkmasıyla iç tarafa ulaşmakta tabiplerin zorlandığını ve implant yerleştirmenin başarısızlıkla sonuçlandığını belirten Doç. Dr. Huri, “Ameliyat sırasında gözümüzü kapatsak dahi bizi gerçek yönlendirecek akıllı kılavuz ürettik” dedi.
Omuzdaki kas yırtıklarının ihmal edilmesiyle vazifesini yapamayan kaslar zayıfladığı için kemiklerin omuz ekleminden çıkması sonucu kolunu kullanamayan hastalar, bu şikayetle ortopedi ve travmatoloji doktorlarına başvuruyor. Kas yırtığının onarılamayacağı durumlarda ise hastaya omuz protezi uygulanıyor. Lakin ameliyatta protezin uygulandığı alanın güç ulaşılır noktada bulunması nedeniyle protez, uzun süren ameliyat sonucu kemiğe tutturuluyor. Bazen de tutturulamadığı için ameliyatlar olumsuz sonuçlanıyor.
Hacettepe Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve 2018 Memleketler arası Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Üstün Başarılı Genç Bilim İnsani (GEBİP) Ödüllü Doç. Dr. Gazi Huri, bu sorunun tahliline yönelik bir çalışmaya imza attı. Hem kendisi hem de meslektaşlarının birtakım omuz protezi ameliyatlarının başarısız sonuçlanmasından yola çıkan Doç. Dr. Gazi Huri, omuz protezini kemiğe en uygun ve sağlam yerden tutturmaya yarayacak, doktorun işini kolaylaştıran kılavuz üzerinde çalışmaya başladı. 5 yıllık çalışma sonunda 3 boyutlu yazıcıda üretmeyi başardığı kılavuzu tekraren deneyen ve olumlu sonuçlar alan Doç. Dr. Gazi Huri, geliştirdiği eserin patentini de almayı başardı.
Daha evvel de uzunluk uzatmayla ilgili yaptığı hareketli kemik plağı ve uzunluk uzatma plağıyla patent ve ödül alan Doç. Dr. Huri, bu çeşitten çalışmalara tartı verdiğini söz etti. 2016 yılında 3 boyutlu yazıcı teknolojisi üzerine çalıştığını söz eden Doç. Dr. Huri, “Özellikle omuz cerrahisinde şahsa özel omuz protezinin çok sıkıntı olan bölgeye ulaşması için işi kolaylaştırıcı kılavuz üzerine çalıştım ve geçtiğimiz 5 yıl bununla uğraştım. Bu çalışmanın patentini de aldım” dedi.
‘EN ZORLANDIĞIM NOKTA HAKEMLERE KAYGIMI ANLATMAKTI’
Patente başvurmanın ve süreci beklemenin büyük sabır gerektirdiğini kaydeden Doç. Dr. Gazi Huri, sıhhat alanında patent almanın zorluklarını da anlattı. Doç. Dr. Huri, “Mekanik manada patent almak daha kolay. Patenti pahalandıran hakemler mühendis mantığıyla olaya yaklaşıyor. ‘Neye tahlil oluyor?’ noktasını önemsiyorlar. Lakin bizler, sıhhat alanında insanlara nasıl kullanılacağı kıymetli olduğu için bu noktada hakemlere sıkıntımızı anlatmakta zorlandık. En zorlandığım nokta da burası oldu” diye konuştu.
‘AMELİYAT SIRASINDA GÖZÜMÜZÜ KAPATSAK DAHİ KILAVUZ YANLIŞSIZ YÖNLENDİRİYOR’
Yaptığı çalışmanın başlangıç hikayesini, Newton’un ağaç altında otururken başına elma düşmesinin akabinde yer çekimini keşfetmesine benzeten Doç. Dr. Huri, yurt dışında eğitim aldığı devirde omuz protezi yerleştirirken omuz bölgesindeki kemiğin ortadan kalkmasının akabinde iç tarafa ulaşmakta tabiplerin zorlandığından kelam etti. Bu zorluğu ortadan kaldırmak için çalışmalar yapmaya başladığını belirten Doç. Dr. Gazi Huri, şöyle konuştu:
“Bu nedenle ulaşımın sıkıntı olduğu kemiğe implantın yerleştirilmesinde sorun yaşandığı için birçok hastada başarısızlıkla sonuçlandı. Bunlar benim de başıma geldiği için dikkatimi çekti. Bu başarısızlığı dünya manasında bütün hastalara kullanılabilecek biçimde düşündüm. Hasta ve cerrah dostu olması lazım. Kullanılan gerecin hastaya uyumlu olması lazım. Hastaya özel olması değerli. Bireye özel protez ve implantlar artık çok kullanılıyor. Ben de buradan yola çıkarak evvel kişinin tomografisini çektirdikten sonra dataları bilgisayar programına yüklüyorum. Plastik model çıkarıyorum ve bir kılavuz teli oluşturuyorum. O kılavuz tel sayesinde yerleştireceğimiz kemiği tek seferde gerçek açılarla ve vidalama basamağında bir implantasyon yapıyorum. Ameliyat sırasında gözümüzü kapatsak dahi bizi hakikat yönlendirecek akıllı kılavuz ürettik.”
Şimdilik omuz için çalıştığını belirten Doç. Dr. Gazi Huri, ilerleyen periyotlarda bedenin başka uzuvları için de çalışmalar yapılabileceğini söz etti. Kadavra üzerinde yaptığı çalışmalarda da olumlu sonuçlar aldıklarını anlatan Doç. Dr. Huri, ameliyat mühletinin kısaldığını ve kanama riskinin azaldığını belirtti. Doç. Dr. Huri, bu metot ile hastanın kemiğine tutturulan protezin ömrünün 15 yıla kadar uzadığını da söyledi.
SERİ ÜRETİM PLANLANIYOR
Patentini aldığı eserin üretimi için işin endüstriye kaldığını belirten Doç. Dr. Gazi Huri, bireye özel uygulaması noktasında seri üretim olarak ilerlenmesi gerektiğini tabir etti. Doç. Dr. Huri “Patentini aldığım kılavuz o denli bir eser ki tüm protezlere uygulanabiliyor. Yani o denli bir vida ürettim ki tüm arabalara uygulanabiliyor. Bu da kıymetli bir ticarileştirme imkanı sunuyor. Açıkçası işin üretim kısmını bu işin uzmanlarına bırakmak istiyorum” dedi.
Doç. Dr. Gazi Huri, kılavuzun üretim ve kullanımıyla ilgili her şeyin hazır olduğunu, pandeminin çabucak akabinde tüm hastalara uygulanabileceğini tabir etti.