Asena MEBLAĞ / MALAZGİRT (Muş), – MUŞ’ta Malazgirt Savaşı alanının yerinin tespiti için çalışmalara başlandı. 150 kilometrelik bir alanda araştırma yapan akademisyenler¸ tarihi yerlerde da incelemelerde bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklediği, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ahlat Müze Müdürlüğü, Muş Alparslan Üniversitesi ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi iş birliğiyle geçen yıl başlatılan ‘Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırması’ bu yıl 38 akademisyen tarafından sürdürülecek.
İlçeye bağlı, Örenşar Köyü Gribido Zirve mevkiinde 150 kilometrekarelik alanda çalışmalarını sürdüren uzmanlar, kent surları ve Malazgirt Kalesi başta olmak üzere ilçedeki tarihi yerlerde incelemelerde bulunuyor. Arkeoloji, sanat tarihi, antropoloji, jeoloji, jeofizik ve coğrafya alanında incelemelerini sürdüren akademisyenler, geçen yıl arkeolojik hafriyat sonucunda dört mezar tespit ettiklerini, bu yılın birinci etap çalışmalarında ise iki Müslüman çocuk mezarını bulduklarını bildirdi.
Proje yürütücüsü Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik,
şunları söyledi:
“12 üniversiteden 38’e yakın çeşitli alanlarda akademisyen uzmanın iştirakiyle projemizi yürütüyoruz. Bu sayı her yıl her etapta değişebiliyor. Zira muhtaçlık duydukça arkeolojiden, sanat tarihinden, tarihten, antropolojiden, jeoloji, jeofizik ve coğrafyadan her alandan iştirakler oluyor. Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğünün talebi ve dayanağıyla Muş Alparslan Üniversitesi’nde proje dayanağı ile yürüttüğümüz bir ve çalışma. 2021 yılı Malazgirt Zafer’in 950. yılı olduğu için çalışmalar bizim için kıymetli. Ağır bir dönem geçirmeyi öngörüyoruz. 2020 yılında başlamıştık. Şu an geçen yıl sondaj hafriyatları yaptığımız Malazgirt ilçesine bağlı Örenşar köyünün çabucak sırtındaki Türbe zirve yöre halkının Gribido ismini verdikleri ve Malazgirt şehitlerinin yattığına inanılan ve bu sebeple de bir ziyaretgâha dönüşen son 200-300 yıllık yöredeki anlatılarda bunu destekleyen alandayız. Geçen yıl buradan 4 mezar açmış ve bunların laboratuar ortamında antropoloji çalışmalarını yürütmüştük. 1420’li yıllara kadar inmişti bu çalışmalar, artık devam ediyoruz. Türbe diye yöre halkının ziyaretgâh olarak kullandığı alanları mimari çizimlerini yaparak onların niteliğinin anlamaya çalışıyoruz. Bu yıl ayrıyeten tekrar ovada Malazgirt platosu diyebileceğimiz Süphan Dağı ile Malazgirt ortasındaki Malazgirt’in Doğu ve Güneydoğu sınırında yaklaşık 150 kilometrekarelik bir alanda yürütüyoruz. Oradan da yüzey araştırması dediğimiz savaştan izler arıyoruz. Savaşın izleri nelerdir işte; Ok ucu, kılıç, kalkan ne varsa tıpkı vakitte da bizim Şehitlik olarak düşündüğümüz bir alana fakat Bizans ordusunun da kayıplarının da bir yerlere gömülmüş olması lazım. Savaşın ağır geçtiği yerlere toplu mezarlara gömülmüş olması lazım. Buralarda geçen yıl başladığımız ve ayrıyeten Harita Genel Müdürlüğü’nden aldığımız dem haritalarıyla geriye dönük hava fotoğraflarıyla 1958’den itibaren 90’lı yıllara kadar bölgenin genelkurmay artı Genel Müdürlüğü’nün çektiği hava fotoğraflarıyla doğal evvel çalışıyoruz, alanları belirliyoruz” diye konuştu.
‘MALAZGİRT PROJESİ İLE YENİ SURLAR ORTAYA ÇIKACAK’
Diyarbakır surları kadar Malazgirt surlarının da değerli olduğunu vurgulayan Adnan Çevik, ”Alanlarda yüzey araştırması yürütüyoruz. Son olarak da Malazgirt tabi bizim için Malazgirt merkez de çok değerli. Bu savaşın yapıldığı yer Malazgirt ve Malazgirt için Van havzasının ve işte içinde Ahlat havzasının da olduğu bölge denetiminin sağlanması. Malazgirt’in jeo stratejisi pozisyonu. Biz o tarihi kimliği de açığa çıkartmak ismine surlarla ilgili çalışmalarımızı da geçen yıl büyük oranda belirlemiştik. Bu yıl onun tabiri caizse son rötuşlarını yapıyoruz. Böylelikle hem surların hudutlarını belirledik. Burçları, iç ve dış surları ve bütün ayrıntılarını çıkardık, bunları modelliyoruz bir taraftan bir taraftan da umuyoruz ki devletimiz burada gerekli kamusallaştırmaları yaparak tıpkı Diyarbakır surlarında olduğu üzere Malazgirt surları da eski görkemli günlerine kavuşacak ve bu savaşın neden Malazgirt önlerinde yapıldı da anlaşılmış olacak diye umuyoruz” dedi.