Lise öğrencileri, koronavirüs test aygıtı geliştirdi

GAZİANTEP Sanko Okulları öğrencileri, Covid-19’dan şüphelenilen durumlarda hastanelere gidilerek PCR yahut antikor testi yaptırılmadan evvel uygulanabilecek emniyetli, maliyeti daha düşük, yapay hudut ağı kullanılan ve kesin sonuçlar alınabilecek test aygıtı geliştirdi. Testte şahıstan tükürük testi alınıp, nişasta ile birleştirildikten sonra aygıta konulması ve sonuç alınması, yaklaşık 5 dakika sürdüğü belirtildi.
Özel Sanko Okulları’nda eğitim gören lise öğrencileri Ece Güner, Çiçek Dilara Kaya ve Elif Nida Tahaoğlu, ‘Covid-19’ projeleri ile TÜBİTAK 52’nci Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda bölge birincisi oldu. Finalde Türkiye birinciliği hedefiyle yarışacak öğrencilerin çalışması için patent başvurusu yapılacak.
Sanko Okulları Genel Müdürü Fırat Mümtaz Asyalı, “Covid-19 tüm dünyayı etkileyen bir süreç. Öğrencilerimiz de geçen yıl Kasım ayından itibaren Covid-19 ile ilgili nasıl proje yapabiliriz, diye fikirler yürüttüler. Projenin iki boyutu var. Birinci boyut, teşhis boyutu; ikinci boyut ise kanıtlandırma boyutudur. Yapay zeka ve bilgisayar kodlamasıyla sonuçlar doğrulanıyor. Tüm dünyada teşhisler sürüntü testleriyle yapılıyor. Projemizi ocak ayında TÜBİTAK’a ilettik. Birinci elemelerden geçtikten sonra bölge finallerine davet edildik. Bölgede biyoloji kolunda sıhhat ve medikal aygıtlar alt kolunda bölge birinciliği elde ettik. Yapılan araştırmalarda şu ana kadar tükürük üzerinden bu enzimlerle Covid-19’u teşhis etmeye yönelik akademik bir çalışma olmamış. Şahıstan tükürük testi alınıp nişasta ile birleştirildikten sonra aygıta konulması ve sonuç alınması yaklaşık 5 dakika sürüyor. Mesken ortamında herkes bunu çarçabuk uygulayabilecek. Sonucun olumlu çıkması durumunda daha resmi bir teşhis için hastaneye gidilip sürüntü testi verilebilir. Yapay zeka üzerinden çalıştığımız için yüzde 95 düzeylerinde yanlışsız sonuçlar alacağımızı düşünüyoruz” diye konuştu. 
‘İNSANLAR BU TESTİ KONUTLARINDA DE YAPABİLECEK’
Test aygıtını geliştiren ekipten 11’inci sınıf öğrencisi Çiçek Dilara Kaya, “Covid-19 salgınından yola çıkarak bu projeyi geliştirdik. Bir test aygıtı geliştirmek istedik. Şu anda PCR ve antikor testleri var lakin bunlar uzun müddette sonuç veren ve maliyeti yüksek ve acılı testler. Daha kolay uygulanacak bir test düşündük. Tükürüğün kullanılması ile yapılan bir test bu. Tıpkı vakitte tat ve koku kaybını da buna ekleyerek, yapay zekaya datalar girerek çok emniyetli sonuçlar almak istedik. Güvenilirlik oranımız yüzde 95. Gayemiz ileride çok daha fazla şahısla çalışarak yapay zekamıza da on binlerce data girerek testin güvenilirliğini daha da artırmak. Şu an testimizi derecelendirerek yapıyoruz. Beşerler bu testi meskenlerinde de alıp yapabilirler” diye konuştu.
‘TÜKÜRÜKLERE NİŞASTA EKLİYORUZ’
Deneklerden aldıkları tükürüklerin içine nişasta ekleyerek, testleri uygulamaya koyduklarını anlatan 11’inci sınıf öğrencisi Elif Tahaoğlu ise “Deneklerimizden tükürükleri alıyoruz. Laboratuvar ortamında içine nişasta ekliyoruz sonra deneklerimizden bir de tat ve koku testlerimizden tatmalarını istiyoruz. Bu bedelleri de yapay zekaya giriyoruz. Yapay zeka test için süreyi çok daha hızlandırıyor ve istatistiksel olarak da çok daha sağlam. Projemiz için patent müracaatımızı da yapacağız. TÜBİTAK bölge finallerinde birinci olduk, artık de Türkiye finallerine gideceğiz. Amacımız, bu projemizi tüm dünyaya ulaştırmak. Testimiz deneklerden tükürük alma süreciyle birlikte ortalama 5 dakikada sonuç veriyor” dedi.