Yaz aylarının gelmesiyle, gıdalardan ve içme suyundan bulaşan ‘salmonella’ bakterisi, çeşitli enfeksiyonlara ve salgınlara neden oluyor. Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Kurban Bayramı da geliyor, en büyük önerim aldığınız kurbanda ‘salmonella’ varmış gibi düşünün. Kestikten sonra mutlaka el temizliğine dikkat etmek lazım. Kullanılan aletleri hemen temizlemek lazım” dedi.
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ‘salmonella’ bakterisinin yaz aylarında daha sık görüldüğünü söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, “Salmonella aslında çok sık görülen bir bakteri. Çünkü çok fazla kaynaktan bulaşıyor. Gerek ev hayvanlarının, gerek bakım hayvanlarının, aklınıza gelebilecek birçok hayvanın dışkısında bulunan bir bakteri. Özellikle bu hayvanların etleri tüketilirken o yolla bulaşabiliyor. Bazen suyla bulaşıp, büyük salgınlar ortaya çıkarıyor. Bazen gıdayla bulaşıp, o gıdayı tüketen bir restoran müşterileri ya da bir ev halkında küçük salgınlar şeklinde görülebiliyor. Ama özellikle yaz aylarında daha sık görülüyor” dedi.
BİRÇOK VAKA TANI ALMIYOR!
Salmonella hastalığının toplumsal bir sorun olduğunu ve risk altındaki grupların olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ceyhan, “Bazı gruplar daha fazla risk altında. Bunların başında 5 yaş altındaki çocuklar geliyor. Özellikle anne sütü almadıkları dönemde, ilk 1 yaştaki çocuklar da risk altında. 65 yaşın üzerinde ya da kronik hastalığı veya kullandığı ilaç nedeniyle bağışıklığı baskılanmış kişiler de riskli grupta. Böyle olunca bu toplumun büyük bir kesiminden bahsediyoruz. Diğer insanlara da bulaşıyor ama onlarda bazen hafif seyrediyor. Dolayısıyla çok da ne kadar vaka görülüyor bilinen bir hastalık değil. Örneğin bütün dünyayla ilgili rakamlar yok; ama Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık her yıl 1 milyon 350 bin vaka görülüyor. Buna bağlı 420 ölüm olduğu hesaplanıyor. Birçok vaka tanı almıyor, bildirilmiyor. Dolayısıyla toplumsal bir sorun” ifadelerini kullandı.
ETİN KAHVERENGİMSİ- GİRİMSİ RENGE DÖNMESİ BEKLENMİLİ
Pişirilmeden ve yeterli temizlik yapılmadan tüketilen salatalar ve etler başta olmak üzere birçok gıdadan bulaşabilen bir bakteri olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ceyhan, “Marketlerde satılan etler belli kontrollerden geçiyor ama kolaylıkla gözden kaçabilecek ve testlerde bile tespit edilemeyecek bir bakteri. Onun için mutlaka sadece Kurban Bayramı’nda kesilen ette değil, herhangi bir şekilde et, tavuk eti, balık eti, yumurta gibi bir ürün alıyorsanız, onun salmonella ile bulaşık olabileceğini hesaplamamız lazım. Etin pişirilmesi sırasında televizyon kanallarındaki şefler doğal olarak onlar daha lezzetli tarifler veriyorlar; az pişmiş et, hafif az pişmiş, orta pişmiş et gibi. Bunlar hep salmonella açısından riskli. Yani sadece salmonella değil diğer bakteri bulaşları açısından da en doğrusu, bir et termometresi kullanıp onunla ölçmek. Eğer ölçebiliyorsanız etin iç sıcaklığının 65 derecenin altında olmaması lazım. Bu da orta ya da iyi pişmiş et anlamına geliyor. Eğer bir termometremiz yoksa etin tamamının hafif kahverengi, grimsi renge dönmesi beklenmelidir” dedi.
BELİRTİLERİ ARASINDAN İSHAL, KARIN AĞRISI VE ATEŞ YER ALIYOR
Etlerin özellikle yaz aylarında çok çabuk bozulduğunu vurgulayan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, çiğ etlerin en fazla 1 saat, pişmiş etlerin ise en fazla 2 saat tezgahta durabileceğini, daha uzun sürelerde bulaş riskinin olabileceğini söyledi. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, salmonella bakterisinin gıda kaynaklı besin zehirlenmelerinde kısa bir süre içinde ortaya çıktığını anlatarak, 6 saat ile 6 gün arasında bir kuluçka süresinin olduğunu, hastalığın ishal, karın ağrısı ve ateşle başladığının bilgisini verdi.
ETİ KESEN BIÇAK VE ALETLERİN HİJYENİ ÇOK ÖNEMLİ
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Kurban Bayramı’na yönelik önerilerde bulunarak, “Aldığınız kurbanda ‘salmonella bakterisi’ varmış gibi düşünün. Çünkü canlı hayvan veteriner kontrolünden geçiyor; ama veteriner canlı hayvanın etinin her noktasında bakteri var mı yok mu diye bakamaz. Dolayısıyla eti kestikten sonra mutlaka el temizliğine dikkat etmek, el hijyenini sağlamak lazım. Kullanılan aletleri hemen temizlemek lazım. Kurban kesilen yerlerde bir kurban bittikten sonra, ikinciye geçtikten sonra dikkat etmek lazım. Başka bir hayvanda tam deterjanlı suyla falan temizlik yapılmadan kullanılmamalıdır kesim aletleri. Parçalarken kullanılan tahtanın ve bıçakların temizliği önemli. Pişirirken ise söylediğim derecelere dikkat ederek, mümkün olduğu kadar iyi pişmiş et şeklinde tüketilmesi lazım. Buzdolabına ağzı kapalı kaldırılıp, sonra çıkarıldıktan sonra yeniden aynı derecelerde ısıtmak gerekir o yemekleri” diye konuştu.
