Buğra BENLİOĞLU / İstanbul, İSTANBUL’da 8’nci sınıf öğrencisi 14 yaşındaki Mete Alp Eskalan yakalandığı koronavirüs nedeniyle daha evvel rahatsızlılığı olmamasına karşın diyabet atağı geçirdi. Kanındaki yağ (lipit) oranı en fazla 150 civarında olması gerekirken, 100 kat artarak, 15 bine çıktı. 18 gün süren ömür gayretinden zaferle çıkan Alp, bundan sonraki hayatını diyabet hastası olarak sürdürecek. Tıp litaretürüne geçecek olan Alp’in tedavisini yürüten Çocuk Ağır Bakım Uzmanı Dr. Fatih Varol, “Literatürde bu kadar yüksek bildirilmiş lipit bedellerine rastlamadık. Son periyotta gördüğümüz en değişik olaylardan biriydi. O nedenle Alp’in durumunu literatürde paylaşmayı düşünüyoruz” dedi.
İstanbul’da yaşayan iköğretim okulu 8’nci sınıf öğrencisi Mete Alp Eskalan, birkaç hafta süren halsizlik ve yorgunluk şikayetlerinin artması üzerine 30 Nisan günü, konutta kötüleşti. Ailesi tarafından özel bir hastaneye götürülen çocuğun, diyabet komasına girdiği anlaşıldı. Alp, acil olarak Sancaktepe İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne sevk edildi. Çocuk Ağır Bakım Ünitesi’nde tedavi altına alınan Alp’in kan yağ seviyesinin 15 binlere çıktığı belirlendi. Daha evvel diyabetle ilgili bir şikayeti olmamasından şüphelenen tabipler, antikor ve PCR testi yaptı. Her iki testi de olumlu gelen Alp’in, koronavirüse yakalandığı, bu nedenle diyabetinin tetiklendiği ortaya çıktı.
ÖLÜMCÜL DİYABET ATAĞI İLE HASTANEYE KALDIRILDI
Alp’in tedavisini gerçekleştiren İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Ağır Bakım Uzmanı Dr. Fatih Varol, “Alp, son devirde gördüğümüz değişik bulgularla gelen hastalarımızdan biri. Alp’i aslında ölümcül diyabet atağı ile bir dış merkezden kabul ettik. Fakat kan bedellerinde trigliserit dediğimiz lipit bedellerinin çok çok yüksek, 15 bin üzere bir seviyeye çıktığını fark ettik. Kovid’le bağlantılı olabilir mi diye baktığımızda hem antikor hem de PCR’ının olumlu olduğunu saptadık. Standart tedavilerle denetim altına alamadığımız için plazma değişimi ve lipit aferezi üzere özellikli tedaviler uygulamak durumunda kaldık” dedi.
“LİTERATÜRDE BU TÜRLÜ BİR HADİSE GÖRMEDİK”
Alp’in getirildiği anda saptanan kandaki lipit pahasına, daha evvel literatürde rastlamadıklarını vurgulayan Dr. Varol, “Diyabet ataklarında lipit yüksekliği gördüğümüz bir tablodur aslında. Lakin bu kadar yüksek seviyedeki trigliserid bedellerine literatürde rastlamadık. Kovid ile alakalı olarak ise hiç bu türlü bir tablo görmedik. Bu yüzden özellikli bir olay olduğu için Alp’in durumunu literatürde de paylaşmayı düşünüyoruz” diye konuştu. Şeker hastalarında diyabetin ortaya çıkış biçiminin çoklukla bir enfeksiyonun tetiklemesiyle olduğuna işaret eden Dr. Varol, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Alp daha evvel diyabet hastası değildi. Ancak Kovid’in kendisi de bir enfeksiyon olduğu için, altta yatan diyabetini tetikleyerek bunu ortaya çıkarmış olabilir. Burada bizim dikkat çekmek istediğimiz nokta, bu çocuklarda Kovid, daha ağır bir klinik tabloya neden olabiliyor.”
ÜÇÜNCÜ DALGADA MIS-C OLAYLARINDAKİ DEĞİŞİM DİKKAT CAZİP
Bir yılı aşkın bir müddettir sürdürülen Kovid çabasında, çocuklarda Kovid sonrası gelişen MIS-C hadiselerine çok sık rastladıklarını belirten Dr. Varol, şu bilgileri verdi:
“Bu salgını üç pik üzere düşünürsek, birinci iki pikte de biz MIS-C hadiselerini görüyorduk. Birinci İngiltere’de tanımlandığında, Kawasaki gibisi bir sendrom olarak tanım edilmişti. İnflamatuar bir süreç, romatolojik hastalıkları taklit eden bir süreç üzere görünüyordu. Birinci iki dalgada bu türlü hastalarımız oldu. Lakin üçüncü dalgada, MIS-C olaylarının klinik müracaat biçimlerinde bir ölçü değişmeler olduğunu fark ettik. Tahminen bizim hastalığı daha uygun tanımaya başlamamızdan kaynaklı olabilir, tahminen farkındalığımızın da artmasının tesiri olmuş olabilir. Mesela bu dalgada Kovid sonrası böbrek yetersizliği ile başvuran hastalarımız oldu, pankreas iltihabı ile başvuran hastalarımız oldu, inme, santral hudut sistemi tutulumları, kalp meseleleri, romatolojik birtakım hastalıkları taklit eden cilt döküntüleri ile başvuran hastalarımız oldu. 3 tane ağır diyebetik atakla gelen, organ yetmezliğine giden çocuk hastalarımız oldu. Hepsini şifa ile taburcu ettik. Ancak bunlarda daima Kovid hikayesinin bulunması, antikor olumluluğu saptanmış olması bu hastalıkların Kovid’le ilişkili olarak ortaya çıktığı tarafındaki kuşkularımızı destekliyor.”
KOVİD, DİYABETE YOL AÇAR MI?
Kovid’in çocuklarda diyabet hastalığına yol açabileceği istikametindeki tartışmalarda bilim dünyasının şimdi tam bir uzlaşmaya varamadığına dikkat çeken Dr. Fatih Varol, araştırmaların sürdürüldüğünü ve daha çok bilgiye gereksinim olduğunu kaydetti. Varol, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Bu bahiste aslında şimdi tam bir fikir birliği yok. Lakin çalışmalardan kimileri şunu söylüyor, çocukların acile müracaat sayılarının bu devirde azalmış olmasına karşın, diyabetle başvuran çocukların sayısında azalma yaşanmadı. Bu da diyabet ile Kovid’in sanki bir ilgisi var mı yok mu sorusunu beraberinde getiriyor. Onun dışında, Kovid’in diyabeti birincil olarak tetikleyebileceğini söyleyen yazılar da var literatürde. Fakat diyabet ve Kovid’in büsbütün birbirinden bağımsız olarak da ilerlediğini söyleyen çalışmalar da var. Sanırım kesin yargıya varmak için biraz daha bilgi elde etmemiz gerekiyor, hastalığı daha fazla tanımamız gerekiyor.”
“ÇOCUĞUMUN ŞEKER HASTASI OLDUĞUNU BİLMİYORUDUM”
Anne Aysun Eskalan , oğlunun daha evvel diyabet hastası olmadığını anlatarak, şunları tabir etti:
“30 Nisan’da Mete Alp’i acil olarak özel bir hastaneye götürdük. Ondan bir hafta kadar öncesinde de kimi problemleri vardı aslında, baş dönmesi, halsizlik üzere şikayetleri vardı. Zayıf olduğu için, kansızlığı mı var diyerek çok üzerinde durmadık. Hastaneye gitmeden iki gün evvel önemli külfetleri başladı. Çok uyuyordu, yemek yiyemiyordu. Sonra apar topar özel bir hastaneye gittik. Orada şeker komasına girdiğini söylediler ve hemen buraya sevk edildi. Getirdiğimizde kendinde değildi aslında. Sonra Kovid olduğunu öğrendik. Kovid’in tetiklemesinden kaynaklı şekeri yükselmiş ve bu ortada kan yağ seviyeleri de felaket derecede artmış. Kasım ayında eşim ve ailesi Kovid oldu, hatta kayınpederimi kaybettik. Sonra biz de Kovid geçirdik lakin Mete Alp’de hiçbir belirti olmadı. Hafifi geçirdi diye düşündük o periyot. Bu vakte kadar çocuğumun şeker hastası olduğunu dahi bilmiyorduk. Kanı değiştirildi. Buradaki hekimlerimiz sayesinde çocuğum hayata döndü. Ailemizde diyabet yok ancak artık Alp, Tip 1 diyabet hastası olarak hayatını sürdürecek.”
“HER ŞEY HAYAL GİBİYDİ”
Hastaneye getirildiği birkaç günü hatırlamadığını söyleyen Mete Alp ise, “İlk evvel yürümem yavaşladı. Konuşamıyordum, arkadaşlarla dışarıda oyun oynarken falan, zorlanıyordum. Bacaklarım ağrıyordu. Halsiz bir halde meskene geliyordun. O periyot okula da gidiyordum, kursum vardı. Belirli bir vakit sonra daha da makûs olmaya başladım. Bir hafta içerisinde de hastaneye yatırıldım. Uyandığımda ağzımda bir maske vardı diye hatırlıyorum. Maskeyi çıkarmaya çalışmışım. Her şey hayal üzereydi, bir kısmını hatırlamıyorum. Sonradan bana anlattıklarında gerçek olduğunu fark ettim” dedi.
()
