Esma MURAT- Feridun AÇIKGÖZ- İSTANBUL, – Koronavirüsün tesirlerini araştırmak üzere İstanbul Tıp Fakültesi tarafından COVID-19 Hastaları İzlem Merkezi’nin 1 yıllık çalışmalarının sonuçları açıklandı. COVID-19 Hastaları İzlem Merkezi Sorumlusu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Köse, “Birinci yılın sonunda orta yaşlı erkeklerde bellekte zayıflama ve konsantrasyon zahmetinin ön plana çıktığını gördük. Bu durum hastaların hayat konforu ve iş hayatını hayli etkiliyor. Yeniden bir yılın sonunda orta yaş üstü bayanlarda ise saç dökülmesinin giderek arttığını tespit ettik” dedi.
İstanbul Tıp Fakültesi’nde 28 Nisan 2020’de Covid-19 Hastaları İzlem Merkezi açıldı. Merkezde yapılan tespitlerin 1 yıllık sonuçları açıklandı. 1 yılda koronavirüse yakalanmış ve atlatmış 5 bin hasta üzerinde çalışma yapıldı. Hastalar 1’inci, 3’üncü, 6’ncı, 9’uncu ve 12’nci aylarda gün gün izlendi.
“BU MERKEZ TÜRKİYE’DE BİR BİRİNCİ OLMA ÖZELLİĞİ TAŞIYOR”
5 bin hastayı takip ettiklerini söyleyen COVID-19 Hastaları İzlem Merkezi Sorumlusu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Köse,” Bu merkez, Türkiye’de bir birinci olma özelliği taşıyor. COVID-19 Hastaları İzlem Merkezi’nin açılmasının nedeni ise, COVID-19’un tutmadığı organ ya da sistemin neredeyse olmaması. Tekrar COVID-19 geçiren hastaların, hastalığı atlattıktan sonra birçok ıstırap yaşayacağını düşündük. Merkez açıldıktan bu yana 5 bin hastayı takip ettik. Hastaları hastaneden çıktıktan sonra bir, üç, altı, dokuz ve 12’oniknci aylarında takip ettik. Bir seneyi tamamlayan hastalarımız oldu. Hastaları göğüs, enfeksiyon, psikiyatri ve beslenme uzmanları ile değerlendirdik” diye konuştu.
Dr. Köse, kelamlarına şu formda devam etti: “COVID-19 geçiren hastalarda fizikî ve ruhsal semptomlar vardı. Birinci vakitlerde halsizlik, nefes darlığı, göğüste konforsuzluk ve öksürük üzere şikayetleri görüyorduk. Lakin artık eklem, kas ve baş ağrıları, sersemlik hissi, saç dökülmesi, anksiyete, depresyon, post travmatik gerilim bozukluğu ve bellekte zayıflama üzere semptomları görüyoruz”
“KADINLARDA SAÇ DÖKÜLME, ERKEKLERDE İSE UNUTKANLIK GÖRÜLÜYOR”
12’nci ayın sonunda bayanlarda ve erkeklerde farklı semptomlar görüldüğünü belirten Dr. Köse, “Birinci yılın sonunda orta yaşlı erkeklerde bellekte zayıflama ve konsantrasyon zahmetinin ön plana çıktığını görüyoruz. Durum hastaların ömür konforu ve iş hayatını epey etkiliyor. Tekrar onikinci ayın sonunda orta yaş üstü bayanlarda saç dökülmesinin giderek arttığını tespit ettik. Bayanlar için saç dökülmesi üçüncü aydan sonra başlayıp, yüzde bir ya da iki oranında görüyoruz. Erkeklerde ise bellekte zayıflama ve konsantrasyon zahmetini görülme oranı yüzde 10’a kadar çıkabiliyor” diye konuştu.
“PSİKOLOJİK SEMPTOMLAR FİZİKÎ SEMPTOMLARA NAZARAN DAHA ÖN PLANDA”
12’nci aydan sonra COVID-19 geçiren hastalarda ruhsal tesirlerin devam ettiğini vurgulayan Dr. Köse, “Bu süreçte hastalara hatırı sayılır seviyede antidepresan başladık. Antidepresanı kestiğimiz vakit hastaların mesken ve iş hayatlarında önemli etkilenmeler oluyor. Ruhsal semptomlar fizikî semptomlara nazaran daha ön planda” tabirlerini kullandı.
“12’NCİ AYIN SONUNDA HASTALARI BRANŞLARA DAĞITIK”
COVID-19’un en çok kalbi tuttuğunu söyleyen Dr. Köse, “Bizlerin COVID-19 hastalarında en çok gördüğü kalp enzimi ve kalp yetmezliğiydi. Tekrar bu süreçte COVID-19’un pankreası tutup diyabeti bozduğunu gözlemledik. Tekrar kilo kaybı yaşayan ve beslenmesi bozulan hastalar epey oldu. Hal bu olunca bizler de birinci yılın sonunda hastaları branşlara dağıtık. Tıpkı vakitte COVID-19 sonrası ortaya çıkan bu ısrarcı semptomlar, COVID-19’u şiddetli geçiren hastalarda daha çok görüldüğünü fark etik. Mesela diyabet hastalarında COVID-19 sonrası daha ısrarcı semptomlar görmeye başladık. COVID-19’un tutmadığı organ ve sistem yok, onlardan biri COVID-19 ürogenital sistemi de tutuyor. Bu durum ilerleyen devirlerde bir kısırlığa neden olabilir mi? diye bizleri şüphelendiriyor. İleride daha fazla tüp bebek merkezleri artacak mı? sorusu bizler için merak konusu” dedi.
“ESKİDEN SAÇLARIM ÇOK GÜRDÜ FAKAT ŞU AN AZALDI”
COVID-19 sonrası saç dökülme şikayetinin olduğunu belirten Emel Böhürler, “COVID-19 geçirdikten sonra çok bir saç dökülmesi yaşamaya başladım. Olağan bir mevsimsel saç dökülmesine benzeri bir şey değil. Kanser hastalarında olan üzere bir saç dökülmesi kelam konusu. Evvelden saçlarım çok gürdü lakin şu an azaldı. Üç ayda bir denetime geliyorum. COVID-19’u çok ağır geçirdim. Çok baş ağrısı ve mide bulantım vardı” diye konuştu.
“ZİHİN KARIŞIKLIĞI YAŞAMAYA BAŞLADIM”
Zihin karışıklığı şikâyeti olduğunu söyleyen Fatma Zora da “COVID-19 sonrasında çok yorgunluk, bitkinlik, baş ağrıları ve zihin karışıklığı yaşamaya başladım. Yeniden çok fazla saç dökülmesi yaşamaya başladım. Tutam tutam saçlarım dökülüyor” sözlerini kullandı.
“UNUTKANLIK YAŞAMAYA BAŞLADIM”
Reşat Kunusluoğlu ise “Hastalık sonrası halsizlik, yorgunluk bitkinlik devam ediyor. Eskisi üzere sağlıklı değilim. Birebir vakitte iştahsızlık ve kilo kaybı da yaşamaya başladım. Yeniden unutkanlık yaşamaya başladım. Mesela ilacımı içip içmediğimi bile unutuyorum” dedi.
()
