İnanç USTA / İstanbul, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Önderi Prof. Dr. Alpay Azap, koronavirüs salgınında
sona yaklaşıldığını bildirerek, “Salgında birden fazla gitti azı kaldı. Şimdiye kadarki salgınlara baktığımızda, ortalama 1,5 ila 3 yıl sürdüğünü görebiliyoruz. Kovid’de 14 ayda 140 bin bilimsel çalışma yayınlanmış, süratle aşı geliştirildi. 1,5 yılı tamamladık. Çok az bir vakit kaldı, diyebiliriz. Fakat aşılamaların tam manasıyla yapılabilmesi gerekiyor. Aksi taktirde aşılanmayan kesimde yeni varyantlar çıkabilir ve bu da tüm emekleri boşa çıkarır” dedi. Prof. Dr. Azap, Hindistan’da kvid sonrası görülen kara mantar enfeksiyonu salgınında asıl nedenin tedavide yüksek doz kortizon kullanımı ve bölgesel farklılık olduğunu kaydederek,Türkiye’nin bu açıdan risk altında olmadığını söyledi.
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), bu yıl çevrimiçi olarak 26-30 Mayıs tarihleri ortasında gerçekleştirilen 21’inci kongresinde, enfeksiyon hastalıkları ile ilgili merak edilen tüm hususlar masaya yatırılıyor. Kongre ile ilgili gerçekleştirilen basın toplantısında, 2020-2021 yıllarına damga vuran Kovid-19 salgını ana başlık oldu. Toplantıda konuşan KLİMİK Derneği Önderi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, KLİMİK Derneği Genel Sekreteri ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Kongre Düzenleme Konseyi Üyeleri Prof. Dr. Selda Sayın Kutlu, Doç. Dr. Mehtap Aydın ile Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, salgında son durum ve aşılamalar hakkında değerli açıklamalarda bulundu.
“TEKNOLOJİ İLERLEDİ, TARİHTE OLMADIĞI KADAR SÜRATLE AŞI ÜRETİLDİ”
KLİMİK Derneği Başkanı Prof. Dr. Azap, “Salgında birçok gitti azı kaldı” diyerek, muştuyu verdi ve ekledi:
“Bunu söyleyebiliyoruz, zira tarihteki büyük salgınlara baktığınız vakit en yakında örneğin 2009 yılında yaşamış olduğumuz domuz gribi salgınında, Dünya Sıhhat Örgütü’nün salgın başladı dediği günden, salgın bitti dediği güne 18 ay geçmişti. Yeniden 20’nci yüzyılda yaşanan grip pandemilerine baktığımızda, 1,5 ila 3 yıl ortasında sürdüğünü görüyoruz. Covid-19 salgınında bizim beklentimiz, tabi teknolojiler ve bilim ilerliyor, tarihte hiç olmadığı kadar süratli aşı üretme bahtı oldu insanoğlunun. O yüzden sanırım 2 yıl kadar süreceğini söylemek sanırım bilimsel, geçerli bir varsayım olur. Ve biz artık 1,5 yılı neredeyse bulmuş durumdayız.”
“14 AYDA 140 BİN KOVİD YAYINI YAPILDI, GÜNDE 133 ÇALIŞMA DEMEK BU”
Prof. Dr. Azap, elde çok fazla virüse karşı kullanabilecek tesirli müdafaa tedbirleri ve tedavi formülleri yokken, bir belirsizlik ortamı varken, gelinen noktada aşıların konuşulur hale geldiğini tabir ederek, “Bu aşılar birbirlerinden farklı tesirleri olsa da hepsi tesirli aşılar. Daima söylediğimiz bir şey var salgının başından beri, bilhassa son vakitlerde aşılara karşı bir problemimiz var, o da yanlış ve eksik bilgi. Yanlış ve eksik bilgi pandemilerde hastalığın kendisinden daha çok ziyan verebilir, pandeminin denetim altına alınmasını çok zorlaştırabilir. Bizim dernek olarak da salgını yönetmekte olan sıhhat otoritesi ile işbirliğimiz daima devam etti. Bilim Kurulu’nda dernek üyesi arkadaşlarımız, edinmiş oldukları bilgileri sıhhat otoritesi ile paylaşarak olabilecek en güzel halde salgının yönetilmesine katkıda bulunmaya çalıştılar. Bu pandemide bilimsel bilginin de çok süratli bir formda çoğaldığı 1,5 sene yaşadık. Ben bu toplantıya inmeden evvel baktım, son 14 ay içinde kovid ile ilgili 140 bin çalışma yayınlanmış. Bunu güne vurduğunuz vakit, günde 133 çalışmaya tekabül ediyor. Bunlar yalnızca bilimsel mecmualarda yayınlanmış olanlar” biçiminde konuştu.
“TOPLUM YETERİ SEVİYEDE AŞILANMAZSA YENİ VARYANTLAR ÇIKAR”
Prof. Dr. Azap, pandemi açısından artık şanslı bir periyoda girildiğini, artık çok çeşitli sayıda aşının olduğunu belirterek, “Üretim kapasitesi de dünya genelinde giderek artıyor. Lakin çok kıymetli bir şey, aşının olması yetmiyor. Aşınım uygulanması ve yanlışsız formda uygulanması da çok kıymetli. Şayet aşı konusundaki kapsayıcılık kâfi seviyeye ulaşmazsa, dünya genelinde istediğimiz kapsayıcılıkta aşılanma olamazsa, o vakit aşılanmamış şahıslarda virüs dolaşmaya devam edecek. Ve çok güzel biliyoruz ki, artık herkes bu varyant problemini de çok uygun öğrendi, virüs çoğalmaya, insanlarda hastalık yapmaya devam ettikçe değişmeye de devam ediyor. Yeni varyant virüsler karşımıza çıkıyor. Hasebiyle toplumumuz yahut dünyanın muhakkak bir kesiti aşılanmazsa bunlar ortasında dolaşmakta olan virüsler değişime uğrayarak artık aşıların da tesir etmediği, daha yeni varyantlar halinde karşımıza çıkabilir. Bu türlü olunca da tekrar bütün dünyanın o yeni varyanta karşı aşılanması gerekebilir ve bütün emekler boşa gider” dedi.
“TÜRKİYE’NİN AŞILAMAYI SÜRATLE BİTİREBİLECEK KAPASİTEDE ALT YAPISI VAR”
Türkiye’de Sıhhat Bakanı’nın açıkladığı sayılara nazaran artık önümüzdeki aylarda nüfusun üç katına ulaşan aşı alımı olacağına işaret eden Prof. Dr. Azap, “Nüfusumuzun üç katına ulaşan bir aşıyı bu sene sonuna varmadan edinmiş ve uygulayabilmiş olacağız. Türkiye’nin aşı yapabilme kapasitesi, sıhhat çalışanlarının bu bahisteki deneyimleri, yeterli organize olmaları, alt yapımızın kâfi olması sayesinde çok yüksek. Günde 1-1,5 milyon insan süratle aşılanabilir. Bunun örneğini gördük Ocak-Şubat ayında sıhhat çalışanlarının aşılanması sırasında. Aşılara karşı tereddüt yaratan bir grup şeyler biz de duyuyoruz. İstisnai olaylara bakarak bunun geneli yansıttığını düşünmesin beşerler. Gerçek bilgi için daima uzmanlık derneklerini adres gösteriyoruz. Ülkemizde de bizim derneğimiz KLİMİK Derneği, hem halkımıza hem doktorlarımıza en gerçek bilgiyi vermek üzere web sitemizden nizamlı olarak yayınlar yapıyor” halinde konuştu.
“SİYAH MANTAR RİSKİ BİZİM HASTALARIMIZDA KELAM KONUSU DEĞİL”
Hindistan’da görülen ve dünyada da telaş yaratan siyah mantar (mukormikoz) salgınına da değinen Prof. Dr. Azap, Türkiye’de bu türlü bir tehlike olmadığını vurgulayarak şu bilgileri verdi: “Aslında tabiatta yaygın bulunur mantar cinsleri. Tabiatta en fazla yaygın mikroorganizmalar mantarlardır diyebiliriz. Aşikâr durumdaki bireylerde hastalık yaparlar. Hindistan’da yaşanan olay aslına bakarsanız, oradaki hastalara çok yüksek dozlarda bağışıklık sistemini baskılayan kortizon ve gibisi ilaçların kullanılmış olması. Coğrafik olarak da belirli mantar çeşitleri muhakkak bölgelerde dünyada daha fazla bulanıyor. Hindistan’da bu siyah mantar dediğimiz mukormikoz tipleri biraz daha fazla bulunuyor. Beşerden beşere bulaşan bir mantar tipi değil. Bir kişi diğerine bulaştırmıyor. Ülkemiz için bunun önemli bir sorun olmasını da beklemiyoruz. Bizim ülkemizde evet Kovid hastalarına kortizon tedavisini oksijen muhtaçlığı olduğunda başlıyoruz. Ancak hem çok düşük doz veriyoruz hem de çok uzun müddet devam etmiyoruz. Münasebetiyle bizim hastalarımızda bu mantar enfeksiyonunun gelişmesi için risk yaratmadığımızı biliyoruz. Şimdiye kadar çok karşımıza çıkmadı, en azından kara mantar çıkmadı. Lakin diğer kimi mantar cinsleri ile biz de karşılaşıyoruz. Lakin bunların da tedavisini gerçekleştiriyoruz aslında.”
“VAKA SAYISINDA YÜZYÜZE KONGRE YAPACAK DURUMDA DEĞİLİZ, ÇEVRİMİÇİ YAPTIK”
Kongre Önderi ve Sıhhat Bakanlığı Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz de bu yıl kongrenin yüz yüze yapılmasının planlandığını fakat çevrimiçi gerçekleştirildiğini belirterek, şunları söyledi:
“Aslında yüz yüze yapmayı nitekim çok istiyorduk. Zira bizim alanımızın iddia edersiniz ki şu anda eğitim gereksinimi çok fazla. Lakin bilimsel gerçekleri önümüze koyduğumuz vakit, akılcı davranmamız gerektiğini düşündüğümüz için bunu yüz yüze yapamayacağımıza karar verdik. Birebir vakitte topluma da örnek olmak istedik bu biçimde. Şu anda Türkiye’de büyük toplantılar, kongreler yapılabilecek bir durum kelam konusu değil. Enfeksiyon sıklığı hala istenilen, inançla toplumun açılabileceği düzeylere inmiş durumda değil.”
“YAŞ HUDUDU DÜŞTÜKÇE AŞI KARARSIZLIĞI ARTIYOR”
Kongre Düzenleme Şurası Üyesi Prof. Dr. Bülent Etrtuğrul ise, Türkiye’de şu ana kadar tartıyla inaktif virüs aşısı olan Sinovac (CoronaVac) uygulandığını ve artık mRNA aşısı olan BioNTech aşılarının da gelmesiyle yeni bir periyoda girildiğini söyleyerek, “Pratikteki tecrübemden bahsedecek olursam, geçen ay, bilhassa hastaların çok ağır olduğu periyotta çok önemli sayıda hasta takip eden birçok sıhhat çalışanından biriydim ve olasılıkla hasta olmamamın temel nedeni, aslına bakarsanız benim de Ocak ve Şubat aylarında iki dozluk (inaktif) aşıyı olmamdır. Bundan sonraki süreçte yüklü olarak mRNA aşıları gelecek. Şu da çok kıymetli, yaş aralığı düştükçe aşıya karşı kararsızlık, direnç göreceğiz üzere. 65 yaş üzerinde bile şu anda gelmiş olduğumuz oran yüzde 80’ler civarında. Bu pandeminden çıkışını tek yolu, düzgün bir formda aşıları yaptırabilmek ve toplumsal bağışıklığımızı sağlayabilmek. Sonbahara yanlışsız bizim için tek çıkış yolu bu” dedi.
()
