İstanbul’daki atık su incelemesinde en çok kullanılan hususlar; alkol, tütün ve esrar

Ferhat EKİNCİ/ANKARA,- İSTANBUL’da bulunan 14 Atık Su Arıtma Tesisi üzerinde 2019 yılında uyuşturucu unsur kullanımına yönelik yapılan çalışmada en çok kullanılan hususların alkol, tütün ve esrar olduğu belirlendi.
İçişleri Bakanlığı öncülüğünde, 2019 yılında İstanbul’daki atık sular üzerinden uyuşturucu unsur kullanımına yönelik çalışma yapıldı. Yapılan incelemenin analizleri, hazırlanan makale ile yayımlandı. 14 arıtma tesisinden birebir anda 4 devir boyunca yüksek nüfusa sahip tek bir kentte atık sudaki uyuşturucuları tahlil eden birinci çalışma özelliğini taşıdığı belirtilen makalede, 2019 yılında yaklaşık 20 milyon nüfusa sahip İstanbul’da delile dayalı tedbirlerin uygulanmasına yardımcı olmak için 3 aylık devirler içinde klasik yasadışı uyuşturucular amfetamin (AMP), metamfetamin (METH), 3,4-metilendioksimetamfetamin (MDMA), esrar, kokain ve eroin, tütün ve alkol tüketimi kestiriminin hedeflendiği belirtildi.
14 ATIK SU ARITMA TESİSİ ÜZERİNDE ÇALIŞILDI
İstanbul nüfusunun yüzde 90’ına hizmet eden 14 ana Atık Su Arıtma Tesisi (AAT) üzerinde yapılan incelemede toplamda 392 kompozit numune vakitle orantılı olarak toplandı. Çalışma sonucunda, İstanbul’da metanfeatim tüketiminin en yüksek olduğu devirlerde günlük tüketimin bin şahısta 120 mg olduğu kestirimine varıldı. En çok metanfetamin tüketilen bölgelerdeki arıtma tesislerinde ise oran günlük bin bireyde 135,5 mg ile 666,6 mg ortasında yer aldı. 
Su arıtma tesisleri ortasında kentin ortalama metilendioksimetamfetamin (MDMA) tüketim bedelinin günlük bin bireyde 94,8 mg olarak, en yüksek tüketim kıymeti ise günlük bin şahısta 158,5 mg olarak kestirim edildi. Genel olarak, MDMA tüketiminin kent genelinde aralık periyodunda kıymetli ölçüde arttığı gözlemlendi.
Kokain için 4 örnekleme periyodunda yapılan tahlilde, ​atık su bazlı epidemiyolojisi (WBE) tarafından kestirim edilen tüketim ölçüsünün günlük bin kişide 61,9 mg ile 379,9 mg ortasında değişirken, kent genelinde ortalama kokain tüketimi günlük bin bireyde 200,9 mg olduğu belirlendi.
EN YÜKSEK TÜKETİME SAHİP HUSUSLAR ALKOL, TÜTÜN VE ESRAR
Makalede, İstanbul’da 2019 yılında 4 periyot için yapılan süreksiz örneklem değerlendirmelerinde en yüksek ortalama tüketime sahip unsurlar alkol, tütün ve esrar unsurları olarak belirlendi.  İstanbul’da en çok tüketilen yasadışı uyuşturucu madde iddiası günlük bin dozda 26.73 ortalama dozu ile esrar oldu. 4 periyottaki tütün tüketimi, kıymetli ölçüde değişmezken, Mart ve Haziran dönemlerindeki alkol tüketim oranının, Eylül ve Aralık periyotlarında değerli ölçüde azaldığı görüldü. Alkol tüketimindeki bu düşüşün, Haziran 2019’dan sonra alkol içeren eserlere ‘özel tüketim vergisi’nin uygulanmasıyla açıklandı.
Kokain tüketimi 4 dönemin tamamında sabit ve ortalama yıllık doz iddiası günlük bin şahısta 2.01 doz oldu. Amfetamin (AMP) tipi uyarıcılar için ortalama metilendioksimetamfetamin (MDMA) dozu birinci üç dönemde binde günlük 0.7 doz olmasına karşın, tüketilen dozun son periyotta (Aralık) iki kattan fazla arttığı ancak gözardı edilebilir olduğu değerlendirildi. 
Yapılan tahlillerde ortaya çıkan dönemsel farklılıkların genel sebebinin ise İstanbul’un, ülkenin iş merkezi olması ve dört mevsim turist çekme potansiyeline sahip olması olarak görüldü.