Van Gölü etrafındaki kuraklığın bilhassa göle dökülen akarsuları etkileyeceğini, bunun da en çok üreme devrinde tatlı sulara göç eden inci kefaline yansımasının olumsuz olacağını kıymetlendiren bilim insanları, son günlerdeki yağışları umut verici olarak nitelendirdi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, Erciş ilçesinde bulunan ve üreme göçünün en ağır olduğu Deliçay’daki su düzeyinin mevsim normallerine ulaştığını ve bunun sevindirici olduğunu söyledi.
Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen ve kuşağı müdafaa altında olan inci kefalinin üreme periyodu nedeniyle 15 Nisan- 15 Temmuz tarihleri ortası uygulanan av yasağı başlıyor. Van Gölü Havzası’nda yaklaşık 15 bin kişinin ekmek kapısı olan inci kefalleri, bu mühlet içinde üremek için güçlü göç seyahatini gerçekleştirmek için gölün tuzlu ve sodalı sularından çıkıp tatlı sulara akın edecek. İnci kefallerinin en çok göç ettiği tatlı sulardan biri de Erciş ilçesindeki Deliçay balık bendi. Van Gölü etrafında yaşanan kuraklığın bilhassa göle dökülen akarsuları etkileyeceğini, bu durumdan da en çok üreme periyodunda tatlı sulara göç eden inci kefali balığının etkileneceğini düşünen bilim insanları, son günlerdeki yağışları ise umut verici olarak kıymetlendirdi.
‘SU OLMAZSA, İNSANOĞLU DA YAŞAYAMAZ’
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, suyun insanoğlunun dünyada var olduğu günden beri, hayatta kalmasındaki doğal kaynakların başında geldiğini söyledi. Akkuş, “İnsanoğlu milyarlarca yıl petrolsüz yaşadı. Ama su olmadan 3 gün yaşamamız mümkün değil. İçinde bulunduğumuz yüzyılda maalesef global ısınma ile bir arada artık su kaynakları her geçen gün azalıyor. Bu su azalmaları en büyük tesirini kapalı havzalarda gösteriyor. Van gölü havzası da, kapalı havza. Bütün su bütçesi kendi içinde gerçekleşiyor. Bildiğiniz üzere bu yıl geçen yıllara nazaran kar yağışının daha az olduğu bir yıl oldu. Şayet kış aylarında dağların doruklarında kar ölçüsü kâfi ölçüde olmaz ise, maalesef yaz aylarında akarsularda su görmemiz mümkün değil. Akarsulardaki suyun varlığı bütün bölgeler için değerli, lakin Van Gölü için farklı kıymete sahip. Zira Van Gölü’nde yaşayan inci kefalleri üremek için yaz aylarında akarsulara göç ediyor ve burada üremesini gerçekleştiriyor. Bu göç aslında bir balık göçü değil, bölgedeki yaklaşık 15 bin insanın geçimini sağladığı bir göç oldu” dedi.
MART AYINDAKİ YAĞIŞLAR UMUT VERİCİ
Kış aylarından sonra Mart ayında yağan yağışın umut verici olduğunu söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Akkuş, “Mart ayı prestijiyle akarsularda kâfi ölçüde su olduğunu görüyoruz. Bu bizim için sevindirici bir haber. Yani önümüzdeki aylarda su ölçüsünün kâfi olacağının göstergesi üzere. Buradaki en kıymetli faktörlerden birisi akarsuların üst kesitlerine kurulan barajlarda kâfi ölçüde su tutulmasına ve bu suyun yaz aylarında sabit bir tabanı ile bırakılmasına bağlı. Bilhassa Erciş ve Muradiye bölgemiz kritik değere sahip. Zira üreme kısmının yüzde seksenlik kısmı bu bölgelerde gerçekleşiyor. Deliçay, Zilan Çayı ve Bendimahi Çayı bu noktada en kıymetli akarsularımız. Şu an için bu akarsularda su ölçümüz kâfi derecede mevcut. Umuyoruz ki; Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında da buradaki sabit su debisi devam eder. Tabi buradaki en değerli işlerden birisi bu sularla ilgili olan resmi kurumlarımıza düşüyor. İnci kefali göçünü dikkate almalılar ve barajlardaki suyu uygun halde kullanmalılar” diye konuştu.
Balıkların göç ettiği alanda 25 yıldır fotoğraf çeken Ferzende Coşar ise, “25 yıldır gelip burada su düzeyini, sıcaklığını takip ediyorum. Yılbaşında yağışların olmadığı dönemde kuraklık nedeniyle içimizde dehşet, telaş meydana geldi. Yağışlar olmazsa balıklar etkilenir mi? diye içimizi telaş sarmıştı. Ancak hamdolsun son günlerde yağışların tekrar ağırlaşmasıyla su eski düzeyine ulaştı. Bu durum bizi çok memnun etti” dedi.
