ANKARA’da Nöroloji Uzmanı Dr. Fatma Akkan Yılmaz, “Hipnoz, dikkatin ağırlaştığı ve telkin alma yeteneğinin arttığı bir şuur haliyken, hipnoterapi ise, hipnoz kullanılarak uygulanan destekleyici bir tedavi formülü olarak tanımlanıyor. Depresyon, bağımlılık tedavisi, yeme, uyku ve cinsel bozukluklar üzere birçok durumda uygulanabilen hipnoterapinin bu alanda uzman bir terapist tarafından uygulanması kıymet taşıyor” dedi.
İtimat Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Nöroloji Kısmı Uzman Dr. Fatma Akkan Yılmaz, hipnoz ve hipnoterapi ile ilgili bilgi verdi. Çoklukla birbirinin yerine kullanılan hipnoz ve hipnoterapi sözleri aslında içeriği farklı olan iki başka kavramı içerdiğini söyleyen Yılmaz, “Hipnoz, dikkatin ağırlaştığı ve telkin alma yeteneğinin arttığı bir şuur haliyken, hipnoterapi ise, hipnoz kullanılarak uygulanan destekleyici bir tedavi yolu olarak tanımlanıyor. Depresyon, bağımlılık tedavisi, yeme, uyku ve cinsel bozukluklar üzere birçok durumda uygulanabilen hipnoterapinin bu alanda uzman bir terapist tarafından uygulanması kıymet taşıyor. Hipnoz, dikkatin ağırlaştığı ve telkin alma yeteneğinin arttığı, uyku ile uyanıklık ortası bir şuur halidir. Öteki bir deyişle bir trans halidir. Kişi bu trans halindeyken, dışarıdan gelen ses, ışık, koku üzere her türlü uyaranı hisseder lakin bu uyaranlar daha derin bir trans haline geçmesine yardımcı olur. Kişi yalnızca, hipnoz yapan terapistin sesine ve telkinlerini odaklanır, dinler, anlar ve istekli iştirak ile karşılık verir. Hipnoterapi ise; bu hipnotik trans halindeki kişinin, şuur ve bilinçaltına yönelik olarak verilen telkinler yoluyla uygulanan bir terapi metodudur. Yani, hipnoz bir şuur haliyken, hipnoterapi hipnoz kullanılarak yapılan destekleyici bir tedavi yöntemidir” diye konuştu.
‘BİR KİŞİYİ İSTEĞİ DIŞINDA ETKİLEMEK MÜMKÜN DEĞİL’
Yılmaz, hipnozda gönüllülüğün temel olduğunu belirterek, kişinin hipnoz yoluyla tedavi almak istediğinde öncelikle hipnoz hakkında bilgi verildikten sonra, ‘hipnotizabilite’ denilen kısa bir hipnoza yatkınlık testi yapıldığını kaydetti. Genel olarak toplumun yüzde 10-15’inde hipnoza yatkınlık olmadığını tabir eden Yılmaz, şunları söyledi:
“İsteksiz, gönülsüz olan şahıslar ya da konsantrasyonu yetersiz olanlar, çok takıntılı ve denetimli olan beşerler hipnoza girmekte zorlanırlar ya da giremezler. Genel olarak toplumun yüzde 10-15’inde hipnoza yatkınlık yoktur. Yüzde 70-80’inde orta seviyede, yüzde 10-15’inde ise yüksek seviyede hipnoza yatkınlık vardır. Yani toplumun büyük bir kısmı hipnoza girebilmektedir. Hipnoz, bir uyku hali değildir. Bu nedenle de hipnozdan uyanama üzere bir durum da katiyetle yoktur. ‘Gözlerime bak ve uyu’ üzere replikler ise, yalnızca sinemalarda ya da gösteri gayeli kullanılır ve gerçeklerle uyuşmaz. Hipnoterapide uygulanan hipnoz, yüzeysel bir trans hali olup, kişi tüm seansı hatırlar ve istemediği hiçbir sırrını anlatmaz. Bilinçaltının bireye bir sahne olarak gösterdiği sır formundaki bu olaylar, kişi anlatmasa dahi, terapistin uyguladığı bir grup teknikler ile tahlile ulaşır. Hipnoz sırasında kişinin şuurlu denetimi ortadan kalkmaz. Verilen telkinler ile yapması istenilen şey, kişinin toplumsal ve ahlaki kıymetlerine uygun değil ise kabul etmez. Yani bir kişiyi hipnotik telkin yoluyla isteği dışında etkilemek mümkün değildir. Kişi istediği vakit hipnozdan çıkabilme özgürlüğüne sahiptir.”
‘HİPNOZ DENETİMİ KAYBETME HALİ DEĞİLDİR’
Hipnozla ziyan görmek mümkün olmadığını tabir eden Yılmaz, “Çünkü hipnoz denetimi kaybetme hali değildir. Fakat şizofreni, paranoya ve bipolar bozukluk üzere birtakım psikiyatrik hastalıklarda ve kişilik bozukluklarında, hastanın iç görüsünün kaybolduğu durumlarda kullanılmamalıdır. Hipnozu yapan kişinin sihirli bir değneği olmadığı unutulmamalıdır. Hipnoz yaptırmaya karar veren kişinin kendi problemlerinin farkında olması ve bu tedavi sistemini istekli olarak kabul etmesi gerekmektedir. Hipnoterapide; terapist bir rehber, tahlil yolunu bulacak olan ise danışanın bilinçaltıdır. Bu nedenle, danışan ve terapist ortasında tam bir itimat hissinin oluşması hipnoterapi için birinci koşuldur. Hipnotik indüksiyon yani; danışanda daha yüksek bir şuur yahut farkındalık elde etmek için kullanılan gevşeme ve çok konsantrasyon hali yoluyla uygulanan tedavilere verilen genel bir isim olan hipnoterapi birçok durumda kullanılabilmektedir” dedi.
HİPNOTERAPİ KİMLERE YAPILABİLİR?
Yılmaz, hipnoterapinin uygulanacağı durumları şu formda sıraladı:
Depresyon ve denetim edilemeyen tasa, endişe, panik, tansiyon, düşünce durumlarını kapsayan anksiyete bozuklukları. Sigara, alkol, ilaç, internet, kumar üzere bağımlılıklar. Yeme bozuklukları ve obezite. Uykusuzluk, uyurgezerlik, uyku terörü üzere uyku bozuklukları. Cinsel isteksizlik, vajinismus üzere cinsel alandaki bozukluklar. Tikler, titreme üzere hareket bozuklukları. Kapalı yer, karanlık, yükseklik, böcek, hayvan korkusu üzere fobiler. Ayrılık, sarsıntı, kaza üzere travma sonrası gerilim bozuklukları. İmtihan gerilimi, toplumsal ortamlarda konuşamama üzere performans tasaları. Ders çalışma isteksizliği, dikkati sürdürememe, çabuk sıkılma, hafıza, öğrenme, hatırlama üzere eğitimde performansı azaltan durumlar. His ve fikirlerini söz edememe, çok öfke, karşı cins ile alaka kuramama, kendine güvensizlik üzere davranışsal problemler.”
