İSTANBUL – Glütenin başta çölyak olmak üzere birçok hastalıkla bağlı olduğunu belirten Prof. Dr. Esin Korkut, “Çölyak dışı glüten hassaslığının tek belirtisi olabilen ekstra-intestinal semptomlar baş ağrısı, migren, yorgunluk, fibromiyalji, eklem ve kas ağrısı, bacak yahut kollarda uyuşma, karıncalanma, alerji, depresyon, korku, demir eksikliği anemisi, folat eksikliği, astım, rinit, yeme bozuklukları yahut otoimmün hastalıklar formunda karşımıza çıkabilir” dedi.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Gastroenteroloji Kısmından Prof. Dr. Esin Korkut, dünyada en çok tüketilen tahılların buğday, pirinç ve mısır olduğunu belirterek “Glüten, çavdar ve arpada dahil olmak üzere tahıllarda bulunan hamura istenen pişirme özellikleri, tat ve kokuyu vermek gayesi ile besin işlemede yaygın olarak kullanılan bitkisel bir proteindir. Glüten başta çölyak olmak üzere çeşitli hastalıklarla ilişkilendiriliyor. Çölyak hastalığı, çölyak dışı glüten hassaslığı ve buğday alerjisi en çok bilinen problemlerdir. Bu hastalıkların toplumda görülme sıklıkları sırasıyla yüzde 1, yüzde 0.63 ila 6 ve yüzde 0.1 ila 0.6 olarak biliniyor. Çölyak üzere otoimmün kökenli olan glüten ataksisi ve glüten alakalı şizofreni üzere nöropsikiyatrik hastalıklar ile dermatitis herpetiformis (duhring hastalığı) kimi yayınlarda farklı bir küme halinde sınıflandırılır” diye konuştu.
ŞİŞKİNLİK VE BULANTI ÜZERE BELİRTİLERE DİKKAT
Buğday alerjisinin buğday proteinlerine karşı oluşan immünolojik tepki olarak tanımlandığına işaret eden Prof. Dr. Korkut kelamlarına şöyle devam etti:
“Alerjene maruz kalma yoluna ve altta yatan immünolojik sistemlere bağlı olarak deriyi, gastrointestinal yolu yahut teneffüs yolunu etkileyen klasik besin alerjisi olarak sınıflandırılır. Buğdaya bağlı anafilaksi; mesleksel astım (fırıncı astımı), rinit ve ürtikerdir. Belirtiler buğday alımı yahut teması takiben dakikalar ya da saatler içinde gelişir. Teşhis deri ve kan testleri ile konulmakta olup tedavisi buğday ve öteki glüten içeren tahılların alınmamasıdır. Çölyak dışı glüten hassaslığı ise çölyak ve buğday alerjisinden farklı olarak otoimmün ya da alerjik kökeni olmayan, glüten alımından birkaç saat yahut gün sonra ortaya çıkan, glüten çekilmesiyle süratle düzelen ve glüten yüklemesinden çabucak sonra tekrarlayan irritabl bağırsak hastalığı (huzursuz bağırsak) semptomları ve bağırsak dışı bulguları ile karakterize bir durumdur. Sindirim sistemi semptomlarına benzeyen huzursuz bağırsak sendromu karın ağrısı, şişkinlik, bağırsak alışkanlığı anormallikleri (ishal yahut kabızlık), mide bulantısı, geğirme, gastroözofageal reflü hastalığı ve aftöz stomatit üzere belirtileri içerebilir.”
BAĞIRSAK DIŞI TESİRLERİ BUNLARA NEDEN OLABİLİR
Prof. Dr. Korkut, “Sindirime ilişkin semptomların yokluğunda bile çölyak dışı glüten hassaslığının tek belirtisi olabilen ekstra-intestinal semptomlar baş ağrısı, migren, yorgunluk, fibromiyalji, eklem ve kas ağrısı, bacak yahut kollarda uyuşma, karıncalanma, dermatit (egzama yahut deri döküntüsü), atopik bozukluklar, alerji, depresyon, tasa, demir eksikliği anemisi, folat eksikliği, astım, rinit, yeme bozuklukları yahut otoimmün hastalıklar biçiminde karşımıza çıkabilir. Bağırsak dışı belirtiler ortasında çölyak dışı glüten hassaslığı; kimilerinde nöropsikiyatrik bozukluklar, şizofreni, otizm, periferik nöropati, ataksi, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olabileceği bildirilmiştir. Muhtemelen bağışıklık aracılı olan çölyak dışı glüten hassaslığı çölyak hastalığından daha yaygın görünmekte olup sıklığının 6 ila 10 kat daha yüksek olduğu kestirim edilmektedir. Çölyak dışı glüten hassaslığı, huzursuz bağırsak sendromu hastalarında semptom oluşumunun altında yatan bir sistem olarak varsayılmıştır. Glütenin huzursuz bağırsak sendromu-ishal tipi hastalarında bağırsak bariyer fonksiyonlarını değiştirdiği gösterilmiştir. Çölyak hastalığı olan şahıslarda olduğu üzere tedavi glütensiz diyettir. Çölyak hastalığı ömür uzunluğu sıkı bir glütensiz diyete uymayı gerektirse de glüten hassaslığının kalıcı mı yoksa süreksiz bir durum mu olduğu şimdi bilinmemektedir” sözlerini kullandı.
