Semra DEMİR/Hüseyin ÇAKMAK- İSTANBUL – Obezite hastalığını çağın vebası olarak nitelendiren Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mazhar Müslüm Tuna, “Erişkin diyabetin yüzde 80’nin nedeni olan obezite, hipertansiyon, hiperlipidemi, kalp ve damar hastalıkları, polikistik over sendromu, eklem problemleri, safra kesesi hastalıkları, karaciğer yağlanması, ruhsal sıkıntılar ve ileri yaşlarda kanser hastalığına neden oluyor” dedi.
TÜİK’in ‘İstatistiklerle Gençlik 2020’ araştırmasına nazaran, 2016 yılında 15-24 yaş ortası genç nüfusta obezite oranı yüzde 3,8 iken bu oran 2019 yılında yüzde 4,6 oldu.
Türkiye, sıhhat araştırması sonuçlarına nazaran uzunluk ve kilo kıymetleri kullanılarak hesaplanan beden kitle indeksi incelendiğinde, 2016 yılında 15-24 yaş ortası genç nüfusta obezite oranı yüzde 3,8 iken bu oran 2019 yılında yüzde 4,6’ya yükseldi. Genç nüfusun obezite oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde ise erkeklerde 2016 yılında yüzde 3,5 iken bu oran 2019 yılında yüzde 4,8’e, bayanlarda da 2016 yılında yüzde 4,1 iken 2019 yılında yüzde 4,5’e yükseldi.
“DÜNYA ORTALAMASINA NAZARAN TÜRKİYE’DEKİ OBEZİTE ORANI DAHA FAZLA”
Obezitenin tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de artmaya devam ettiğini belirten Doç. Dr. Tuna, “Dünya ortalamasına nazaran Türkiye’deki obezite oranı daha fazla. Türkiye, OECD ülkeleri ortasında obezite sıklığı açısından üçüncü sıraya yükselmiş durumda. Obezite hem erişkinlerde hem de çocukluk çağında artıyor. Çocukluk çağı obezitesi erişkinlere nazaran daha riskli ve daha uzun yıllar obezitenin getirdiği sıkıntılarla ve obeziteyle uğraş etmek zorunda kalıyorlar” diye konuştu.
Doç. Dr. Tuna şöyle devam etti:
“Obezitenin en kıymetli sebepleri beslenme bozuklukları ve hareketsiz bir hayat. Hastalıklara bağlı oluşan obeziteyi yüzde 1-2 civarında görüyoruz. Genel olarak, hastalarımızda gördüğümüz olay ekzojen obezite dediğimiz çok yemeye ve yediklerini yakmamaya bağlı olarak bedende yağ ölçüsünün artmasıdır. Son 20 yılda beslenme alışkanlıklarımız çok değişti, bununla birlikte daha hareketsiz bir hayat stili başladı.”
“İKİ SAATİN ÜZERİNDE TELEVİZYON İZLEMEK DİYABET VE OBEZİTE RİSKİNİ ARTIRIYOR”
Hazır besin tüketiminde önemli oranda artış olduğuna dikkati çeken Tuna, şu sözleri kullandı:
“Fast food şekli beslenme çok arttı. Çocuklar erken saatlerde okula gittikleri için sabah kahvaltı etmiyorlar. Okulda çok fazla abur cubur besinleri atıştırıyorlar. Anne ve baba çalıştığı için konut yemekleri yapılmamaya başlandı. Kalorisi yüksek, tatlandırılmış, katkı unsurlu ve besleyici pahası düşük besinler çok fazla tüketilmeye başlandı. Karbonhidrat tüketimi ve kimi kimyalasallarla zenginleştirilmiş besinler bedende birtakım hormonları aktive ederek memnunluk hissi veriyor. Bu his bireylerde birebir biçim besinleri tüketmeye teşvik ediyor. Ayrıyeten karbonhidrat tüketimi ne kadar artarsa insülin direnci artıyor, açlık hisside o derece artıyor. Meyve suyu ve gazlı içecek tüketimlerinin çok arttığını görüyoruz. Çağımızın en değerli meselelerinden birisi de hareketsizlik. Teknolojik aletlerinin karşısında çok fazla vakit geçiriliyor. Günde iki saatin üzerinde televizyon izlemek hem diyabet hem de obezite riskini bariz olarak artırıyor. Öğün sırasında televizyon izlemekte özellikle çocuk ve gençlerde sakıncalı.Günde sekiz saatin altında uyuyanlarda ve kalitesiz uyku uyuyanlarda obezite daha sık görülüyor.”
“İLAÇ VE AMELİYATLA OBEZİTEYLE UĞRAŞ ETMEK MÜMKÜN DEĞİL”
Diyet ve antrenman meselesini çözersek obezite ile uğraş edebileceğimizi söyleyen Doç. Dr. Mazhar Müslüm Tuna kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tek başına ilaç yahut ameliyatla obeziteyle gayret etmek mümkün değil. Tüm dünyada hasta sayısı katlanarak artıyor. Obez ailelerin çocuklarının obez olma ihtimali çok daha yüksek. Bu nedenle öncelikle sağlıklı bir etraf oluşturmamız gerekiyor. Bu yolda hem birey, hem aile, hem toplum, hemde belediye ve hükümetler gerekli tedbirleri almalı. Yürüyüş yolları, antrenman alanları, çocukların inançla dışarıda oynayabilecekleri etraf oluşturmamız gerekiyor. Bunları yaparkende sağlıklı besin tüketimi konusunda vatandaşlar bilinçlendirilmeli, gerekli yasal düzenlemeler ve kontroller daha sık yapılmalı.”
Obez hastaların koronavirüsü çok daha ağır geçirdiğine dikkat çeken Doç. Dr. Mazhar Müslüm Tuna, “Yoğun bakıma yatış oranları, mekanik ventilasyon uygulamaları ve vefat riski maalesef daha yüksek oluyor. Bu nedenle bu süreçte obez bireylerin maske, aralık ve hijyen kurallarına daha fazla dikkat etmeleri ve aşı olmaları gerekiyor. Bu süreçte kilo vermeleri şiddetli enfeksiyon gelişme riskinide azaltacaktır” dedi.
