DSÖ Sözcüsü Jasarevic: İkili aşı muahedeleri, aşılara erişimdeki eşitsizliğin ana ögesidir

Beril SÖNMEZ, – Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Basın Sözcüsü Tarik Jasarevic, ülkeler ortasında Covid-19 aşı eşitsizliği ve salgının geleceği hakkında DSÖ’ün çalışmalarını Demirören Haber Ajansı’na kıymetlendirdi. Jasarevic ülkeler ortasında eşitsizlik yaratan Covid-19 aşı krizi hakkında “Devam eden aşı krizi, salgını sürdüren skandal bir eşitsizliktir” tabirlerini kullandı.   
DSÖ Sözcüsü Jasarevic, Covid-19 salgınının geleceği hakkında DSÖ’in oynadığı rolü ve aşı erişimindeki eşitsizliği KHA’ya kıymetlendirerek “Salgın her yerde bitene kadar hiçbir yerde bitmeyecek. Aşılara erişimdeki şok edici global eşitsizlik, pandemiyi sona erdirmenin en büyük risklerinden biri olmaya devam ediyor” dedi. Global aşılamayı, birinci başta en zenginlerin erişebildiği ve fiyatın vakitle lakin kademeli olarak düşerek en fakirlerin yararlandığı ‘damlama etkisine’ (Trickle-down) benzeten Jasarevic “Damlama tesiriyle aşılama, ölümcül bir teneffüs virüsüyle savaşmak için tesirli bir strateji değildir. Halk sıhhati tedbirleri ve aşılamanın (biri ya da başkası değil) bir kombinasyonu ile hayatları ve geçim kaynaklarını kurtarmak, pandemiden çıkmanın tek yoludur” tabirlerine yer verdi.
“DEVAM EDEN AŞI KRİZİ, SALGINI SÜRDÜREN SKANDAL BİR EŞİTSİZLİKTİR”
DSÖ’ün pandemiyi bitirmek için eforları hakkında bilgi veren Jasarevic, “DSÖ üye devletleri, Eylül ayına kadar her ülke nüfusunun en az yüzde 10’unu aşılamak için büyük bir çabayı, yıl sonuna kadar da en az yüzde 30 aşılama maksadımıza ulaşmak için ilerlemeyi desteklemeye çağırıyor. Devam eden aşı krizi, salgını sürdüren skandal bir eşitsizliktir. Halk sıhhati tedbirleri ve aşılama kombinasyonu ile hayat ve geçim kaynaklarını kurtarmak pandemiden çıkmanın tek yoludur” dedi.
PARÇA MODÜL AŞI ALIMLARI EN ÇOK ÖDEYEBİLENE AYRICALIK TANIYOR
Ülkelerin aşı üreticileriyle ikili muahedeler yaptığına dikkat çeken Jasarevic, “Aylar evvel, hatta aşılar seri üretim sürecine girmeden evvel ikili muahedeler yapan asıl ‘en güçlü’ ülkeler dışında, öbür birtakım yüksek gelirli ülkeler COVAX çalışmalarına kaydolan bir dizi şirketle ikili muahedeler yaptı. Şirketlerin, bu birinci tedarik kısıtlamaları devrinde COVAX AMC ülkelerine (92 alt ve orta gelirli ülke) gitmiş olabilecek (aşı) partilerin tedarikini kaçınılmaz olarak etkileyen ikili mutabakatlara öncelik verdiğini gördük. DSÖ’nün koordineli bir global planı savunmasının nedeni budur” dedi. Bu hali hazırda modül parça aşı alımlarının en çok ödeyebilene ayrıcalık tanıdığını belirten Jasarevic, bu durumun birçok ülkenin sıhhat çalışanlarını ve yüksek risk kümelerini aşılamaya bile başlamamışken birtakım popülasyonların daha genç insanları aşılamasına yol açtığını belirtti. Jasarevic “Olağanüstü tedbirler ve global iş birliği gerektiren aşılara adil erişimi sağlamamız gerekiyor: ülkelerin dozları paylaşması, C-TAP ile bağ kuran şirketler, aşı üretimi için kritik materyallerin fiyatsız ihracatına müsaade verilmesi, teknoloji paylaşımı ve bilgi üretimi aşılara eşit erişimin sağlanmasında kritik olacaktır” dedi.
“DSÖ, AŞILAMA YOLUYLA ‘SÜRÜ BAĞIŞIKLIĞINA’ ULAŞMAYI DESTEKLİYOR” 
‘Sürü bağışıklığı’ hakkında bilgi veren DSÖ Sözcüsü, “Nüfus bağışıklığı olarak da bilinen ‘sürü bağışıklığı’, bir popülasyonun aşılama yoluyla bağışık olduğu yahut evvelki enfeksiyon yoluyla geliştirilen bağışıklık kazandığında meydana gelen bulaşıcı bir hastalığa karşı dolaylı korumadır” sözlerine ek olarak DSÖ’ün aşılama yoluyla ‘sürü bağışıklığına’ ulaşmayı desteklediğini belirtti. Gereksiz olaylara ve ölümlere neden olacağından, bir hastalığın nüfusun rastgele bir bölümüne yayılmasına müsaade verilmemesi gerektiğini tabir eden Jasarevic kelamlarına şöyle devam etti, “COVID-19’a karşı sürü bağışıklığı, insanları hastalığa neden olan patojene maruz bırakarak değil, aşılama yoluyla koruyarak elde edilmelidir. Aşılar, tıpkı bir hastalığa maruz kaldığımızda olduğu üzere, ‘antikorlar’ olarak bilinen hastalıklarla savaşan proteinler oluşturmak için bağışıklık sistemlerimizi eğitir, ancak- en kıymetlisi – aşılar bizi hasta etmeden çalışır. Aşılanmış şahıslar, kelam konusu hastalığa yakalanmaktan ve rastgele bir bulaşma zincirini kırarak patojeni bulaştırmaktan korunurlar.”