Doğu Karadeniz’de birinci sefer görülen ‘katil arı’ için biyolojik çaba

Salim SARIKOÇ/TRABZON, – DOĞU Karadeniz’de, kestane ağaçlarının kurumasına yol açan ve halk ortasında ‘katil arı’ olarak bilinen ‘gal arısı’, birinci kere tespit edildi. Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü takımları, arıya karşı harekete geçip, ormanları taramaya başladı. Kestane zararlısının ulaştığı bölgeleri belirleyen ekipler, ‘torymus sinensis’ ismi verilen yok edici çeşit böcekle biyolojik uğraşa geçecek.
Ana vatanı Çin olan, Türkiye’de birinci kere 2014 yılında Yalova’da ortaya çıkan ‘gal arısı’, bu yaz Doğu Karadeniz ormanlarında görüldü. Trabzon’un Maçka, Arsin ve Araklı ilçelerinde istila ettiği kestane ağaçlarının kurumasına yol açan, ağaç kısımlarının içine yerleşerek, yumru halinde konak oluşturan böcek, her geçen gün yayılım alanını genişletiyor. Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü takımları de arıya karşı harekete geçip, ormanları taramaya başladı. Kestane zararlısının ulaştığı bölgeleri tespit eden gruplar, ‘torymus sinensis’ ismi verilen yok edici tıp böcekle biyolojik gayrete geçecek.
‘ARICILAR ÇOK KORKUYOR’
‘Gal arısı’nı bölgede yeni tespit ettiklerini söyleyen Trabzon Arı Yetiştiricileri Birliği Önderi Zekeriya Aydın, “Daha evvel yurdun çeşitli yerlerinde görüldü. Bu böcek meyvenin içine yumurtluyor. Kimyasal yolla gayreti de olmadığı için ağacı mantarlaştırıp çiçek açmasını önlüyor. Randıman alabilmemiz, bal yapabilmemiz için çiçek olması lazım. Trabzon’da yaklaşık 2 bin 500 üyemiz var ve 80 ton civarı bal üretiliyor. ‘Gal arısı’ şayet yayılırsa bu balı alamayız. Yaklaşık 15 milyon bedelinde bir ekonomik kayba uğrarız. Arıcılar bundan çok korkuyor. Bir an evvel tedbir alması gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.  
‘EŞEYSİZ ÜRÜYOR, SÜRATLE YAYILIYOR’
Doğu Karadeniz’de görülen böcekle ilgili bilgi veren Trabzon Orman Bölge Müdür Yardımcısı Mustafa Kotil de “Yurt dışından evvel Yalova’ya, kıyı bölgesinden Kastamonu ve Zonguldak’a indi. Maalesef Karadeniz bölgemizde de tespit ettik. Bununla çaba etmek için öncelikle laboratuvarımızda ‘torymus sinensis’ denilen bu böceğin predatörlerini üreterek biyolojik gayret başlatacağız” dedi.
Kestane ağaçlarına ziyan veren farklı hastalıklara karşı uzun müddettir çalışmalar yaptıklarını anlatan Kotil, “Biz kestaneyi bildik bileli yıllardır kestane kısım kanseriyle uğraş verdik. Sonrasında mürekkep hastalığıyla uğraş verdik. Bugün de ‘gal arısı’ ile karşı karşıyayız. ‘Gal arısı’ dediğimiz böcek eşeysiz ürüyor, kendi kendini döllüyor. Tomurcukların uçlarına yumurtasını bırakıyor, uçlarından öz besinlerini alarak besleniyor ve meyve randımanını büsbütün sıfırlıyor. Bu çok tehlikeli, ziyanlı bir patojen. Bununla kesinlikle gayret edeceğiz. Yumurtasını koyduğu yerlerde bu zararlıyı görür görmez 177 ve 112’yi arayıp haber verilmesi halinde, laboratuvar takımımızla oraya anında müdahale edeceğiz” diye konuştu. 
Kestane balı üretimi yapan Mustafa Bayraktar da “Arıcılarımız problem içinde. Kimileri bu böceğin arıları yakaladığında öldürdüğünü söylüyor. Çiçeklerde mantarlaşma hastalığı oluyor. Kestaneler yok olmakla karşı karşıya” dedi.