İSTANBUL, – Pandemi devrinde obezite oranlarının yükseldiğini ve bunula birlikte tip-2 diyabet hastalığı başta olmak üzere obeziteye bağlı hastalıkların arttığını söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Babek Tabandeh, “Obezite ve diyabet, başka enfeksiyonlara yakalanma oranını artırdığı üzere, Kovid-19 enfeksiyonuna yakalanma ve mevt riskini de artırmaktadır. Ağır bakıma alınan obezite sorunu bulunan Kovid-19 hastalarında vefat oranları daha yüksek” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) bilgilerine nazaran, Avrupa’da 60 milyon şeker hastası bulunurken, bu sayı ise her geçen gün artış gösteriyor. WHO, beslenme başta olmak üzere fizikî hareketsizlik üzere etmenlerin, diyabeti tetiklediğinin de altını çiziyor. Pandemi devrinde dünya genelinde artan kilo alımı hakkında uyaran Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Kısmı Öğr. Üyesi Dr. Babek Tabandeh, diyabet hastalığı olan kişinin kan şekeri kıymetlerinin yüksek olmasının genel olarak bedende hastalıklara karşı insanları koruyan defans sistemini baskıladığını ve her türlü enfeksiyona karşı da direnci azalttığını belirtti.
BELİRSİZLİK VE GERİLİM DE OLUMSUZ ETKİLİYOR
Obezitenin şeker hastalığı riskine davetiye çıkardığını ve kendi başına insan bedeninde mikropsuz bir iltihap durumuna neden olduğunu söyleyen Tabandeh, “Pandemi nedeniyle ortalama olarak toplumun beden tartısında yükselme ve hasebiyle ülkü kilonun üzerine çıkılması ve hatta obezite hudutlarının geçilmesi son 1 yıldır tüm ülkelerde gözlemlenen bir gerçektir. Obezitenin artışı, direkt olarak tip-2 şeker hastalığını tetiklediğinden dolaylı olarak koronavirüsün obezite ve diyabet oranlarını artırdığını söylemek mümkündür. Buna makûs beslenme, gelecekteki belirsizlik nedeniyle gerilim durumu da eklendiğinde daha sorunlu bir durum oluşabiliyor. Enfeksiyonu şiddetli geçiren hastalarda kullanılan steroid tipi ilaçlar dahil ağır tedaviler, hayat kurtarıcı olmakla birlikte hastaları denetimsiz diyabet yahut daha ileri bir şeker hastalığı safhasına taşıyabilmektedir” diye konuştu.
“KOVİD-19 EZBERLERİ BOZDU”
Yıllarca teneffüs yolu enfeksiyonları nedeniyle ağır bakımlarda yatan hastalar ortasında obezitenin mevt riski üzerinde tesirli olmadığının gözlemlendiklerini fakat bu durumun pandemiyle değiştiğini tabir eden Dr. Babek Tabandeh, şu tabirleri kullandı:
“Kovid-19 enfeksiyonu bu ezberimizi de bozdu. Kovid-19 enfeksiyonu nedeniyle teneffüs yetersizliği sonucu ağır bakıma yatırılan hastaların mevt nedenleri ortasında küçük damarlarda enflamasyon (yangı, iltihap) sonucu küçük pıhtıların oluşması ve damar tıkanmalarına bağlı oksijen taşıma fonksiyonunun bozulmasıdır. Bu iltihap, obezite hastalarında esasen daima çok yüksektir ve bu nedenle Kovid-19 enfeksiyonuna yakalanan ve obezite sorunu olan hastalarımızın ağır bakıma muhtaçlık duyacak kadar teneffüs sorunu yaşamaları daha yüksektir. Ne yazık ki birebir mantıkla ağır bakıma alınan obezite sorunu bulunan Kovid-19 hastaları ortasında mevt oranları da daha yüksektir.”
GERİLİM FAKTÖRLERİNİN TESİRİ PANDEMİDE ARTTI
Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran, obeziteye bağlı ortaya çıkan hastalık sayısının 200’e yakın olduğunu belirten Dr. Tabandeh, “Örneğin vefat korkusu, işsiz kalma korkusu, ekonomik gerilim, kapalı yerde mahsur kalmak, gece ve gündüz döngüsü ve hayatın ritminin değişmesi her biri gerilim hormonlarının salgılanmasını tetiklemek yolu ile obeziteye neden olabilmektedir. Üstte sayılan gerilim faktörlerinin hepsi pandemi ortamında toplumun ortak artmış sıkıntısıdır. Yalnızca konutta daha fazla kalıp hamur işi yapıp daha çok yemek yahut spor salonlarının kapanması değil, hayatımızın ritminin bozulması, gerilimin artması ve belirsizlik de obezitenin artmasında çok tesirli faktörlerdir” tabirlerini kullandı.
“ENDİŞE VE TASAYI AZALTMAK ÖNEMLİ”
Obezite ve diyabetle ilgili dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan Dr. Tabandeh, son olarak şunları söz etti:
“İşe beslenmeyi düzenlemek ile başlamak ekseriyetle tavsiye edilse de beslenmemizi neden pandemi sürecinde bozduğumuzu hatırlayıp asıl bu mevzuya odaklanmalıyız. Kovid-19 enfeksiyonu ile ilgili kâfi ve yanlışsız bilgiye sahip olmak, boş kaygılardan arınmak, bilim ve mantığı kullanarak kâfi tedbir alırken gereksiz takıntılardan arınmak ve hayatı abartılı olarak kısıtlamamak bence birinci adım olmalı. Natürel ki kısıtlamalara uymalıyız, kuralları asla bozmamalıyız ve kendimiz, yakın etrafımız, sevdiklerimiz ve aslında tüm insanlığı korumak ismine virüs ile uğraşa ve tedbir almaya devam edeceğiz. Lakin pak hava almak, toplumsal araya dikkat ederek yasal saatlerde tabiatta olmak, meskende olsak bile hareketliliği artırmak ve beslenmeyi düzenlemek alınabilecek tedbirlerden birkaçıdır. Gece ve gündüz ritmini tekrar düzeltmek, geceleri yeterli uyumak ve sabah erken kalkmak, alışveriş listelerimizden yapay besinler, katkı unsurlar, koruyucular ve doğal olmayan tüm eserleri çıkarmak da kıymetli olacaktır. Yüksek kalori barındıran besinleri (kuşkusuz en kıymetlisi karbonhidratlar yani şekerli, unlu ve nişastalı gıdalar) günlük beslenme programımızda mümkün olduğunca azaltmak ve hatta çıkarmak çok tesirli olacaktır. Tasa ve tasa gerilim hormonlarının salgılanmasını arttırır. İdman bunu düzenlemek için çok tesirli bir yoldur. Yani hareketlilik ve nizamlı spor yalnızca kalori yakmaya değil tıpkı vakitte gerilim hormonlarını azaltmak yoluyla da kilo denetim merkezini kilo vermek tarafında düzenler.”
