İSTANBUL – Dirençli epilepsinin önemli bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Berrin Aktekin, tedavinin bu hususta uzmanlaşmış merkezlerde yapılması gerektiğinin altını çizdi. Aktekin, standart testlerle teşhisin gerçek konulmaması durumunda hastaların vakit kaybettiğini söyleyerek gerçek teşhisin ehemmiyetine işaret etti.
Uzmanlar, Türkiye’de beyin damar hastalıkları ve baş ağrılarından sonra en sık görülen hastalığın epilepsi olduğunu söylüyor. Beynin elektriksel aktivitesindeki anormallik ile karakterize bir hastalık olan epilepsinin yüzde 70 oranında tedavi edilebildiğine dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Berrin Alptekin, epilepsi hastaların yaklaşık yüzde 30’unda ise dirençli epilepsi görüldüğünü belirterek hastalığın teşhis ve tedavisiyle ilgili kıymetli bilgiler verdi.
“POPÜLASYONUN YÜZDE 1’İNDE GÖRÜLÜYOR”
Epilepsinin beynin elektriksel aktivitesindeki anormallik sonucu ortaya çıkan bir hastalık olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Berrin Aktekin şunları anlattı:
“Nöronların ansızın olağandışı deşarj yapması sonucu, o deşarjın hangi bölgeden kaynaklandığı, nereye ve ne süratte yayıldığı bulguları ile klinik belirtileri ortaya çıkıyor. Türkiye’de epilepsi, popülasyonun yaklaşık yüzde 1’inde görülüyor. Beyin damar hastalıkları ve baş ağrılarından sonra en sık görülen hastalık durumunda. Fakat epilepsinin tedavi edilebilen bir hastalık olduğu unutulmamalı. Bugün hastaların yüzde 70’e yakını uygun doz ilaçla tedavisiyle denetim edilebiliyor. Yüzde 30’luk kısım ise ya hastalığın tabiatından kaynaklanan ya da kimilerinde bu gün için nedeni tam olarak bilinmeyen nedenlerden ötürü dirençli hale gelebiliyor. Dirençli epilepsi, epeyce değerli ve hayati risk taşıyan bir durum.”
“PATOLOJİ SAPTANAMAZSA HASTALAR 14-15 YIL KAYBEDEBİLİR”
Dirençli epilepsi kavramının nöroloji uzmanları açısından da değer taşıyan bir durum olduğunun altını çizen Prof. Dr. Berrin Aktekin, “Dirençli epilepsi kavramının üstünde duruyoruz. Zira hastalar, çok değerli bir süreyi boşa harcayabiliyor. Uygun ilaç ve doz kombinasyonunda ilaca karşın nöbet denetimi sağlanamayan hastalar, dirençli epilepsi hastaları olarak sınıflandırılıyor. Burada altta yatan, tümör, hipokampal skleroz, kortikal displazi üzere standart incelemelerde çok kolay saptanamayacak nedenler olabiliyor. Bu nedenle dirençli epilepsinin, epilepsi kavramında uzmanlaşmış merkezlerde izlenmesi son derece değer taşıyor. Şayet bu yapılmaz ve standart testlerle patoloji saptanamazsa hastalar ilaç denemeleriyle 14-15 yıl üzere bir süreyi kaybedebiliyor. Tedaviyle beyindeki geri dönüşümü güç hasarlanmaların önüne geçebilecekken vakit kaybediliyor. Teşhis konduktan sonra da hastalar cerrahi tedaviyle düzelseler bile geçen mühletten kaynaklanan ziyanları telafi etmek kolay olmuyor. Bu nedenle kesinlikle epilepsi uzmanlarının olduğu, ileri görüntüleme tekniklerinin ve ileri EEG (Elektroensefalografi=EEG- ) teknikleri (video-EEG gibi) incelemelerinin yapılabildiği Epilepsi Teşhis ve Tedavisinde uzman ekiplerin ve tekniklerinin bulunduğu merkezlerde araştırılmaları gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“YAŞLILARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR”
Bilinenin tersine, ileri yaştaki şahıslarda de epilepsi görüldüğüne işaret eden Prof. Dr. Berrin Aktekin, “Birçok ileri yaşta hasta, ‘ileri yaşta epilepsi olur mu’ diye soruyor. Aslında epilepsi en sıklıkla hayatın iki başka devrinde görülüyor. İlk sık devir hayatın birinci 16 yılında, çocuklarda görülüyor. Fakat ikinci sıklığını da 65 yaşın üzerindeki şahıslarda gösteriyor. Çocukluk çağında ya doğum travmaları nedeniyle yahut genetik nedenlerle epilepsiler ortaya çıkabiliyor. İleri yaşlarda ise beyin damar hastalıkları, tümörler, travmalar yahut Alzheimer, Parkinson üzere nörodejeneratif hastalıklar nedeniyle epilepsi ortaya çıkabiliyor” diye konuştu.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Epilepsi ve dirençli epilepsinin belirtileri ile ilgili bilgi veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Berrin Aktekin, kelamlarına şöyle devam etti:
“Ne yazık ki tabip hastalarımız bile, fakat jeneralize, tonik, klonik (grand mal) nöbet geçirdikleri vakit epilepsi olduklarını anlıyor. Halbuki kısa vadeli şuur değişikliği, davranış anormallikleri, duyusal belirtiler, görme, tat, koku anormallikleri üzere durumlar epilepsinin belirtisi olabilir. Farkında olunmadığı için de birçok kişi bu evreyi kaçırıyor. Hastalık ilerlediğinde ya da yaralanabilecekleri büyük nöbetler başladıktan sonra doktora başvurabiliyor. Bu nedenle bu belirtilere karşı toplumsal farkındalığı arttırmamız gerekiyor. Epilepsi, eşittir şuur kaybı olup yere düşüp, ağzından salya gelen, köpüren, kasılan hasta değildir. Çok kısa periyodik kasılma, boş bakma, o kişini daha evvel hiç göstermediği garip ve anlamsız davranışlar da görülebilir. Fakat bunlar kısa vadeli ve süreksiz belirtilerdir ve bir dakika bile sürmez. O nedenle çok sık olup günlük hayatı etkilemedikçe, birden fazla kişi epilepsi ile bağını kuramıyor. Bu nedenle yaşanan bu değişikliklere karşı dikkatli olmak ve vakit kaybetmeden bir nöroloji uzmanını başvurmakta fayda var.”
“NÖROLOJİ KLİNİKLERİNDE TEDAVİLER ARAŞTIRILMALI”
Hastalığın etiyolojisine nazaran kimi hastaların, görüldükleri birinci anda ameliyat olabildiklerini söyleyen Prof. Dr. Aktekin, “Tümörlerde olduğu üzere birtakım hastalarda epilepsi görüldüğü an ameliyat gerekebiliyor. Fakat genel prensip olarak birinci basamakta, öncelikli olarak ilaç tedavisi uygulanıyor. Uygun ilaçla hasta, yüzde 65 civarında nöbetsiz hale getirilebiliyor. Kimi hastaları ise baştan, erken periyotta tanıyabiliyoruz. Uygun ilaca karşın nöbet denetimi sağlanamıyor. Onların da daha ileri araştırmalarla, epilepsi uzmanlarının ve ileri görüntüleme tekniklerinin olduğu nöroloji kliniklerinde cerrahi tedavi üzere farklı tedavi seçeneklerinden fayda görüp görmeyeceği araştırılması gerekiyor” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
()
