Harun ÖZALP/ HACETTEPE Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Batman’da tabip çiftin çocukları Toprak Kılınç’ın (8) vefatıyla tekrar gündeme gelen çocuklarda Covid-19 sonrası gelişen multisistem inflamatuar sendromunun (MIS-C) görülme sıklığının salgın süratiyle paralellik gösterdiğini söyledi. Hacettepe Hastanesi özelinde şimdiye kada MIS-C kaynaklı 80 çocuk hastaları olduğunu, 1’ini kaybettiklerini belirten Ceyhan, “Bütün yapmanız gereken çocukları da yetişkinlerde olduğu üzere Covid-19’dan korumak. Bunun en tesirli yolu, aşılamadır” dedi.
Batman’da misyonlu tabip çift Gülsüm Kahveci Kılınç ve Şenol Kılınç’ın çocukları Toprak Kılınç, Covid-19 sonrası gelişen MIS-C sendromu nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, hayatını kaybeden Toprak’ın bilinen bir hastalığı olmayan bir çocuk olduğunu söyledi. MIS-C’nin çocukluk yaş kümesinde görüldüğünü tabir eden Ceyhan, “Bunun karşılığı yetişkinde ekseriyetle 1’inci haftadan sonra ortaya çıkan çok bağışıklık yanıtıdır. Bu çocuklarda çoklukla çabucak 2’nci haftada değil, 3’üncü haftayla 5’inci hafta ortasında ortaya çıkıyor, daha ağır bir tabloya neden oluyor. Bağışıklık sistemi çok yanıt verdiği için birçok organ yetmezliği gelişiyor” dedi.
‘HACETTEPE’DE 80 HASTAMIZ OLDU’
Ceyhan, toplumda Covid-19 hadise sayısı ne kadar yüksekse MIS-C vaka sayısının da o derece fazla görüldüğünü söyleyerek, “Örneğin, hadiseler azaldıktan sonra gelmemeye başladı; lakin hadiseler 30 bin, 60 binler civarındayken çok sık geliyordu. Bizim Hacettepe Hastanesi özelinde MIS-C kaynaklı şimdiye kadar 80 çocuk hastamız oldu. 1’ini kaybettik. Bunun çok büyük kısmını bu son mart, nisan, mayıs aylarında gördük. Zira toplumda Covid-19 hadise sayısı ne kadar fazlaysa, o kadar çok görülüyor. Bu devirde de toplumda Covid-19 aktivasyonu çok yüksekti. O nedenle görüldü. Artık şu anda görmüyoruz. Hiç dilemeyiz; lakin şayet olay sayıları yine artış göstermeye başlarsa yine MIS-C’ye yakalanan çocuk hastaları göreceğiz demektir” diye konuştu.
‘EN TESİRLİ YOLU AŞILAMA’
Ceyhan, çocukları MIS-C’den muhafazanın yolunun Covid-19’dan korumak olduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
“Bütün yapmanız gereken çocukları da yetişkinlerde olduğu üzere Covid-19’dan korumak. Bunun en tesirli yolu, aşılamadır. Onun dışında maske, ara, hijyen kurallarına uymaktır. Şayet bu biçimde çocuğa koronavirüs bulaşmasını engelleyebilirseniz, MIS-C de görülmeyecektir. Ayrıyeten bu hastalığa yakalanması için altta yatan öbür bir hastalığın olması kaide değil. O denli bir hastalığı olan çocukta can kaybı, ağır bakım muhtaçlığı daha yüksek oluyor. Fakat ‘çocuklarda daha çok geçiriliyor’ denilen şey hastalığın akut periyodu yani birinci iki haftasıdır. Ondan sonra 3’üncü haftadan itibaren gelişen MIS-C üzere komplikasyonlar esasen çocuklarda görülüyor, yetişkinlerde görülmüyor. Covid-19’a bağlı okulda bulaşmış olaylar da görülüyor, Covid-19’a bağlı ağır bakımda yatan çocuklar da oluyor. Yetişkin kadar olmasa da Covid-19’a bağlı vefatlar de oluyor. Yani Covid-19’u çocuklara hiç ziyan vermeyen bir hastalık üzere düşünmek yanlıştır.”
‘ÇOCUKLARDA AŞI İÇİN YİNE ÇALIŞMA YAPILMALI’
Ceyhan, Son 2-3 gündür Sinovac’ın Çin’de çocuklarda acil kullanım için ruhsat aldığı haberleri olduğunu belirterek, “Bu son derece yanlış bir şey olur. Çin zira bu türlü şeyler yapıyor. Sinovac aşısıyla ilgili hiçbir bilimsel data, çalışma yok. Birinci 23 Mart’ta Çinliler çalışma yaptıklarını açıklamışlardı; lakin o tarihten bugüne tıbbi literatürde hiçbir çalışma yok. Lakin Çin bazen bizim tıbbi etiğin ya da bilimsel niyetimize uymayan uygulamalar yapıyor. Tıpkı şeyi biz hastalık tanısı, tedavisi için de gördük. Yani hiçbir bilimsel data olmadan ‘bu etkilidir’ deyip, devlet adamlarına ya da firma yöneticilerine açıklamalar yaptırıp, biz dâhil birçok ülkeye çalışmayan teşhis kitleri sattılar. Bu türlü bir mevzu varsa bunun bilimsel verisine bakmak lazım. Yeteri kadar kişi üzerinde yapılmış ve yayımlanmış bir çalışma varsa, oturup pahalandırmak lazım. Bilhassa çocuklara yapılan uygulamalarda çok titiz davranırız. Mesela yetişkinlerle yapılan çalışmalarla hiçbir çocuğa bir ilaç tedavisi ya da aşı uygulanamaz. Çocuklarda daha Faz-1’den başlayarak yani en başından yine çalışmalar yapılır, kıymetlendirilir ve onun sonuçlarına nazaran karar verilir. Şu anda hiçbir bilgi ortada yok. Bu iş bir ticari savaşa dönmüş durumda” sözlerini kullandı.
