Çiftçilerin ‘firik’ mesaisi; iftardan sonra başlayıp, sahura kadar çalışıyorlar

İzzet NAZLI/ HATAY, – HATAY’da yeşil buğday başaklarının yakılmasıyla elde edilen ve zahmetli bir sürecin akabinde hazır hale gelen sofraların vazgeçilemez lezzeti olan firik dönemi başladı. Firik, gastronomi kenti Hatay’da sıkça tüketilirken, iftar sofralarına da renk katıyor. Ramazan ayı münasebetiyle iftardan sonra işe koyulan çiftçiler, sahur vaktine kadar metrelerce yükseklikteki ateşin karşısında firik üretiyor.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından alanında ‘Yaratıcı Kentler Ağı’na layık görülen ve güçlü mutfağı ile gastronomi kenti ilan edilen Hatay’da firik dönemi açıldı. İmali yalnızca 1 ile 10 Mayıs ortasında gerçekleşen ve epeyce meşakkatli olan iş olan firik,  buğday başaklarının tarlalardan makine yardımıyla yaşken toplanarak odun ateşinde ütülüyor. Ütülen başaklar tarlalara serilen muşambalarda iki gün boyunca kurutuluyor. Ortadan geçen 2-3 günün akabinde patoz yahut biçerdöver makinelerine giren başaklar, firik tanelerine ayrılarak hazır hale getiriliyor. Aldıkları çiftçilik evrakı ile sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olan çiftçiler, iftarın akabinde tarlaya giderek sahur vaktine kadar firik üretimi yapıyor.
‘İFTARDAN SONRA GELİYORUZ, SAHURA KADAR ÇALIŞIYORUZ’
Antakya ilçesine bağlı Tanışma Mahallesi’nde çiftçilik yapan Necmettin Arslan, her yıl bu tarihlerde firik yaptıklarını söyledi. Firik imalinin güç ve zahmetli olduğunu söyleyen Arslan, “Ramazan münasebetiyle bir de havaların sıcak olması nedeniyle bu işi çoklukla gece yapıyoruz. İftardan sonra geliyoruz, sahura kadar ateşin karşısında firik yapıyoruz. Bizim işimiz 10 gün sürer, gündüzleri başakları makine yardımıyla tarladan topluyoruz. Akşamda belirlediğimiz bir noktaya başakları ve odunları getiriyoruz o denli hazırlık yapıyoruz” dedi.
Geçen yıl 6,5 ton firik elde ettiklerini lakin bu sene yalnızca 15 dönüm ektiklerini söyleyen Arslan, kendi tarlalarından 4 ton firik beklediklerini söyledi. Firiğin Tanışma Mahallesi’nde herkes tarafından yapıldığını söyleyen ve meşakkatli bir iş olduğunu söyleyen Nurullah Arslan da, kışın kâfi yağış olmadığı için bu yıl randımanın az olduğunu lisana getirdi.
‘FİRİĞİN ÜRETİM VE TÜKETİMİ ARTMAKTADIR’
Hatay vilayetinde firik üretiminin talep doğrultusunda ağır olduğunu söyleyen Mehmet Muzaffer Okay, firiğin bulgur çeşitlerinden biri olduğunu söyledi. Okay, konuşmasının devamında ise şu tabirlere yer verdi; “Firik, işlenme hali farklı olan, buğday başaklarının ısıya tutularak, yakılarak elde edilen bir besindir. Aroması ve tadı öbür bulgur çeşitlerine nazaran daha farklıdır, bilhassa tercih edilen besinler ortasındadır. Bunun üretimi ve tüketimi her geçen gün artmaktadır. İnsan sıhhatine yararlı olan, besin bedeli yüksek olan bir besindir firik, pirincin ve bulgurun önemli bir alternatifidir”
‘AFRİN’DEN GELEN FİRİK, YERLİ ÜRETİCİYİ SIKINTI DURUMDA BIRAKIYOR’
Son vakitlerde firiğin Suriye’nin Afrin bölgesinden, Türkiye’ye geçirildiğini bunun da piyasayı önemli manada olumsuz etkilediğine vurgu yapan Okay, “Bu durum, firik gelirine bel bağlamış, firik üretiminden geçimini sağlayan çiftçimizi sıkıntı durumda bırakmaktadır. Şu an iç piyasada toptan firik fiyatlarımız 11 TL iken, Afrin üzerinden yasadışı yollarla yahut gümrüksüz, hiçbir kontrole tabi tutulmadan Türkiye’ye paketlenmiş, işlenmiş olarak el altında 7 TL’ye getirilmektedir. Bu da çiftçimizi firik üretiminden kaçmasına yol açmaktadır” sözlerine yer verdi.