CHP’li Öztrak: Türkiye’de Merkez Bankası önderi dayanmıyor

Hasan DÖNMEZ/KONYA, – CHP Genel Lider Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, Merkez Bankası’nın 5 ülkeyle yaptığı swap görüşmesine ait, ”Merkez Bankası, araç bağımsızlığına sahip olan bir kuruluş. Elindeki imkanları hükümetle ortaklaşa tespit ettiği enflasyon amacına ulaşabilmek için bağımsız bir biçimde kullanabilecek olan bir kuruluş ama Merkez Bankası’na sabah akşam müdahale ediliyor. Türkiye’de Merkez Bankası başkanı dayanmıyor” dedi.
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak başkanlığında oluşturulan CHP İktisat Masası heyeti, Konya’da otelde iş etrafları ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileriyle bir ortaya geldi. Toplantıda konuşan Öztrak, ‘Ekonomi Masası’ heyeti olarak aralık ayından itibaren 21 kenti ziyaret ettiklerini belirtti.  
Ülke iktisadının yeterli gitmediğini söyleyen Öztrak, şunları kaydetti:
”Ekonomi güzel gitmiyor. Yeni mi? Yeni değil. 2014 yılından beri öngördüğümüz iktisat, bilhassa ülkeyi yöneten hükümetlerin öngördüğü rotadan çıkmış vaziyette. 2011 yılında hükümet, bir gaye koymuştu, demişti ki; ‘Türkiye’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası, 2023’te 2 trilyon dolar olacak. Aslında 2013 prestijiyle baktığımızda 1 triyon doları yakalamıştık. Yani bu işin çok da uzağına düşmüyorduk.  Ancak bilhassa 2013 yılından itibaren, hele 2014 yılında ‘tek adam vesayet rejiminin düğmesine basılmasından sonra’ Türkiye, bu patikadan süratle uzaklaşmaya başladı. Şayet 2 trilyonluk ulusal gelir maksadına uygun olarak gitmiş olsaydık, 2020 yılında Türkiye’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın 1 trilyon 600 milyar dolar olması lazımdı; fakat 717 milyar dolarda kaldı. Geçmişteki performansın bile altında kaldı. Millet olarak kaybımız 892 milyar dolar oldu.”
‘TÜRK İKTİSADI PATİNAJ YAPMAYA BAŞLADI’
Sıcak parayla büyüme siyasetini eleştiren Faik Öztrak, “Türkiye’nin özellikle borçlanmaya, sıcak paraya dayanan büyüme modeli 2013’ten sonra tıkandı. 2013’te Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası Başkanı , ‘Ben artık dolar basmayacağım ya da dolar basımını yavaşlatacağım’ dedi. Biz tıpkı sıcak parayla büyüme siyasetini devam ettirdiğimiz için ve gelen parayı da büyük ölçüde betona, ranta yatırdığımız için Türk iktisadı patinaj yapmaya başladı. İkinci değerli bahis, Türkiye’nin tek adam rejimine geçmesiyle, 2014’te bu düğmeye basılmasıyla birlikte önemli bir devlet krizi devrine girildi. Bütün devlet kurumlarında önemli yıpranmalar, demokrasinin kalitesinde önemli aşınma, hukuk devletinde çok önemli bir bozulma dikkati çekmeye başladı. En son 2020 yılında da bir global salgınla karşı karşıya kaldık. Salgın çok berbat bir biçimde yönetildi. Aşı temininde tek kaynağa bağımlı kalındı. O tek kaynak, aşıyı vaktinde teslim edemedi. Bugünlere kadar geldik. Nihayet bugün süratle aşı yapılıyor. Bu çerçevede bilhassa bu aşılama konusunda çalışan tıp insanlarımıza çok çok teşekkür ediyorum. Sorun onlarda değildi aslında. Sorun kâfi aşıyı ülkeye getirememekten kaynaklanıyordu” diye konuştu. 
‘2 YILDA 2 MİLYONDAN FAZLA İNSAN İŞİNİ KAYBETTİ’
Salgın devrinde esnafın ziyan gördüğünü belirten Öztrak, “Türkiye, dünyada kendisine benzeri ekonomiler ortasında direkt bütçeden en düşük takviye veren 3’üncü ülke. Buna karşılık en fazla borç veren ülkelerin de başında geliyor. Büyüme modeli iflas ettiği için Türkiye uzun müddettir büyüyemeyen bir ülke. Bunlar daima giderek yoksullaştığımızı gösteriyor. Türkiye’de 2 yılda 2 milyondan fazla insan işini kaybetmiş. İşsizlerin sayısı böylece 10 milyonu geçmiş. Konya’da da, 21 bin kişi işini kaybetmiş, işsiz sayısı 71 bine ulaşmış” dedi.
Merkez Bankası rezervleriyle ilgili görüşlerini aktaran Öztrak şöyle dedi:
“Bir yandan borç yükü ağırlaşıyor bir yandan da dışarıdan gelebilecek rastgele bir riske karşı yani sermaye girişinde ani bir duruş olması, borçlanamamamız halinde risk artıyor. Merkez Bankası’nın kasasında rezerv falan yok. Lider konuşuyor, ‘5 ülkeyle swap yapmaya çalışıyoruz’ diyor. Swap dediğiniz, son derece kısa vadeli borçlanma. Bu kısa vadeli borçlanmalarla rezervleri ayağa kaldırmaya çalışıyorlar. Devlet krizinin bugün bence en kritik manzaralarından biri Merkez Bankası’nda yaşananlar. Merkez Bankası, araç bağımsızlığına sahip olan bir kuruluş. Elindeki imkanları hükümetle ortaklaşa tespit ettiği enflasyon gayesine ulaşabilmek için bağımsız bir formda kullanabilecek olan bir kuruluş lakin Merkez Bankası’na sabah akşam müdahale ediliyor. Türkiye’de Merkez Bankası başkanı dayanmıyor.”
Siyasi ahlak yasasının çıkmasına vurgu yapan Öztrak, “Türkiye’deki bir kara para aklayan insan, Türkiye’de en fazla 10 yılla, indirimlerle neredeyse mahpusa girmeden kurtulurken, Amerika Birleşik Devletleri’nde kara para aklayan biri 225 yıl mahpusa mahkum olabiliyor. Bu siyasi ahlak yasasının da başka alanlarda da Türkiye’nin atması gereken adımların çok değerli olduğunu gösteriyor. Ayrıyeten Türkiye’de Anayasa’da Ekonomik ve Toplumsal Kurul var; lakin uzun yıllardır toplanmıyor. Ekonomik ve Toplumsal Konsey’i bir an evvel hayata geçireceğiz. Ulusal Vergi Kurulu’nu kuracağız. Vergilerin nasıl olması gerektiğine tüm iş adamlarıyla birlikte karar verilecek. Tekrar Kesin Hesap Komitesi’ni kuracağız, burada da millete, vergilerini nasıl harcadığımızın hesabını vereceğiz” dedi. 
‘DESTEK PROGRAMINI DERHAL YÜRÜRLÜĞE KOYMALIYIZ’
Türkiye’nin yine üretime dayalı, üretimle kazanan bir ülke haline gelmesi gerektiğini savunan Öztrak, “Türkiye artık borçlanarak büyümemeli, şişmemeli. İmkanlarını üretime yatırmalı, üretimle büyümeli. İç ve dış tasarrufları betona değil, üretime ve döviz kazandıran hizmetlere yatırmamız lazım. Bugün yaşadığımız ödemeler istikrarı konusu bunu gösteriyor. Dijital ve yeşil iktisadın sunduğu yeni fırsatları kullanmalıyız. Eğitim siyasetini, paydaşlarla bir arada tekrar oluşturmalıyız. Eğitimle ilgili iş gücünü, müsabaka gücünü ve verimliliği artıracak dönüşümü gerçekleştirmeliyiz. İnsan gücü planlamasına kıymet vermeliyiz. Organize sanayi bölgelerinde, istedikleri niteliklerde iş gücünü bulamamaktan şikayet ediyorlar. Üreten iktisat. Son devirde yaşadığımız bu buhran, iktisat, devlet ve salgın kriziyle birlikte ortaya çıkan buhran, dallar üzerinde derin tahribat yarattı. Bu tahribatı giderecek bir dönüşüm ve takviye programını derhal yürürlüğe koymamız lazım” diye konuştu.