‘Ceren Özdemir cinayetinde ihmal argümanlarıyla ilgili takipsizlik kararları incelenmeli’

Hilal ÖZTÜRK/İSTANBUL, – ADALET Bakanlığı,Türkiye’yi sarsan Ceren Özdemir cinayetinde, katil Özgür Arduç’un açık cezaevine geçişi, firarı ve yakalanma sürecinde ihmali olduğu tez edilen kamu görevlileriyle ilgili ailenin Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı ferdî müracaat kapsamında görüşünü bildirdi. Bakanlık, Ordu ve Rize Kalkandere Cumhuriyet Başsavcılıklarının kamu vazifelilerinin ihmali ve kusuru olmadığı görüşüyle verdiği takipsizlik ve dava açılmasına yer olmadığı kararlarının Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi gerektiğini belirtti.
Cezaevi firarisi Özgür Arduç tarafından 3 Aralık 2019’da öldürülen Ceren Özdemir’in ailesi, olayda ihmali bulunduğu savıyla kamu vazifelileri hakkında kabahat duyurusunda bulundu. Ordu ve Rize Kalkandere Cumhuriyet Başsavcılığı kamu görevlileriyle ilgili başka soruşturmalar yürütüp, olaya tesir edecek seviyede ihmal ve kusurları olmadığı değerlendirmesiyle takipsizlik ve kamu davası açılmasına gerek olmadığı kararları verdi. Aile, itirazlarının reddedilmesi sonrası Anayasa Mahkemesi’ne ferdi müracaat yaparak, kamu vazifelileri hakkında verilen takipsizlik ve kamu davası açılmasına yer olmadığı tarafındaki kararların iptalini istedi.
‘ELİM OLAYI AYDINLATABİLECEK SORUŞTURMALAR YAPILMIŞ MI İNCELENSİN’
Bireysel müracaatın incelenme sürecinde Adalet Bakanlığı’ndan ve Özdemir ailesinden görüşleri istendi. Bakanlık Anayasa Mahkemesi’ne gönderdiği görüş yazısında müracaatın şu münasebetlerle incelenmesi gerektiğini bildirdi:
“Başsavcılıkların elim olayı aydınlatabilecek ve sorumluların tespitine yarayabilecek bütün kanıtları toplayıp toplamadığı, soruşturmada varılan sonucun elde edilen tüm kanıtların kapsamlı, objektif ve tarafsız tahlile dayanıp dayanmadığı, olayın hangi şartlar altında meydana geldiğini ortaya koymaya elverişli soruşturmanın yürütülüp yürütülmediği, ilgili mevzuatın uygulanmasında açık ve bariz takdir kusuru olup olmadığı, Özgür Arduç’un firarı konusunda ilgili işçinin tavrının ömür hakkının ihlalini gerektirip gerektirmediği konusunun bilgi ve değerlendirmeler ışığında incelenmelidir.”
‘ARDUÇ KELAMDA TESPİT İLE AÇIK CEZAEVİNE ALINMIŞ, GERÇEK TESPİT YAPILMAMIŞ’
Adalet Bakanlığı Anayasa Mahkemesi’ne gönderdiği görüş yazısında, Ceren Özdemir cinayetinde katil Özgür Arduç’un cezaevi süreci, firarı ve yakalanma süreciyle ilgili kamu vazifelilerinin ihmali olup olmadığı konusunda Ceza ve Tevkif Meskenleri Genel Müdürlüğü Kontrolörler Heyeti Başkanlığı Başkontrolörü ve Teftiş Konseyi’nin inceleme yaptığını bildirdi. Hazırlanan 13 Aralık 2019 tarihli özel kontrol raporunda katil Özgür Arduç için verilen âlâ hal kararlarının, ‘iyileştirme faaliyetleriyle ilgili tespitlerde bulunulmadan, Müşahede ve Sınıflandırma Merkezleri Yönetmeliği kararları dikkate alınmadan verildiği, gerçek manada kıymetlendirme içermediği, kelamda tespit sonucu’ açık cezaevine ayrılma kararı verildiği tespit edildi.
Raporda, kurumun fiziki yapısı, işçi sayısının yetersizliği, uzman ya da öbür vazifeli başına düşen hükümlü ve tutuklu sayısının fazlalığı üzere tespitler de yapıldı. Bu meselelerden bağımsız olarak, hudutlu sayıda da olsa kimi mahkumlar için tarzına uygun süreç yapılmamış olması ve olumsuzluğun geneli etkilediği değerlendirmesi yapılarak, yönetimin bu hususta zafiyet gösterdiği sonucuna varıldı. Raporda sorumlular hakkında süreç yapılmasının uygun olacağı değerlendirmesi yapılarak kabahat duyurusunda bulunuldu.
‘KUSURLARI VAR LAKİN SONUCA TESİRİ OLMADI’
Teftiş Kurulu’nun 24 Şubat 2020 tarihli raporunda ise kurum çalışanının kusur ve eksikliklerinin sonuca tesiri olmadığı görüşü belirtildi. Raporda Arduç’la tıpkı koğuşta kaldığı mahkumlar şahit olarak dinlendiği, cinayet işlemesi beklenmeyen, disiplin cezası almaktan çekinen, sakin, uyumlu, zararsız biri olarak tanındığının söz edildiği bildirildi. Arduç hakkında, bugüne kadar verilen sıhhat şurası ve tabip raporlarında ‘antisosyal toplumsal kişilik bozukluğu’ dışında rastgele bir akıl hastalığından kelam edilmediği belirtilen raporda, uygun hal kararı verilmesine destek teşkil eden müşahede ve sınıflandırma formlarıyla, mahkumun açık cezaevine alınması sırasında araştırma ve kıymetlendirme formlarının düzenlenmemesi yahut birtakım kısımlarının boş bırakılmasının sonuca tesirli olmadığı tespiti yapıldı.
Raporda “Ordu E Tipi Kapalı ve Açık Ceza İnfaz Kurumu vazifelilerinin hareketlerinin ise haklarında disiplin cezası uygulanmasına gerektirecek yükte görülmediği kanaatine varılmıştır” denildi. 
BAŞSAVCILIKLAR KAMU GÖREVLİLERİNE TAKİPSİZLİK VERDİ
Bakanlık görüş yazısında bu raporlarla Ordu Cumhuriyet Başsavcılığı ve Kalkandere Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ceza infaz kurumu işçisi ve kolluk çalışanı hakkında isimli soruşturmalar yürütüldüğünü fakat, takipsizlik ve kamu davası açılmasına yer olmadığına karar verildiğini de bildirildi. Bakanlık kamu çalışanıyla ilgili kusurlar nedeniyle ailenin tazminat davası açmadığına da dikkat çekti.
‘İHMALLER ZİNCİRİ OLMASA SONUCUN ÇOK FARKLI OLACAĞI AŞİKAR’
Ailenin avukatı Ordu Barosu Başkanı Haluk Murat Poyraz, Bakanlığın görüşüne ait verdiği yazılı yanıtta Anayasa Mahkemesi’nde ferdi müracaat yolunun kabul edilmesindeki hedefin öncelikle bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması ve AİHM’ye yapılan müracaatların önüne geçilmesi olduğunu belirtti. Ferdi müracaatın emellerine uygun sonuç doğurabilmesi için İnsan Hakları Mukavelesi ve Anayasa’nın yalnızca kelamına değil, özüne uygun uygulamaların da geliştirilmesi ve titizlikle uygulanması gerektiğini belirten Poyraz “Bakanlık görüşüne binaen bu konularında irdelenerek ve incelenerek kişisel müracaatımızın kıymetlendirilmesi hukuken uygun olacaktır” diye konuştu.
Bakanlık teftiş şurası raporlarında kusurlu süreçlerin sonuca tesirli olmayacağı görüşüne dikkat çeken Avukat Poyraz “İhmaller zinciri olmasaydı sonucun çok farklı olacağı aşikârdır” dedi.