İSTANBUL – Bir teşebbüsün baht değil, bilimsel bir çalışma sonucu başarılı olabileceğini söyleyen Danışmanlık Akademisi kurucusu Fatih Çoban, insan faktörünün kıymetine de vurgu yaptı. Çoban, süreç, sistem ve yapı planlamalarına dikkat çekti.
Türkiye’de girişim ekosistemi süratle büyürken, yerli girişimlerin başarıyı yakalayabilmesi için başvurdukları yöntemler yakından izleniyor. Danışmanlık Akademisi kurucusu Fatih Çoban girişimlerin kuruluş aşamasından itibaren takip edebilecekleri ve bilimsel bir temele sahip “YaKaN” yöntemiyle ilgili ayrıntıları aktardı.
Bir girişimin başarılı olabilmesi için neler yapması gerektiğini, 6 yılda 22 ülkede kendi alanında başarılı 50’den fazla girişimciyle görüşerek bulmaya çalıştığını söyleyen Fatih Çoban, “Sonuçta ulaştığım noktada girişimciliğin bir şans değil; bilimsel bir çalışma olduğunu gördüm. Öncelikle bir girişimin yola çıkmadan önce, başarılı olup olamayacağını hesaplamaya çalışması ve bunun üzerinden tahliller yapmak son derece anlamsız. Zira istatistik bilimi kurulan her yeni teşebbüsün batma ihtimalini yüzde 95 olarak gösterir. Halbuki yazı cinse attığınızda dahi yanlış iddiada bulunma ihtimaliniz yüzde 50’dir. Akıl ve iradesi olmayan paranın insanların kurduğu girişimlerden daha başarılı olması da mümkün değildir. Ama burada insan faktörü vardır. Gerçek bir baş yapısı ile işe başlanırsa ve daha başlangıçtan itibaren süreç, sistem ve yapı planlanırsa bu istatistiği yanlış çıkarabiliriz” dedi.
Elon Musk, Tony Robbins ve Russel Brunson üzere başarılı isimlerin hayatlarından örnekler veren Fatih Çoban, “Elon Musk 7 girişimini birden milyarlarca dolar değere ulaşan dev şirketlere dönüştürdü. Tony Robbins 72 şirketi yönetim ederek 6 milyar dolara yakın gelir üretiyor. Benim de içerisinde bulunduğum bir konuşmasında Tony Robbins, ‘İnsanlar benim 72 şirketi nasıl yönetim ettiğimi düşünüyor. Ben yalnızca KPI takip ediyorum. Buradan çıkartılacak sonuç ile; grubunuzdaki herkesin rolüne uygun sorumlulukları ve performans takip sistemleri olmalıdır’ dedi. Russel Brunson ise 5 yıl üzere kısa bir sürede hiçbir yatırım almadan milyar dolarlık değerde bir şirket kurdu. Üç isme de bakıldığında ortak noktaları; yetkinlik, kültür ve netlik inşası (YaKaN). Temel prensipleri ise şirketlerine danışman gözüyle bakmaları. Sistemin ve operasyonun içinde değil; üstünde kalarak büyük resme konsantre olmaları” diye konuştu.
TAKIM KURARKEN YETKİNLİK İNŞASI GÖZ ÖNÜNDE OLMALI
Yetkinlik; yetenek, bilgi, deneyim ve tavrın bir ortaya gelmesiyle ortaya çıktığına vurgu yapan Çoban, “Yani grubunuzdaki insanları yahut yeni işe alacağınız insanları sırf bilgileri ile değil davranış karakterleri, motivasyonları ve tavırları ile de kıymetlendirmek lazım. Yetkinlik inşasının başarılı bir girişimin birinci kuralıdır. Ya-KaN sisteminin yetkinlik ayağında, girişimlerin yöneticileri A kalite beyinleri kendi vizyonları ve şirket misyonları doğrultusunda motive edebilmelidir. Jack Ma, bir konuşmasında ‘Benden daha zeki insanları işe alır, 4-5 yıl sonra işverenim olabilecek kişileri çalıştırırım’ diyor. A kalite beyinler; A kalite beyefendisine sahip beşerlerle çalışmak isterken, B kalite beyinler C kalite beyinleri işe alıp işyerlerinde tabiri caizse kral olmak isterler. Elon Musk ise şirketlerinin geliştirdiği yeni teknolojileri şova dönüştürerek tanıttığı tertiplerde yatırımcılara ya da müşterilere seslenmek yerine, tüm dünyadaki özel beyinleri ve yetenekleri şirketlerinde çalışmaya davet ediyor” dedi.
“NETLİK İNŞASI TÜRKİYE’DE EN FAZLA İHMAL EDİLEN KONU”
“Ekipte çalışan herkes misyon tarifini, sorumluluklarını, performans kıymetlendirme kriterlerini çok net olarak bilmelidir, zira; ölçmediğiniz performansı geliştiremezsiniz.” diyen Fatih Çoban, bir girişimin batmaması ve amaçlarına yönelik süratle adım atması için netlik inşası olarak isimlendirdiği 7 önemli adım olduğunu belirtti: “Bunlardan birincisi pazarlamadır. Potansiyel müşterileri soğuk ortamdan ılık ortama, ılıktan ise sıcak ortama çekmenizi sağlayan sistemdir. Pazarlama sayesinde ikinci adımda satış müşterileri ciroya çevirir. Üçüncü aşamada operasyon müşteriyi tatmin eder. Dördüncü ayakta yönetim büyük resme odaklanarak planlar yaparken beşinci adımda insan kaynakları yetkinlik inşası için çalışır. Altıncı adım olan Ar-Ge’de ürün ve servisleri geliştirir ve son aşamada finans, gelir masraf istikrarını kurar. Bu adımları uygulamak girişimin başarılı olabilmesi için büyük önem taşıyor. Türkiye’de girişim ekosistemi bu adımları ziyadesiyle ihtimal ediyor.”
ŞİRKET KÜLTÜRÜ SIRF BÜYÜK ŞİRKETLER İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR
Şirket içerisindeki bağlantının sıhhati için kültür inşa edilmesi gerektiğini belirten Çoban, “Ama irtibattan kastımız; sadece arkadaş yahut aile ortamı kurmak değildir. İnsanların birbiri ile olan alakası, kendileri ile olan alakaları ve amaçları ile olan ilgileridir. Bu 3 parametreden biri eksik olursa güle oynaya şirketi batırabilirler. Yani; yalnızca insanların birbiri ile olan alakası kâfi değildir. Şirket kültürü oluşturmanın yalnızca büyük şirketlere özgü olduğuna dair büyük bir yanılgı var. Genel kanı hele bir büyüyelim de o vakit bakarız şeklinde. Lakin kültür inşası girişim büyüdüğünde değil; girişimin büyümesi için gereklidir. Bir nevi girişimlerin anayasası diyebiliriz. Yetkinlik inşası ile başlayan, netlik inşası ile devam eden ve kültür inşası ile biten YaKaN formülü girişimcilikte başarının bir şans ile değil; kurallar bütünü ile olduğunu gösteriyor” diyerek kelamlarını sonlandırdı.