Bilim Heyeti üyesi Akın’dan yazın maske uyarısı

Celal ATALAY/ SIHHAT Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Levent Akın, hava sıcaklığının, virüsün bulaşmasını engellemediğini söyledi. Akın, “Bu yüzden ‘Havalar sıcak, kalabalık ortam, açık hava maske takmazsam da olur. Virüs etkisiz hale geliyor’ diye bir telaffuz, hem bilimsel olarak hem uygulama olarak gerçek değil. Bilhassa kalabalık yerlerde bulunurken kesinlikle maskemizi takmamız lazım” dedi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı ve Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Akın, kademeli olağanlaşma sürecinde havaların da ısınmasıyla açık alanlara çıkıldığını söyledi. Akın, açık alanlarda, kıyı ve parklarda maskelerin çıkarıldığını gördüğüne dikkat çekerek, “Açık alanlarda bulaşma daha zordur, azdır; fakat açık alan dediğimiz vakit her yer kabul ediliyor. Ben parklarda, bahçelerde kümeler görüyorum. Sandalyeler, masalar diziliyor, yer sofraları kuruluyor. 8-10-15 kişilik kümeler var, uzaklık yok. Olağanda açık alanda, sakin yerlerde tahminen çıkarılabilir ama temel değerli olan parklarda, bahçelerde, çarşılarda, pazarda kalabalığın içine girdiğimizde uzaklığımızı 2 metre olarak ayarlayamıyoruz. Bu bizim elimizde, denetimimizde değil. Hareketli bir küme var. O yüzden bilhassa kalabalık yerlerde bulunurken kesinlikle maskemizi takmamız lazım. Açık hava ya da kapalı alan olması kıymetli değil. Şayet kapalı alana giriyorsak ne olursa olsun kendimizi korumak, kendimizden diğerlerini korumak için kesinlikle maske takmak lazım” diye konuştu.
‘HAVA VİRÜSÜN BULAŞMASINI ENGELLEMİYOR’
Prof. Dr. Akın, sıcak havanın virüsün bulaşmasını engellemediğine dikkat çekerek, “Mikrop sıcaklarda bulaşmasını hiç değiştirmiyor. ‘Bu sıcakta etkisizleşiyor, inaktif olacak’ diye geçen sene de tıpkı telaffuzlar vardı. Şurası net olarak bilinmelidir ki havaların sıcak ya da soğuk olmasından etkilenmeksizin virüs beşerden beşere bulaşabiliyor. Niçin sıcak havalarda bu telaffuz ortaya çıkıyor? Sıcak havalarda biz ekseriyetle açık alanlarda daha fazla bulunduğumuz için tahminen virüsün bulaşma mümkünlüğü azalıyor ancak şayet şu an sizinle benim aramdaki mesafe 75 santim. Bu arada ikimizden birinin maskesi olmasa ya da ikimizin de maskesi olmasa birimizde mikrop varsa öbürüne muhakkak bulaşır. O yüzden de ‘Hava sıcak virüs bulaşmaz’ diye bir kavram yok. Virüs beşerden beşere bulaşıyor. Hava sıcaklığı virüsün bulaşmasını engellemiyor. Bu yüzden ‘Havalar sıcak, kalabalık ortam, açık hava maske takmazsam da olur. Virüs etkisiz hale geliyor’ diye bir telaffuz hem bilimsel olarak hem uygulama olarak gerçek değil. Kapalı yerlerde da serin ya da sıcak olmasına bakılmaksızın tüm kapalı yerlerde maske takmak gerekiyor” dedi. 
‘YÜZDE 90 AZALTABİLİRSİNİZ’
Prof. Dr. Akın, temel tehditkar olanın, kurala uymayan kesim olduğunu söyleyerek, “Görebildiğim kadarıyla ‘Ben seni seviyorum, sen benim en güzel arkadaşımsın, sende hastalık olmaz’ diye toz konduramazsan, bu gözle görülen bir virüs olmadığı için arkadaşınıza bulaşmış olabilir. O yüzden maske ve uzaklığınıza uyduğunuz sürece hastalığın bulaşmasını çok minimalize ediyorsunuz yüzde 90 oranında azaltabilirsiniz lakin maske takanların ortasında birkaç kişi maskesini çıkarırsa farklı ortamlarda size bulaşma mümkünlüğü da var. Zira vakit zaman bilhassa yemek yerken, bir şey içerken siz de maskenizi çıkartıyorsunuz, tıpkı ortamda size bulaşıyor. Yemek yerken bile lokmayı ağzınıza alırken maskenizi çıkarırsınız, ağzınıza lokmanızı koyduktan sonra tekrar maskenizi takarsanız riski minimalize etmiş oluyorsunuz” diye konuştu. 
DÜĞÜN VE CENAZE UYARISI
Düğünlere kesinlikle sınırlama getirilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Akın, şunları söyledi:
“Düğünlerdeki en büyük düşüncemiz; birincisi var olan gürültüye bağlı olarak yüksek sesle konuşuyoruz. İkincisi maske takmıyoruz. Ne kadar yüksek sesle konuşursanız mikrobun 2 metreden daha da öteye yayılmasına sebep olabilirsiniz. Zira ağızdan çıkan tükürüklerle çok uzaklık olur. Masada oturuyorsunuz, gülüyorsunuz, eğleniyorsunuz, günü kutluyorsunuz; ama yüksek sesle de konuşuyorsunuz. Gülmek, günü kutlamak, yüksek sesle konuşmak bir anda bu riski artırıyor. Düğünlerde genelde kümeleşme görüyoruz. Düğüne katılanların değerli bir kısmı enfekte olabiliyor. Düğün çok hoş bir şeydir, hoş bir ortamdır; lakin bu ortamın hoşluğunu devam ettirebilmemiz, düğüne katılanların hiçbirinin etkilenmemesi için kesinlikle maske ve uzaklık kurallarına uymak lazım. Birebir şey cenazeler için de geçerli. Şu anda hala aşı programı tamamlanmadığı için toplumun tamamının maske ve ara kurallarına olabilecek en üst seviyede uyması gerekiyor.”