İSTANBUL, – Baş travmalarında en yaygın sebebin trafik kazaları olduğunu söyleyen Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, baş travmalarının neden olabileceği sorunlar üzerine değerli bilgiler verdi. Keleştemur, “Kafaya alınacak darbeler, başta büyüme hormonu olmak üzere, hipofiz bezinin denetim ettiği birçok hormonu etkiliyor. Bu da çocuklarda öğrenme bozukluklarına yola açabiliyor” dedi.
Baş travmaları, can kayıplarına yol açabileceği üzere beyin dokusunda önemli yaralanmalar sonucu kalıcı hasarlar da bırakabiliyor. Başta trafik kazaları olmak üzere, spor ve savaş yaralanmaları hatta aile içi şiddetin de baş travmalarına yol açabileceğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Tıbbi Koordinatörü ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, bilhassa baş darbelerine açık olan sporlarla ilgilenen şahısların çok daha dikkatli olmaları gerektiği ikazında bulundu.
DÖVÜŞ SPORLARI YAPARKEN KESİNLİKLE KASK KULLANILMALI
Kimi nörolojik parametrelere nazaran baş travmalarının hafif, orta, ağır baş travmaları olarak üç etapta değerlendirildiği bilgisini veren Keleştemur, bilhassa dövüş sporları yapanlarda travmaya bağlı beyin kanamasının da yaygın görüldüğünü hatırlattı. Keleştemur, “Türkiye bu bakımından şanslı bir ülke. Zira dövüş sporlarını yapanların kask kullanması mecburî. ABD’de ve birtakım Avrupa ülkelerinde bu sporları yaparken kask kullanılmıyor. Hasebiyle travmaya bağlı hasar riski daha yüksek oluyor” diye konuştu.
HİPOFİZ BEZİNE DİKKAT
Travma açısından en hassas bölgelerin hipofiz bezinin alt kısımlarında yer alan hücreler olduğunu tabir eden Keleştemur, “Hipofiz bezi, beyin tabanında Sella Turcica (Türk Eğeri) ismi verilen kemik yapının içinde bulunan, bezelye büyüklüğünde bir salgı bezidir. Başta büyüme hormonu olmak üzere bedenimizdeki çeşitli hormonların salgılanmalarını düzenleyen ve hayati değere sahip bir organdır. Yaşanabilecek travmalar açısından da en hassas bölge bu hücrelerin yer aldığı alandır” dedi.
BÜYÜME HORMONU ETKİLENİYOR
“Kafaya alınacak darbeler, başta büyüme hormonu olmak üzere, hipofiz bezinin denetim ettiği birçok hormonu etkiliyor” diyen Keleştemur şu sözleri kullandı:
“Hormon eksikliğinin ortaya çıkmasında darbenin şiddeti ve maruz kalınan müddet tesirlidir. Büyüme hormonu eksikliği, erişkinlerde yağ kitlesinde artma, kas kitlesinde azalmaya yol açarak, beden kompozisyonunda değişikliğe neden olabiliyor. Çocuklarda ise büyüme hormonu eksikliğinin en kıymetli tesiri uzunluk kısalığıdır. Bunun yanı sıra öğrenme bozuklukları, muhakeme kabiliyetinde bozulmalar, niyet bozuklukları meydana gelebiliyor. Fakat bu sporları yaparken alınacak önemli tedbirlerle kalıcı hasar ve hormonal bozuklukların azaltılabileceği unutulmamalı. Kask kullanmayanlarda, kullananlara oranla yüzde 10-30 oranında hormon eksikliği daha fazla görüldüğünü biliyoruz.”
HORMON EKSİKSE KESİNLİKLE TEDAVİ EDİLMELİ
Büyüme hormonu eksikliğinin yanında tiroid homon eksikliği, böbrek üstü bezinden salgılanan kortizol eksikliği de tespit edilirse baş travmasının kesinlikle araştırılması gerektiği ikazında da bulunan Keleştemur, hormon eksikliğinin kesinlikle yerine konması gerektiğini vurgulayarak, “Özellikle kortizol hormonu eksikliği ise çok daha önemli sonuçlara neden olabiliyor. Kan basıncında düşme, şeker düşmesi meydana gelebiliyor. Kortizol hormonunun eksik olması halinde kesinlikle telafi edilmesi gerekiyor. Büyüme hormonu eksikliğinin de tespit edilmesi epeyce kıymetli. Zira tedavi sonrasında, kişinin hayat kalitesi gözle görülür halde düzeliyor” diye konuştu.
