‘Aşılanma sürecinde insani yanılgı hissesi yok’

TÜRKİYE’de ocak ayından bu yana yapılan Biontech aşısının, saklandığı eksi 70 dereceden uygulanmasına kadar olan süreç görüntülendi. Antalya Sıhhat Müdürlüğü Aşı Ünitesi Sorumlusu Dr. Özge Abacı Bozyel, “Aşının aktarım sürecinde hangi sıcaklık derecesinde, ne kadar kaldığı, barkod sistemi üzerinden denetim ediliyor. Hangi derecede, kaç gün, kaç saat kalacağı otomatik olarak belirleniyor. İnsani yanılgı hissesi yok” dedi.
Sağlık Bakanlığı’nın depolarından titizlikle taşınan ve takip edilen Sinovac ile Biontech aşıları, belirlenen öncelik kümelerine sırasıyla uygulanıyor. Sinovac aşıları, saklama ve uygulama sürecinde 2 ile 8 derece ortasında bekletilebiliyor. Biontech aşılarında ise süreç daha farklı işliyor. Eksi 70 derecede saklanması ve taşınması gereken Biontech aşıları, ana depolardan özel kutularda, kuru buzlarla vilayetlere gönderiliyor. Aşılar, burada eksi 70 ile 80 derece aralığındaki dolaplara aktarılıyor. Sıcaklığı artmadığı yahut çıkarılmadığı takdirde aşılar, son kullanma tarihlerine kadar burada saklanabiliyor.
DOLAPLARIN SICAKLIKLARI TAKİP EDİLİYOR
Eksi 70 dereceden çıkarılan aşıların, evvel 2 ile 8 derece ortasında soğuk hava depolarına alınarak, 3 saat boyunca erimesi bekleniyor. Bu sıcaklıktaki depolarda 120 saat saklanabilen aşılar, hastanelerde aşı için alınan randevu sayısına nazaran günlük olarak ayrılıyor. Akabinde birebir sıcaklıktaki küçük dolaplarla aşı odalarına taşınıyor. Odalardaki sıcaklıkları takip edilen dolaplarda bekletilen aşılar, son olarak vatandaşa uygulanıyor.
HER GİRİŞ- ÇIKIŞTA BARKODLAR OKUTULUYOR
Aşıların güçlü seyahatinde ise yanlışa fırsat verilmiyor. Aşı, depo çıkışından vatandaşa ulaşana kadar barkod sistemiyle takip ediliyor. Her üniteden çıkışında ve girişinde barkodları okutulan aşıların nerede olduğu takip ediliyor. Aşıların bulunduğu dolaplardaki ve taşınma sırasındaki sıcaklıkları da sensörlerle takip ediliyor. Rastgele bir sıcaklık değişikliğinde sensörler, sesli ihtar veriyor. Aşı farklı durumda bulunduysa ve kullanılamayacak hale geldiyse okunan barkod ile kullanılamayacağı uyarısı veriliyor.
‘KURU BUZ İÇİNDE GETİRİLİYOR’
Aşıların taşınma ve saklanma süreciyle ilgili bilgi veren Antalya Vilayet Sıhhat Müdürlüğü Aşı Ünitesi Sorumlusu Dr. Özge Abacı Bozyel de “Her iki aşımız da ana depodan vilayet depomuza geliyor. Sinovac aşıları 2-8 derece ortasında geliyor ve saklanıyor. Biontech aşılarının saklama şartları biraz daha farklı. Bioentech aşısı yeniden merkez depodan özel kaplarda kuru buz içinde eksi 70 derecede bize geliyor. Burada eksi 70 derecelik dolaplarda son kullanma tarihine kadar saklanabiliyor. Kuru buzdan çıkıp eksi 25 dereceye aktarıldığında 14 gün koruma ediliyor. Uygulamadan evvel 2-8 derecelik dolaba alıp, 3 saat erimesini bekliyoruz. 2-8 derecede de aşıyı 120 saat saklayabiliyoruz. Bu dolaptan çıktıktan sonra aşı sulandırılıyor ve bir flakondan 6 kişilik doz oluyor. Sulandırıldıktan sonra da 6 saat bekleyebiliyor” diye konuştu.
‘İNSANİ KUSUR HİSSESİ YOK’
Türkiye’de aşı takip sisteminin profesyonel ilerlediğini söyleyen Dr. Bozyel, “Aşının transfer sürecinde hangi sıcaklık derecesinde ne kadar kaldığı barkod sistemi üzerinden denetim ediliyor. Ülkemizde çok profesyonel aşı takip sistemi var. Hangi derecede, kaç gün, kaç saat kalacağı otomatik olarak belirleniyor. Hiçbir halde insani yanılgı hissesi yok. Aşı depodan çıktığı anda barkodu okutuluyor ve süreç başlamış oluyor. Hastaya uygulanırken son sefer barkod okutuluyor. Burada okutulan barkodla aşının uygun derecelerde saklanıp saklanmadığı muhakkak oluyor. Aşı uygun dereceleri, bekleme müddetlerini aştıysa sistem buna müsaade vermiyor” dedi. 
‘SICAKLIK DÜŞER YAHUT YÜKSELİRSE ALARM VERİYOR’
Aşıların titizlikle takip edildiğini belirten Dr. Bozyel, “Bütün dolaplarımızın dereceleri aşı takip sistemi üzerinden otomatik olarak takip ediliyor. Dolapların ısı derecesi düştüğünde yahut yükseldiğinde sistem alarm veriyor. Dolaptan sorumlu kişinin cep telefonuna bildiri gönderiyor, arıyor. ‘Dolabın derecesi düştü yahut yükseldi. Denetim edin’ diye ihtarlar veriliyor. Aşılar çok büyük titizlikle takip ediliyor. Vatandaşlarımız tüm aşıların etkinliğinden ve güvenliğinden emin olabilir” diye konuştu.
‘SON SAATLERDE 6 KİŞİ YOKSA AŞIYI AÇMIYORUZ’
Aşıların depodan aşı odalarına taşınma sürecinde olabildiğince süratli olmak zorunda olduklarını belirten Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aşı Ünitesi Sorumlusu Sevilay Sarı da “Her gün vazifeye geldiğimizde birinci olarak aşı kaplarımızın derecelerine bakıyoruz. Biz aşıları 2-8 derece ortasında eczaneden alıp transferini sağlıyoruz. O günkü randevu sayımıza nazaran eczaneden aşıları alıp kabıma koyuyorum. Oradan aldığım aşıları, aşı odalarındaki hemşire arkadaşlara dağıtıyorum. Burada da arkadaşlar derecesi ayarlanmış dolaplarda saklıyor. Akşam son saatlerde aşı olacak 6 kişi yoksa aşıyı açmıyoruz. Şayet o saatte 6 kişiyi tamamlayamadıysak vatandaşlarla konuşup onları bir sonraki gün gelmelerini, bu dozu açarsak kalan kısmın zayi olacağını anlatıyoruz” dedi. 
AŞILARIN KORUYUCULUĞU VE YAN TESİRLERİ ÇOK SORULUYOR
Antalya Eğitim ve Araştırma Hastenesi Aşı Ünitesi’nde misyonlu Uzm. Dr. Aysime Bulca Acar ise şu ana kadar ciddi aşılama sayısına ulaştıklarını söyledi. Acar, “İlk başlarda halkımızda da hepimiz üzere kimi kuşkular vardı. Bilhassa aşıların yan tesirlerine dair. Şu ana kadar aşılarda hayatı tehdit edecek yan tesirle karşılaşmadık. Aşı olmaya gelenler daha çok aşıların koruyuculuğu ve yan tesirleriyle ilgili soru işaretleriyle geliyor. Beklediğimiz kolay tesirler var. Aşılar dünyada yeni uygulanmaya başlandığı için koruyuculuk oranlarıyla ilgili net bilgiler yok. Lakin sonuçlar yüz güldürücü” diye konuştu.