Afrikalı emekçiler çay tarımı için Karadeniz’de; uzmandan ‘sağlık riski’ uyarısı

İstek ERBAŞ-Doğancan İLEK/RİZE, – DOĞU Karadeniz’de yaş çay üretiminde hasat dönemine sayılı günler kaldı. Türkiye’de ikamet müsaadeleri bulunan Afrika asıllı çalışanlar, çay tarımında çalışmak için bölgeye gelmeye başladı. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın çay tarımı için gelen emekçilerle ilgili ikazlarda bulunarak, “Bu durum sıhhat açısından risk oluşturabilir” dedi.
Doğu Karadeniz’de; Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun vilayetlerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay üretiminde hasat dönemine sayılı günler kaldı. Mayıs ayı sonunda başlayacak çay tarımı için koronavirüs önlemleri kapsamında, hudut kapılarının kapatılması nedeniyle Gürcistan ve Azerbaycan asıllı 40 bin personel ülkeye bu yıl da gelemeyecek. Bu nedenle Türkiye’de ikamet müsaadesi bulunan Gambiya, Senegal, Sudan ve Zambiya uyruklu işçiler bölgeye gelmeye başladı.
KAÇAK GÖÇMENLER DE GELİYOR
Ancak çalışanlar ortasında Türkiye’ye yasa dışı yollarla girip bölgeye gitmeye çalışan ya da çalışma müsaadesi olmayanlar da yer alıyor. Bu şahıslar denetim noktalarında güvenlik güçlerince yakalanıyor. Karadeniz vilayetlerinde polis ve jandarma takımlarının kontrollerinde yakalanan kaçak göçmenler, yasal süreçlerinin akabinde hudut dışı ediliyor. Bölgeye ulaşanlar ise çay tarlalarında günlük 150 ila 200 TL ortasında yevmiye ile çalışıyor.  
PROF. DR. AYDIN: SIHHAT RİSKİ OLUŞTURABİLİR
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın kaçak çalışanların sıhhat açısından risklerine dikkat çekti. Prof. Dr. Aydın, “Ülkeye kaçak giren birtakım emekçiler kontrollerden kaçarak bölgeye ulaşıp çay tarımına dahil olmaya çalışıyor. Bu durumun sıhhat açısından risk oluşturabileceklerini unutmamak lazım. Çay tarımı patronlarının bu tip çalışanları çalıştırması durumunda kendilerinin de risk altında olacaklarını göz önüne alarak en azından bu insanların sıhhat denetimlerini resmi yollardan yaptırmaları koşuldur. Aksi halde bölge için de dal için de risktir” diye konuştu.
‘HERKES KENDİ ÇAYINI TOPLASIN’
Dörtyol Köyü Muhtarı Mehmet Ali Şafak, kimi yabancı asıllı çalışanların çay toplamak için bölgeye geldiklerini belirterek, “Bunlar bir halde çay toplamayı bilmedikleri halde bölgeye ulaştılar. Çayını toplamaya yetişemeyen birtakım üreticiler de bu emekçileri kullandı. Lakin natürel ki çay üreticileri üzere verimli olamıyorlar, çayı toplayamıyorlar. Bölgeye gelen Afrikalılar vardı, onlar daha çok çay yükleme işi için kullanıldılar. Yabancı çalışana bence artık bölgemizde muhtaçlık yok” dedi.
Bölge halkından Sevim Yurtman da, “Bence bölgenin yabancı emekçi muhtaçlığı yok. Bunu geçen yıl gördük herkes kendi çayını toplasın, üstesinden gelsin. Yabancılar çaylıklarımızı berbat etmiş anladık. O kadar personellik parası veriyoruz. Biz kazanalım o paraları” diye konuştu. 
Ali Yurtman ise, “Gelen bu yabancı personeller çay toplamayı bilmiyorlar. Çaylıklarımızı mahvettiler. Geçen yıl kendi çayımızı kendimiz toplayınca çaylıklar bu yıl daha bereketli geliyor. Bu yıl bölgeye yabancı personel geleceğinde zannetmiyorum. Kimse de bahçesine almaz artık. Etrafımızdaki beşerler yabancı emekçi almayarak imece yöntemiyle çayları toplamayı planlıyorlar” dedi.