– AMERİKA Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) akademik hayatını bırakıp, Burdur’un Karamanlı ilçesine yerleşen askeri antropoloji uzmanı Dr. Aynur Ece Onur, Kore Savaşı’nda esir düşen 244 Türk’ün gayretini kitaplaştırdı. Türkiye, ABD ve İngiltere arşivindeki askeri dokümanlar ve resmi kayıtlara dayanarak hazırladığı kitabında, 3 yıl boyunca esir kalan Türk askerlerinden kimsenin hayatını kaybetmeden nasıl kurtulduğunu anlattığını söyleyen Dr. Onur, Türk askerlerinin, kendisi de orada esir düşen ve şu an 92 yaşında olan Sıhhiye Onbaşı Veli Atasoy sayesinde kurtulduğunu kaydetti. Dr. Onur, Türk esirlerinin kurtuluş gayretinin Amerikan ordusuna da emsal teşkil ettiğini vurguladı.
Eğitimi ve akademik hayatını sürdürmek için gittiği ABD’de uzun mühlet kalan, askeri ve medikal antropoloji alanlarında uzmanlaştığı Indiana Üniversitesi’nde doktora yapıp, ders veren Dr. Aynur Ece Onur, 2011 yılında dedesini kaybettikten sonra Türkiye’ye dönme kararı aldı. Dr. Aynur Ece Onur, 2017 yılında İstanbul’a, 2020 yılı temmuz ayında ise dedesinin yerlerinin bulunduğu memleketi Burdur’un Karamanlı ilçesine yerleşti. Burdur’da tarım yapmaya başlayan Dr. Onur, Kore Savaşı’nda 3 yıl esaret hayatı yaşayan 244 Türk askerinin kamplarda nasıl hayata tutundukları ve düşmana nasıl direndiklerini anlattığı bir kitap yazdı. Birinci baskısı Ocak 2020’de yapılan ‘Ben Türk’ isimli kitabın şu anda üçüncü baskısı yapılıyor. Kitap, Türk, Amerikan ve İngiliz istihbarat dokümanlarına dayanılarak yazılan birinci kitap olma özelliği taşıyor.
‘244 TÜRK ASKERİNDEN TEKİ DAHİ HAYATINI KAYBETMEDİ’
Kitabı yazmaya Maryland’deki Amerikan Ulusal Arşivi’nde Amerikan Kara Kuvvetleri tarafından hazırlanmış bir raporu bulması ile başladığını söyleyen Dr. Aynur Ece Onur, “Benim uzmanlık alanım askeri antropoloji. Raporu çok enteresan bulduğum için üzerine düştüm. Bu raporda Kore Savaşı’nda 3 yıl mühletle esir olan 244 Türk askeri hakkında çok değişik bilgiler yer alıyordu. Yaşları 22 ile 36 ortasında değişen 6’sı subay, 3’ü astsubay, 235’i er ve erbaş 244 Türk askerinin esaret hayatı Amerikalı askerlerin esaret hayatı ile karşılaştırılmıştı. Bu rapor sonucunda Amerikan Kara Kuvvetleri’nin Kuzey Kore’deki esir kamplarında açlık, bit salgını, dayak ve ruhsal baskılar sonucu yüzde 50’sinin hayatını kaybettiğini öğrendim. Ama esir olan 244 Türk askerinden teki dahi hayatını kaybetmedi” dedi.
‘150 ASKERİMİZİN SORGU TUTANAKLARI MEVCUT ELİMİZDE’
Bu durumu Amerikan Kara Kuvvetleri’nin çok enteresan bulduğunu söyleyen Dr. Aynur Ece Onur, “O periyotta bu husus hakkında yaklaşık 5 yıl süren bir araştırma yapılmış. ‘Ben de askerlerimiz nasıl hayatta kaldılar’ formunda, bu araştırmanın sonuçlarına odaklandım öncelikle ve bu arşivde Amerikan Askeri İstihbaratı tarafından bizim esir olan askerlerimizin esaret dönüşünde sorguları yapılmış, bu sorgu tutanaklarına ulaştım. 150 askerimizin sorgu tutanakları mevcut elimizde. Bu sorgu tutanakları ile Amerikan Kara Kuvvetleri’nin tutanaklarına dayanarak bu kitabı hazırladım. Yeniden Amerikan askeri istihbarat evraklarının yanında Türk Genelkurmayı’nın Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı (ATASE) arşivinden, İngiliz arşivinden hem resmi dokümanlarına dayanarak çalışmayı kaleme aldım” diye konuştu.
‘AMERİKAN ORDUSUNA EMSAL TEŞKİL ETMİŞTİR’
Kitabın yayımlanmasının akabinde üst seviye askeri yetkililerden çok hoş geri dönüşler aldığını kaydeden Dr. Aynur Ece Onur, kitabının Türkiye Ulusal Olimpiyat Komitesi tarafından fair play mükafatına layık görüldüğünü anlattı. Esir Türk askerlerinin nasıl hayatını kaybetmediğine ait Dr. Aynur Ece Onur, şu açıklamayı yaptı:
“244 askerimizden bir tekinin bile hayatını kaybetmemesinde en değerli rolü oynayan kişi sıhhiye onbaşı Veli Atasoy’dur. Çok enteresandır Amerikan ve İngiliz istihbarat dokümanları kendisinden askeri tabip diye bahseder. Bizim Kuzey Kore’de Çin ve Kuzey Kore askerleri tarafından esir alınan 244 askerimizin 3 yıl boyunca gösterdikleri, sergiledikleri hayat çabası ve düşmana direnç Amerikan ordusunun günümüzde kullandığı esarete ve muharebeye ait davranış prensiplerine ve tıpkı vakitte kaçma kurtarma, sorguya direniş eğitimine emsal teşkil etmiştir. Amerikan ordusu bu eğitimi kullandığı için günümüzde tüm NATO orduları da Kuzey Kore’deki esir kamplarında hayat çabası veren askerlerimizin davranışlarına bakılarak hazırlanan bu eğitimle eğitiliyor.”
‘ÜSTÜN HİZMET MADALYASINA LAYIK GÖRÜLEN TEK KİŞİ’
Sıhhiye Onbaşı Veli Atasoy’un esir kamplarında gösterdiği üstün sıhhat hizmetlerinden ötürü Amerikan ordusu ve Amerikan hükümeti tarafından Kore Savaşı’na katılan er ve erbaş ortasından üstün hizmet madalyasına layık görülen tek kişi olduğuna işaret eden Dr. Onur, kendisinin şu an 92 yaşında ve önemli sıhhat sıkıntıları olduğunu kaydetti. Dr. Aynur Ece Onur, kitapta anlatılanların Hollywood sinemalarına taş çıkartacak bir kahramanlık hikayesi olduğuna da işaret etti.
KENTSEL DÖNÜŞÜMLE YIKILACAK KONUTUNDAN ÇIKMAK İSTEMİYOR
Kore Savaşında ‘Üstün Hizmet Madalyası’ alan Veli Atasoy (92), Ankara’da 60 yıldır oturduğu tek katlı müstakil konutunun kentsel dönüşüm kapsamında yıkılması planlanıyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi Özel Projeler ve Dönüşüm Dairesi Başkanlığınca Kore gazisi Veli Atasoy’a yazı gönderilerek, 1960 yılından bu yana Mamak ilçesindeki Dutluk Mahallesi’nde oturduğu tek katlı müstakil konutunun kentsel dönüşüm kapsamında olduğu belirtildi. Evi boşaltması için Atasoy’a bu ayın sonuna kadar vakit tanındı. Kore gazisi Veli Atasoy, 60 yıldır yaşadığı konutundan çıkmak istemediğini belirterek, “1950 yılında Kore’ye gittim, orada sağ ayağımdan yara alarak esir düştüm. 33 ay esarette kaldık. Türkiye’ye geleceğimizden bir umut yoktu. 1953 yılı mübadele oldu. Böylece Türkiye’ye geldim. Evlendim 4 kız, 1 oğlum oldu. 1960 yılında bu meskeni yaptım. Kendi elimle konut yaptırdım. Benim konutumu yıkmasınlar ben konutumda memnunum. Konutumda kalmak istiyorum. 7 tane usta soktum, çamurla, taşla meskeni yaptım. Bana yardım edin, ben konutumda kalmak istiyorum. Ben bir gaziyim, liyakat onur madalyası taşıyorum, Kore madalyası taşıyorum ve 3 tane madalyam var. Korelilere dilimin döndüğü kadar insanlığın ne olduğunu anlattım. Oradaki hekimlerle dispanser açtım, hastalara, düşkünlere esarette yardım ettim” diye konuştu.
‘BABAM BURADA MEMNUN’
Atasoy’un kızı Dilber Atasoy ise “Babama nisan sonuna kadar vakit tanıyorlar, ‘banka numarası verin, kira yatıracağız, çıkın meskenden, ağustos ayında da konutunuzu teslim edeceğiz, o vakit meskeninize geçersiniz’ diye bu alanı boşaltmamızı istiyorlar. Lakin biz bunu kabul etmedik. Babama bahçeli bir konut istiyoruz. Onurlu ve keyifli halde ‘emeklerim boşa gitmedi’ desin. TOKİ binalarından kura çekilerek babama bir mesken verecekler. Biz de istemiyoruz ya babamın meskeninin tapusunu versinler burada kalsın ya da bahçeli bir mesken tahsis etsinler. Yaşadığımız alanı terk etmemizi söylemeleri üzücü. Burada babam çok keyifli, bizde memnunuz. Bahçeli bir konut olursa tahminen teselli bulacak” ifadelerini kullandı.
