Jenerasyonu tehlikedeki iki çeşit için av kararı

GLOBAL ölçekte kuşağı tehlike altındaki cinsler listesindeki üveyik ve elmabaş patka, Merkez Av Kurulu’nun (MAK) 25 üyesinden 5’inin şerh kararıyla, bu yıl da avlanacak cinsler listesine alındı. Komitede yalnızca kaya sansarının Türkiye genelinde avlanması yasaklandı.
Doğa Muhafaza ve Ulusal Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü bünyesindeki 30 Haziran Çarşamba günkü MAK toplantısında, Dünya Doğayı Müdafaa Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde global ölçekte jenerasyonu tehlike altındaki tipler üveyik ve elmabaş patka kuşları da dahil birçok göğüslü ve kuş tipinin avlanmasına yönelik karar çıktı. Kurulda yalnızca kaya sansarı avlanacak cinsler ortasından çıkartıldı. Bu kararla, geçen yıllarda yasaklanan ağaç sansarıyla birlikte kaya sansarının avı da Türkiye genelinde yasaklandı.
NESLİ TEHLİKE ALTINDAKİ İKİ TIP
Komisyon kararlarına ait bilgi veren MAK üyesi Bülent Ecevit Üniversitesi Biyoloji Kısmı’ndan Prof. Dr. Mustafa Sözen, üveyik ve elmabaş patkanın IUCN tarafından jenerasyonları global tehlike altındaki cinsler olarak listelendiğini belirterek, “Avcılar bu kuşların Türkiye popülasyonunun yeterli durumda olduğunu söylüyor. Bakanlık da bu kuşların Türkiye’deki durumunun tespiti için çalışma başlattı. Biz, ‘Bu çalışmanın sonuçlarını bekleyelim, çalışmalar sonuçlanana kadar bunların avını yasaklayalım’ dedik. Bütünüyle yasaklanmasını teklif ettik ancak kabul görmedi, oylama sonucunda bu kuşların avlanmasına karar verildi. Komitedeki 25 üyeden 4’ü akademisyen, 1’i Tabiat Araştırmalar Derneği’nden yaban hayatı uzmanı 5 kişi şerh düştük. İtiraz ettiğimiz temel bahis buydu” diye konuştu.
KAYA SANSARI YASAKLANDI
Komisyonda kaya sansarının avlanmaması gerektiği konusundaki görüşe avcıların da katıldığını belirten Prof. Dr. Sözen, “Kaya sansarının Türkiye çapında avlanmasından vazgeçildi. Avcılar da aslında bunun avlanmaması ve korunması gerektiğini söz etti. Ağaç sansarı aslında evvelki yıllarda yasaklanmıştı. Bu sene kaya sansarı da yasaklandı. Zati ikisini birbirinden ayırmak mümkün değil, avlamanın gereği yok. Zira bunlar ekosistemin kilit taşı tipler, tabiatın sıhhatinin devamını sağlar. Yaban hayatında fareleri en çok baskılayanlar bunlardır. Yok ederseniz insanların farelerle başa çıkması mümkün değil. Mesela Avustralya’daki fare salgınını düşünün, onlarda sansar, gelincik yok” dedi.
AVLANACAK CİNSLER BİREBİR
Prof. Dr. Sözen, kurulun kararlarına nazaran memelilerde yaban tavşanı ve ada tavşanı, çakal, tilki, kuşlarda üveyik, elmabaş patka, çamurcun, kılkuyruk, ardıç kuşu, karatavuk, birkaç karga çeşidi, karabatak üzere geçen yılki listeye benzeri av kararları çıktığını da açıkladı. Prof. Dr. Sözen, karaca, yaban koyunu, dağ keçisi, üzere tiplerin ise MAK kapsamında olmadığını, av turizmi kapsamında bölgelere nazaran karar verilen başka bir mevzu olduğunu söyledi.
KABUL EDİLEBİLİR BİR DURUM DEĞİL
Prof. Dr. Çakal, tilki üzere birçok cinsin avlanmasının mantığını görmediğini belirten Prof. Dr. Mustafa Sözen, yenmiyor olmasına karşın avlanan cinslerle ilgili şunları söyledi:
“Kişisel olarak ava büsbütün karşıyım ve karar bana düşse Türkiye’de ve dünyada avı büsbütün kaldırırım. İnsanların ormanda yaşayan ve mecbur kaldığı, temel besini sağladığı ve az ölçüdeki popülasyona ziyan vermeyen av, örneğin Amazon yerlisinin av yapmaması düşünülemez. Ancak günümüz çağdaş beşerinin av yapmasına gerek kalmadı ki. Atış yapmak bir spor ise atış poligonları kurun, istediğiniz kadar yapın. Ancak bu atışı bir canlıya yapıp, onu sakat yahut meyyit bırakmak kabul edilebilir bir durum değil. Öteki tarafta insanların avlanma alışkanlığı varken ve bu legalken bunun yapılıp yapılmaması benim ferdî kararıma bağlı olmuyor. En azından avı devam eden tiplerle ilgili sakıncalı olan tipler varsa onları lisana getiriyoruz, elmabaş patka ve üveyik üzere. O vakit birinci yapılacak şey, çabucak bu çeşitlerin avını yasaklamak, ülkedeki durumunu araştırmak ve Türkiye’de de eza varsa hakikaten av yasağının sürmesi. Lakin Türkiye’deki popülasyonlarında bir dert görülmüyorsa daha sonra popülasyonuna ziyan vermeyecek ölçüde avına devam edilmesi. Bizde temel çalışma yapılmadan avına devam ediyorlar, yanlış bulduğumuz buydu.”