İlknur SARGUT-Doğan GÜNDOĞDU/İSTANBUL, – Koronavirüs enfeksiyonunu atlattıktan sonraki 12’nci hafta ve sonrasını kapsayan ‘Post Covid’ periyotta şikayetler devam edebiliyor. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Canan Ağalar, “Bütün dünyada koronavirüs geçiren bireyler misal yakınmalarla hastaneye başvuruyor. Halsizlik başta gelen şikayetler ortasında. Bunu uyku bozukluğu takip ediyor” dedi. Alanında uzman tabipler koronavirüs sonrası yaşanan meseleleri anlattı.
Koronavirüs enfeksiyonunun birinci 4 haftası akut enfeksiyon periyodu olarak isimlendiriliyor. Post Covid periyot ise hastalığın 12’nci haftasından sonraki periyodu içeriyor. Uzmanlar, hastaların bir kısmında 4 haftadan sonra semptom, belirti ve bulgular devam ettiğini belirtiyor. Oluşturdukları Post Covid kliniğinde hastaların şikayetlerini ve buna nazaran tedaviyi düzenlediklerini belirten Medicana Ataşehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Canan Ağalar, “Sadece Türkiye’ye mahsus değil yurt dışında yapılan pek çok çalışma da bunu destekliyor. Bütün dünyada koronavirüs geçiren şahıslar misal yakınmalarla hastaneye başvuruyor. En çok da Amerika’da yapılan çalışmalar var ve o çalışmalara nazaran halsizlik en başta gelen şikayetler ortasında. Halsizlik şikayetini en çok takip eden yakınmalardan biri de uyku bozukluğu. Bu bazen çok ahenge bazen de hiç uyuyamama formunda görülüyor. Geceler boyunca hiç uyku uyuyamama insanların günlük ömür kalitesini de bozuyor” diye konuştu.
“PSİKOLOJİK DAYANAK ALAN HASTALAR OLDU”
Şahısların gün sonunda konuta sarfiyat gitmez uyku gereksinimi yaşadığını söz eden Prof. Dr. Canan Ağalar, “Benim takip ettiğim hastalar ortasında koronavirüs sonrası en fazla devam eden şikayet halsizlik. Bireyler iş sonrası akşam meskene gittiklerinde ahenge muhtaçlığı duyduklarını söylüyor. Bunun dışında saç dökülmesi şikayetiyle gelen hastalar oldu. Huzursuzluk ve anksiyete şikayetlerine rastladık. Kimi şahıslar huzursuzluğu o kadar derinden yaşıyordu ki psikiyatri kliniklerinden danışmanlık almak zorunda kalanlar bile var. Post Covid kliniğinde bu şikayetlerin nedeni araştırılıyor. Yapılan kan tetkikleriyle bozuk olan bir işlev testinin olup olmadığı araştırılıyor. Kardiyolojik, nörolojik ya da teneffüs işlev testleriyle ilgili bozukluklar da saptanan bulgular ortasında olabiliyor” değerlendirmesinde bulundu.
AĞIR ENFEKSİYON GEÇİRENLER VE YAŞLILAR…
Öksürük, nefes darlığı, derin nefes alamama şikayetine de rastladıklarını anlatan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hülya Bayiz, “Post Covid periyot koronavirüs enfeksiyonunun 12’nci haftasından sonraki periyodu içeriyor. Hastanın birinci 4 haftası akut enfeksiyon periyodu olarak isimlendiriliyor. Hastaların bir kısmında 4 haftadan sonra semptom, belirti ve bulgular devam ediyor. Bir kısmında bu bulgular 12’nci haftayı aşıyor. Alanım göğüs hastalıkları olduğundan bizim kliniğimize daha çok öksürük, nefes darlığı, derin nefes alamama, bazen de emboli belirtisi ile müracaat oluyor. Daha çok ağır enfeksiyon geçirenlerde bunu görüyoruz. Her hastalıkta olduğu üzere yaşlı küme yüksek risk altında” sözlerini kullandı.
“NÖROLOJİK TUTULUM YÜZDE 36 İLE YÜZDE 80 ARASINDA”
Nöroloji Uzmanı Dr. Behice Şebnem Usta ise Post Covid periyotta görülen nörolojik şikayetler hakkında şunları söyledi:
“Yapılan araştırmalar koronavirüsün en az akciğerler kadar beyinde de tutulduğunu gösteriyor. Çalışmalarda nörolojik tutulum yüzde 36 ile yüzde 80 ortasında gösterilmiş. Nörolojik tutulum yaşayan hastaların durumu daha ağır seyretmekte ve vefat oranları daha yüksek olmakta. Bu virüs merkezi hudut sistemini tutarak baş ağrısı, baş dönmesi, inme, epileptik nöbetler, şuur bozuklukları yapabiliyor. Aslında en değerli sorunlar inme ve şuur bozuklukları. Bazen post covid periyotta de inme ile karşılaşabiliyoruz. Bu hastaların tabip denetiminde uygun kan sulandırıcıyı uygun müddette almasın inme açısından hami oluyor.”
“ŞİKAYET DEVAM EDİYORSA KESİNLİKLE BİR MR ÇEKTİRİN”
Post Covid periyotta baş ağrısı, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, beyin sisi ismi verilen yoğunlaşamama durumu devam ettiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Behice Şebnem Usta, “Bu durum 3 ila 6 ay sürebiliyor. Hastaların bu şikayetleri devam ediyorsa nöroloji polikliniğine gelip beyin MR’ı, EEG ve ileri tetkiklerin yapılıp altta bir şey yatıp yatmadığı saptanmalı” ikazında bulundu.
“KALBİN ZARI TUTULDUYSA GÖĞÜS AĞRISI DEVAM EDİYOR”
Teneffüs sistemi sonrası koronavirüsün en sık kalp ve damar sistemini etkilediğini anlatan Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ömer Yiğiner, “Koronavirüse bağlı tüm ölümlerin yaklaşık 3’te 1’inden kalp hastalıkları sorumlu. Kalp ve damar hastalıkları içerisinde kalbin tüm komponentlerini etkileyebilmektedir. Kalp zarından başlayarak kalp kasını, kalbi besleyen damarları hatta kalpten çıkan tüm damar sistemini, damarın içindeki ince hücre katmanı endoteli de tesirler. Bilhassa koronavirüse direkt endotel katmanına tutunur. Kalp kası tutulduğunda daha çok kalbin pompa işlevi etkileniyor ve hastalarda nefes darlığı gelişiyor. Kalbin mesaj sistemi tutulduğunda çarpıntı şikayeti bayılma, bayılır üzere olma şikayetleriyle hasta müracaat ediyor. Şayet kalbin zarı tutulduysa göğüs ağrısı biçimindeki şikayetle hastalar müracaat eder. Koronavirüs sonrası devirde de bu şikayetler devam edebiliyor” sözlerini kullandı.
25 GÜN TEDAVİ GÖRDÜ 3 AYDIR ŞİKAYETLERİ DEVAM EDİYOR
Post Covid kliniğine başvuran hastalardan 25 yaşındaki Selda Daymaz, geçtiğimiz nisan ayında koronavirüsü ağır bir biçimde atlatmış. 25 gün kadar koronavirüs tedavisi gören genç bayan, “Hem çok yorgunluk hissi yaşıyorum hem merdivenleri çıkarken nefes nefese kalıyorum. Orta ara öksürük sorunum hala devam ediyor ve kimi keskin tatları almakta hala zorlanıyorum. Şikayetlerim devam edince post covid kliniğine başvurma gereği duydum. Farklı bir durum mu var, nasıl bir tıbbi tedavi almam gerektiğini merak ettim. Bu şikayetlerin kalıcı olmasından korkuyorum. Tat alamamak ve erken yorulduğum için spor yapamayacak olmak beni endişelendiriyor” dedi.
