İSTANBUL – Yapılan çalışmaların, yağ dokusunun hormon salgılama fonksiyonu olan bir organ olduğunu ortaya koyduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Binnur Okan Bakır, “Kimyasallar yağ dokusunda birikiyor ve obeziteyi tetikliyor” diyerek, bu durumun birçok sağlık sorununu de beraberinde getirdiğine dikkat çekti. Bakır, bu durumun önüne geçmek için alınabilecek tedbirler hakkında bilgi verdi.
Son vakitlerde yapılan araştırmalar, yağ dokusunun hormon salgılama fonksiyonu olan hormonal bir organ olduğunu ortaya koydu. Yeditepe Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Beslenme ve Diyetetik Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Binnur Okan Bakır, yağ dokusunun salgıladığı hormonların vücut yükünde önemli tesiri olduğunu ve bu durumun birçok hastalığı beraberinde getirebileceğini söyleyerek, bilhassa çocukluk çağı obezitesine dikkat çekti. Bakır, hem yağ dokusunu korumak hem de çeşitli sıhhat sıkıntılarının önüne geçmek için yapılması gerekenleri anlattı.
DEPOLANAN KİMYASALLAR HORMONAL DÜZENLEYİCİ FONKSİYONLARINI BOZDU
Son yıllarda yağ dokusu ile ilgili yapılan çalışmalara dikkat çeken Binnur Okan Bakır, “Eskiden, yağ dokusu dediğimizde, fazla gücün ve yağın depolandığı bir doku düşünülürdü. Lakin son yıllarda, yağ dokusunun sırf depolama fonksiyonu ile misyonlu olmadığı gerçeği ortaya çıktı. Yağ dokusu, hormon salgılama fonksiyonu olan, hormonal bir organ olarak kabul ediliyor. Salgıladığı hormonlarla da vücut yükünde önemli bir tesiri olduğu görülüyor. Sonraki yıllarda yapılan çalışmalarda yağ dokusunun, bu hormonları düzgün salgılayabilmesinin yahut bozulmasının altındaki nedenler araştırılıyor. En başta da çocukluk çağı obezitesi bu hususa ilgi uyandırıyor. Etrafımızda maruz kaldığımız endokrin bozucu kimyasallar, obezojenik kimyasallar, çevresel kirleticiler üzere farklı kimyasalların bedendeki yağ dokusunda depolanarak, hormonal düzenleyici fonksiyonlarını bozduğu ve sekteye uğrattığı ortaya çıktı” diye konuştu.
“Normalde sağlıklı bir yağ dokusu, aşikâr bir beden yüküne ulaştığımızda onu durdurmak ve baskılamak için birtakım hormonlar salgılıyor” diyen Bakır, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu durumda da iştahımız azalıyor, tokluk hormonlarımız artıyor. Yani kendi kendine hami bir düzenlemesi var. Bu sistem bozulduğunda kişi, kilo artışına ve hasebiyle tartı kazanmaya çok daha müsait hale geliyor. Daha fazla kilo artışı, o kimyasalların bedende daha çok birikmesi demek. Bu türlü negatif bir kısır döngü var. Bilhassa ömrün erken yılları burada çok belirleyici. Anne karnındaki devir, yani fetal hayat ve ömrün birinci iki yılı çok daha kritik ehemmiyete sahip. Evet, yetişkinler de risk altında, öbür yaş kümeleri da risk altında. Lakin en çok hassasiyet göstermemiz gereken ve buna en yatkın, bu gelişimin en süratli olabileceği ya da kalıcı olabileceği devir fetal hayat ve ömrün birinci 2 yılı. Bu kimyasallar bedende depolandıkça kanserojenik tesirleri de olabilir, farklı hastalıkları tetikleyebilir. Obeziteyle birlikte insülin direnci, insülin direnciyle birlikte Tip 2 diyabetin ortaya çıkışı çok daha süratli olur.”
PLASTİK KULLANIMINA DİKKAT
Yağ dokusunda biriken kimyasalları içeren eserlerin başında plastik geldiğini aktaran Bakır, “Plastik, ne yazık ki hayatımızda çokça temas ettiğimiz, kullandığımız gereç. Plastiğin sertleştirilmesinde kullanılan, Bisfenol A ya da Bifenol A diye söylem edilen unsur birkaç sene öncesinde ortaya çıktı. Plastik bilhassa sıcakla temas ettiğinde hususların geçişi kolaylaşıyor. Plastik, bebek biberonlarında çok sık kullanılıyordu. Son yıllarda firmaların birçoğu, biberonların üzerine Bisfenol A içermez diye bir ibare koyuyor. Şu anda plastik üretiminin içeriğinde kullanılan, şimdi bilmediğimiz unsurların ileride saptayacağımız yan tesirleri de olabilir. O yüzden plastik kullanıyorsak, sıcak eserle temasını engelleyelim” dedi.
NASIL TEDBİR ALINMALI?
Hem hava yoluyla hem besinden kozmetiğe kadar birçok eserin tüketimiyle yağ dokusunda biriken kimyasallar olduğunun altını çizen Bakır, bu durumu önlemenin kısmen mümkün olduğunu söyledi. Bakır, şu tavsiyelerde bulundu:
“Hava kirliliği, büyük bir etken. Bilhassa de büyük kentlerde önüne geçmek pek mümkün değil. Dermal yolla da yağ dokusunda bu kimyasallar birikebiliyor. Fark ediliyordur tahminen, kimi kozmetik eserlerinin üzerinde ‘paraben içermez’ ibaresi koymaya başladılar. O yüzden, nasıl ki tükettiğimiz besinlerin etiketini okuyoruz, kozmetik eserlerinin de etiketlerini okumak lazım. Bir de güya çürük, yarık, yamalı olan zerzevat ve meyveler daha organikmiş üzere yanlışsız bilinen bir yanlış var. Zerzevat ve meyvelerin, katiyetle bütünlüğü bozulmamış olanı tercih edilmeli. Zira bütünlüğünün bozulması demek, orada bir yarık ve çatlak olması demek. Bu da kimyasalların, içine çok daha süratli geçmesi demek. O nedenle bütünlüğü bozulmamış ve mevsimine uygun meyve zerzevat tüketilmeli. Bir de onları güzelce yıkayıp, fırçalamak lazım. Ezilmeye müsait meyve-sebzeler daha narin bir halde fırçalanıp, yıkanabilir. Et, tavuk ve balık üzere hayvansal kaynaklı besinlerde da kırmızı etten görünür yağın uzaklaştırılması, tavuğun derisinin çıkarılması ve küçük balıkların tercih edilmesi alınabilecek tedbirler ortasında.”
