Ağaçları ‘avcı böcek’ koruyor

BATI Akdeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü (BATEM) laboratuvarlarında, Antalya’daki üretim alanlarındaki zararlılara karşı uğraşta kullanılan ‘avcı böcek’ üretiliyor. Bilhassa nar, turunçgiller ve muz ağaçlarına ve meyvelere ziyan veren unlu bit zararlısının doğal avcısı üzerine çalışan BATEM mühendisleri, bu zararlıya karşı uğur böceği ailesinden ‘Cryptolaemus montrouzieri’ böceği avcı olarak üretti. Üreticilerin büyük ilgi gösterdiği avcı böceğin 10 tanesi, 1 ağacı dönem boyunca zararlılardan koruyor.
Tarımda kimyasal ve biyolojik olmak üzere iki biçimde zararlıyla uğraş ediliyor. Son yıllarda kimyasal çaba yolundan uzaklaşan üretici, biyolojik çabayı tercih etmeye başladı. Hem vakitten hem iş gücünden sağlanan tasarruf nedeniyle çiftçiye büyük katkı sunan biyolojik gayret, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından da çeşitli teşviklerle destekleniyor. Biyolojik uğraşta de çok farklı çeşitler kullanılıyor. Her zararlının tabiatta var olan doğal avcısı üzerinden gerçekleştirilen bu uğraş tekniğinde kimyasal kullanılmaması münasebetiyle hem tabiat ziyan görmüyor hem de tüketici daha sağlıklı esere ulaşıyor.
Batı Akdeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü (BATEM) laboratuvarlarında, kentteki üretim alanlarındaki zararlılara karşı çabada kullanılan avcıların bir kısmı üretiliyor. Bilhassa nar, turunçgiller ve muz ağaçlarına ve meyvelere ziyan veren unlu bit zararlısının doğal avcısı üzerine çalışan BATEM mühendisleri, üreticiden olumlu geri dönüşler alıyor. Her geçen yıl biraz daha fazla ilgi gören biyolojik çaba, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafında da artan ölçülerde destekleniyor.
KONAK OLARAK PATATESİ KULLANIYOR
Unlu bit zararlısına karşı uğur böceği ailesinden olan ‘Cryptolaemus montrouzieri’ böceği avcı olarak kullanılıyor. Unlu bitin doğal düşmanı olan bu böcek için evvel BATEM laboratuvarlarında patatesler nemli ortamlarda küflendirilip unlu bit zararlısının konak için patatesi kullanması sağlanıyor. Patates üzerinde beyaz katman oluşturan unlu bit zararlısı, vakitle patatesi yiyerek çoğalıyor. Avcı böceğin olduğu öteki laboratuvara alınan bu patateslerin üzerindeki unlu bit zararlısına Cryptolaemus montrouzieri böcekleri salınıyor. Kısa müddette evvel larva oluşturan, bir taraftan da unlu bitlere saldırıp onları yiyerek etkisiz hale getiren avcılar çoğalıyor. Bu böcekler her gün sabah ve akşam saatlerinde olmak üzere mühendisler tarafından toplanıp tek tek paketleniyor.
10 BÖCEK 1 AĞACI KORUYOR
Paketlenen avcı böcekler, üreticiler tarafından BATEM’den satın alınarak bahçelere götürülüyor. Her 1 ağaç için ortalama 10 avcı böcek, unlu bit zararlısından hem ağacı hem meyvesini koruyor. Bu alanlarda kimyasal da kullanılmadığı için başka yararlı böceklerin sayısında da artış yakalanıyor.
‘ÇİFTÇİLER HUZURSUZ OLUYOR’
BATEM yararlı böcek üretim sorumlusu ziraat yüksek mühendisi Musa Kırışık, her ziyanlı canlının avcısının tabiatta var olduğunu söyledi. Unlu bit zararlısının nar, turunçgil ve muz bitkisine ziyan verdiği için bu ziyanlı üzerine çalıştıklarını söyleyen Kırışık, “Genelde bu ziyanlı mayıs ve ağustos ayları ortasında ziyan yapar tabiatta. Biz de laboratuvarlarımızda mayıs ayı öncesinde avcı böceklerimizi yetiştirip unlu bitin ortaya çıkacağı vakit çiftçilerimize dağıtırız. Unlu bit zararlısını avcı böceğimiz yiyerek paklık yapıyor. 15 günde ziyanlı popülasyon azalıyor. Turunçgil ağaçlarında 10, nar ağaçlarında ise 5 avcı böcek kâfi oluyor. Üreticilerimiz birinci başlarda biyolojik çabayı çok bilmiyor ve huzursuz oluyorlar. Sonrasında yararını görünce ikna oluyorlar” diye konuştu.
UNLU BİT ZARARLISI NEDİR ?
​Unlu bit zararlısının ergin dişileri, uzunca oval biçimde, beyaz ve unlu üzere görünür. Ortalama uzunluğu 3.7 mm, eni ise 1.8 mm’dir. Bedeninin her tarafı beyaz ince mumlu iplikçiklerden oluşmuş örtü ile kaplıdır. Bazen tek başına, çoğunlukla da koloni halinde yumakçıklar biçiminde görülürler. Bir dişi 300-400 adet yumurta bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar yumakçıklar içerisinde kısa müddet kaldıktan sonra dışarı çıkar. Bu devirde larvalar hayli hareketlidir. Popülasyon yoğunluğunun yüksek olduğu vakitlerde turunçgillerde çok meyve dökümüne neden olurlar. Temel konukçuları turunçgil tıp ve çeşitleri olup, incir, asma, nar, sera ve süs bitkilerinde de ziyan yaparlar. Tabiatta avcısı ise uğur böceği familyasından olan Cryptolaemus montrouzieri’dir.