Buğra BENLİOĞLU / İstanbul PANDEMİYLE adı sıkça duyulan ve halk ortasında “yaşam takviye cihazı” olarak bilinen ECMO ile akciğerleri iflas eden ve kaybedilmesine kesin gözüyle bakılan hastalar, vefatın kıyısından alınıp tekrar hayata bağlanıyor. Türkiye’de en fazla Ekstrakorporal Membran Oksijenizasyonu (ECMO) tedavisi yapılan ve Avrupa’nın sayılı merkezlerinden biri olan Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ‘yaşam dayanak ünitesi’yle sağlığına kavuşturulan 3 hasta tıpkı gün taburcu edilerek, konutlarına gönderildi. Başhekim Prof. Dr. Mehmet Kaan Kırali, yeni yapılacak hastane kompleksinde farklı bir ECMO hastanesi inşa edileceğini söyledi.
Covid-19’un neden olduğu ileri derecede akciğer yetmezliğine giren ve ömründen büsbütün umut kesilen hastalara adeta “yeniden can veren” ECMO tedavisinde, Türkiye’nin yıldızı haline gelen Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde, onlarca hasta sıhhatine kavuşturuldu. Pandemi döneminde İstanbul’un yanı sıra bölge vilayetlerden de onlarca hasta, bazen ayları bulan ağır tedaviler sonucu güzelleştirilip, sevdiklerine kavuşturuldu. Gruplar, vilayet dışındaki hastanelere de giderek, ECMO aygıtını hastaya takıp, ambulansla İstanbul’a naklediyor.
O hastalardan biri olan 58 yaşındaki Nuh Duman, 3 ay ECMO’da ömür uğraşı verdi ve 6 aylık tedavi ile sıhhatine kavuştu. Duman, kendisi üzere ECMO ile hayata dönen İsminaz Kılıçaraslan ve Seniha Çavuşoğlu’yla birebir gün taburcu edildi.
“KOŞUYOLU HASTANESİ, AVRUPA’DA DA YILDIZ MERKEZ OLDU”
Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin Türkiye’de en fazla kalp ve akciğer nakli yapan merkez olduğuna işaret eden Başhekim Prof. Dr. Mehmet Kaan Kırali, bu nedenle ECMO’da da çok deneyimli hale geldiklerini vurgulayarak, “Yaptığımız nakil yahut çeşitli kalp, akciğer ameliyatları sırasında ECMO aygıtını çok sık bir halde kullanma gereksinimi duyabiliyoruz. Halihazırda Türkiye’de 23 merkez var, bu kadar yüksek oranda kullanan ve yüksek deneyime sahip olan merkez olarak tekiz. Dünya çapındaki ECMO tertip kuruluşu olan ELSO’nun da (The Extracorporeal Life Support Organization) kayıtlı bir üyesiyiz ve Türkiye’den en çok sayıda olay bildiren merkeziyiz. Ayrıyeten dünya çapında Avrupa’daki sayılı merkezler içerisinde yer alıyoruz” dedi.
“KANDAKİ KARBONDİOKSİT TEMİZLENEREK BEDENE GERİ VERİLİYOR”
Başhekim Prof. Dr. Mehmet Kaan Kırali, ECMO tedavisinin, hastanın beden dışına alınan kanının bir pompa yardımıyla bedene geri verilmesi, verilmeden evvel de içindeki karbondioksitin temizlenerek oksijenle yüklenmesi temeline dayandığına vurgu yaprak, “Bu aygıtı biz kalp yetmezliğinde, kalp naklinde, yapay kalp pompası taktığımız hastalarda, çocuk hasta kümelerinde, çeşitli ameliyatlardan sonra yetmezlik gelişen hastalarda, ileri akciğer yetmezliğinde yahut bir teneffüs dayanak aygıtı olarak kullanırız. Dünyada çok sık görülen her türlü intihar teşebbüsü ya da zehirlenmeye bağlı yahut unsur kullanımına bağlı hayatın durması noktasında hastayı geri döndürme maksatlı da kullanılıyor. Bu aygıtın birinci kullanım alanı, yeni doğan bebeklerde kendi dışkısı ile zehirlenme yani mekonyum aspirasyonu diye bilinen bir tablo nedeniyle oldu aslında. Yeni doğan bebeklerde bile artık bebeği hayatta tutmak için kullanılabiliyor. Son 1,5 yıldır ise hayatımıza giren pandemiyle birlikte ECMO kullanımı, bu hastalardaki akciğer yetmezliğinde çok sık olarak gündeme geldi” halinde konuştu.
“ECMO OLMAZSA BU HASTALARIN ÖLMESİ YÜZDE YÜZDÜR”
Pandeminin tüm dünyayı çok ağır etkilediğini ve bu hastalığın ağır formlarında gelişen ileri akciğer yetmezliğinde ECMO kullanımının gündeme geldiğini belirten Prof. Dr. Kırali, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu tip hastalarda, hastayı hayatta tutabilmenin tek yolu bu aygıt olur. Şöyle düşünün, benim üzere bir beşerde, yeni doğan bebeğin akciğeri kadar bir alan çalışabilir durumda. Onun bana yetmeyeceği ve beni götüremeyeceği çok aşikar. Bu durumdaki tüm hastaların sonuna kadar bu dayanakla tedavi olmalarına yardımcı olmaya çalışıyoruz. Covid-19’da bilhassa tedavilere karşın hastalığın durdurulamadığı, daha da ileriye gittiği ve akciğerlerin neredeyse hiç çalışmadığı çok az bir hasta kümesi ECMO için asıl gaye kümedir. ECMO olmazsa, bu hastaların ölmesi yüzde yüzdür. Kurtulma talihi sıfırdır ve çabucak öleceklerdir.”
“HASTALAR BAZEN AYLARCA BU AYGITA BAĞLI KALABİLİYOR”
Ekiplerinin uygun olan hastalar için, İstanbul’daki birçok hastaneye giderek, ECMO’yu orada şahsen hastaya takarak, kendi hastanelerine transfer ettiklerini belirten Prof. Dr. Kırali, “Hatta daha da ilerledik ve bölgemizdeki diğer kentlerde dahi ECMO muhtaçlığı olan hastalar için, ilgili hastanedeki doktorlarıyla karşılıklı konuşup danışarak, buradan bir takım giderek hastanemize nakletti. Zira ECMO takmak her ne kadar kolay bir süreç üzere olsa da, takıldıktan sonra hastanın aygıttan ayrılana kadarki geçireceği müddette, ki bu müddet 15 gün ila 3 ay ortasında değişiyor, düşünün 90 güne kadar hastanın ECMO’da kalması gerekebiliyor, çok ağır, önemli, ağır bir bakım gerektiriyor. Bunun için de çok deneyimli bir merkez olmak zorunluluğunuz var” dedi.
“YAKINLARININ GÖZLERİNDEKİ MİNNETTARLIK, TÜM GAYRETİMİZE DEĞİYOR”
Kimi vakit aylar süren gayretler sonucu sıhhatine kavuşturdukları hastaların yakınlarının gözlerindeki minnettarlığın her şeye değdiğini söyleyen Prof. Dr. Kırali, kelamlarını şöyle noktaladı: “O hasta yakınlarının, çocuklarının, anne babalarının gözlerindeki minnettarlık esasen bize yetiyor. Ben 30 yıllık tabibim, 30 yıllık çalışmama uğraşlarıma değdi diyorum bunları gördükçe. Bu sonuçları gördükçe o kadar istekli hale geldik ki, daha çok hastaya bakabilmeye çalışıyoruz. Şimdiye dek (Covid nedeniyle kaybedilmek üzere olan) yaklaşık 35 hastaya ECMO tedavisi uyguladık. Bunların 12 adedinin tedavisi hala sürüyor. 10 kişiyi de aygıttan ayırıp taburcu edebildik. Muvaffakiyet oranımız (dünya ile de uyumlu olarak) yüzde 37 civarında. İnşallah yeni hastane binamızda da buna yönelik bir yatırımımız olacak. Bu bahiste Sayın Cumhurlideri mız ve Sıhhat Bakanımıza çok teşekkür ediyoruz, bu yeni büyük kompleksimizde de başka bir ECMO hastanesi açmayı düşünüyoruz.”
6 AYDIR HASTANEDE YAŞIYORDU GEÇTİĞİMİZ HAFTA TABURCU OLDU
Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Dr. Mustafa Mert Özgür, ECMO’ya bağlı haftalarca ya da aylarca süren gayretler sonunda sıhhatine kavuşan hastaları taburcu etmenin kendilerini de çok memnun ettiğini söyleyerek, koronavirüs nedeniyle 6 aydır hastanede yatan, 3 ay ECMO’ya bağlı kalan Nuh Duman’ı da taburcu ettiklerini belirtti. Dr. Özgür, “Nuh beyefendi, aralık ayından beri hastanemizde tedavi görüyordu. İstanbul’da bir hastaneden kabul etmiştik kendisini. 4 ay ağır bakımda takip ettik. Yaklaşık 2 aydır da serviste takviye tedavileri veriyorduk. Tekrar bugün taburcu ettiğimiz başka iki hastamız da vilayet dışından kabul edilmiş hastalardı. Onlar da sıhhatle sevdiklerine kavuşacaklar” dedi. Nuh Duman da hayata tekrar döndüğünü söyleyerek, “Burada bütün hocalarımız sağ olsun, canla başla bize kucak açtılar, bizi tekrar hayata döndürdüler. Bilhassa Mustafa Hocam ve başhekimimiz çok ilgilendiler bizlerle. Tıpkı biçimde hemşirelerimiz de bir an bile başımızdan ayrılmadı. Tekrar hayata döndürdüler bizi. Bu hastalığın önemli olduğunu televizyonlarda duyuyorduk fakat insan yaşayınca öbür oluyormuş” halinde konuştu.
()
