Kızılırmak Deltası’nda 26 istilacı çeşit keşfedildi

Oğuzhan UYSAL/SAMSUN, – SAMSUN’daki 56 bin hektarlık Kızılırmak Deltası’nda 26 istilacı ve yabancı çeşit keşfedildi. Bu cinsler ortasında bilhassa İsrail sazanının deltanın büyük çoğunluğuna yayıldığı tespit edildi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi (KTÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Erüz, “Delta için muhakkak risk var. Ön incelememizde İsrail sazanının deltanın çabucak hemen her yere yayıldığını ve faal bir biçimde var olan başka tipleri baskı altına aldığını gördük” dedi.
Türkiye’nin kıymetli sulak alanlarından, Samsun’un 19 Mayıs, Bafra ve Alaçam ilçelerinin sonlarında yer alan 56 bin hektarlık Kızılırmak Deltası için, Avrupa Birliği dayanağı ile ‘Karadeniz Delta Müdafaa Alanlarında İklim Değişikliği Tesirlerinin Kıymetlendirilmesi için İstilacı ve Yabancı Tipler Müşahede ve İrtibat Ağının Geliştirilmesi’ projesi hazırlandı. Bu kapsamda Türkiye, Gürcistan, Yunanistan, Ukrayna ve Romanya’da bulunan delta muhafaza alanları inceleniyor. 2 yıl sürecek proje ile delta müdafaa alanlarında bulunan istilacı ve yabancı tiplerin tespit edilmesi ve bu cinslerin iklim şartları altındaki reaksiyonları pahalandırılacak. Projede Kızılırmak Deltası’nda 26 istilacı ve yabancı çeşit keşfedildi. Bu çeşitler ortasında bilhassa İsrail sazanının deltanın büyük çoğunluğuna yayıldığını tespit edildi.
‘HABİTATTAKİ DEĞİŞİMİ GÖSTERİYOR’
KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Erüz, Kızılırmak Deltası’nda acı, tatlı ve deniz suyu olmak üzere 3 alanda 26 tıp tespit ettiklerini söyledi. Bu çeşitlerin varlığını inceleyeceklerini söz eden Doç. Dr. Erüz, “Kızılırmak Deltası’nda İsrail sazanı olarak bilinen istilacı bir tıp zati mevcut. Ön incelememizde İsrail sazanının deltanın çabucak hemen her yere yayıldığını ve faal bir formda deltada var olan öbür tipleri baskı altına aldığını gördük. Bu durumla ilgili şu an Samsun Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü de bir proje ortaya koydu. Bizimle eş vakitli olarak İsrail sazanının baskı altına alınması için proje yürütülecek. Bu husus çok istikametli çalışılması gereken bir mevzu zira fizikî şartlar, kimyasal şartlar ve biyolojik şartlar habitattaki değişimi gösteriyor. Şayet bu değişimi denetim altına alırsak sürdürülebilir kılıyoruz. Denetim altına alamazsak bir canlı öteki canlıyı baskı altına alıyor” diye konuştu.
‘ÖNLEM ALINARAK RİSK AZALTILABİLİR’
İstilacı cinsler ortasında özellikler İsrail sazanının çok yaygın olduğunu söyleyen Doç. Dr. Erüz, “Delta için risk katiyen var. Yabancı ve istilacı tipler ortasında bakıldığı vakit bilhassa İsrail sazanı çok önemli bir baskı oluşturuyor. İsrail sazanı yaklaşık 30 yıldır Anadolu’daki birçok akarsuya bir formda girmiş. Birinci olarak balık çeşidini arttırmak için girdiği söyleniyor. Birinci gözlemlerimizde atılan balıkçı ağlarında kimilerinde yarısında İsrail sazanı çıkarken kimilerinin tamamında İsrail sazanı çıktı. Bu tıbbın nasıl bir yıkım yapacağı da şu an için bilinmiyor lakin bir an evvel önlem alınması gerekiyor. Risk var lakin tedbir alınarak bu risk azaltılabilir” dedi.