MEMUR Sendikaları Konfederasyonu (Memur-Sen) Genel Başkanı Ali Yalçın, “Türkiye’yi dünya standartlarında temsil edecek, gereksinim duyduğu bilgiyi üretebilecek, nitelikli beşeri sermayeyi yetiştirebilecek yükseköğretim kurumlarının varlığı, yükseköğretimin örgütlenmesini ve işleyişini yine ele alıp, yükseköğretim çalışanlarının meselelerine ve gereksinimlerine tahlil üretecek kapsamlı bir yapısal ıslahat ile mümkündür” dedi.
Memur-Sen Genel Önderi Ali Yalçın, Eğitim-Bir-Sen tarafından hazırlanan ‘Yükseköğretimde Değişim ve Dönüşüm Beklenatileri’ raporunu açıkladı. Yalçın, eğitimin sorunlarının, eğitim çalışanlarının problemlerinin ortadan kaldırılmasıyla ve buna imkân sağlayacak bir hukuksal yapının varlığıyla tahlile kavuşacağını düşündüklerini söyledi. Çalışanların sıkıntılarının tespitinin ve tahlil yollarının ise, bu meselelerin muhataplarının hassaslıkları, katkıları, iştirakçi ve sorumlu yaklaşımlarıyla mümkün olacağına inandıklarını belirten Yalçın şu tabirleri kullandı:
“Türkiye’de yükseköğretim ıslahatı yahut yükseköğretimde değişim ve dönüşüm muhtaçlığı ve gerekliliği, her vakit gündemin kıymetli unsurları ortasında yer alan bir mevzudur. Son yıllarda üniversite sayısı ve yükseköğretime erişim başta olmak üzere yükseköğretimde olumlu gelişmeler meydana gelmiştir. 2021 yılı prestijiyle Türkiye’de 129’u devlet üniversitesi, 74’ü vakıf üniversitesi, 4’ü vakıf meslek yüksekokulu olmak üzere toplam 207 yükseköğretim kurumu var. Bugün üniversitelerimizde 179 bin 685 öğretim elemanı ve yalnızca devlet üniversitelerinde 7 milyon 595 bin 918 üniversite öğrencisi bulunmaktadır. Türkiye’nin üretilen doküman sayısına nazaran dünya sıralamasındaki yeri de 25’ten 18’e yükselmiştir. Bu tablo, milletlerarası alanda Türkiye’nin giderek daha düzgün bir yerde konumlandığını göstermesi bakımından kıymetlidir. Bunun yanı sıra niteliğin artırılması da değerli bir gereksinimdir. Bu manada özgün bilginin üretilmesi, yaygınlaştırılan bilginin geliştirilmesi, bunların global piyasaya arz edilmesi ve toplumsal yarara dönüştürülmesi kıymet arz etmektedir. Bugün yükseköğretim sistemimiz son yıllarda niceliksel manada gerçekleştirilen gelişmelere karşın hala nitelik ve içerik istikametiyle tartışmaların odağıdır.”
‘KAPSAMLI BİR YAPISAL ISLAHAT İLE MÜMKÜN’
Üniversitelerin memleketler arası rekabet ve kalkınma için gerekli lokal ve global iş birliklerinin istenilen düzeyde tesis edilememesi kıymetli problemler olarak yer aldığını kaydeden Yalçın, şunları söyledi:
“Türkiye’yi dünya standartlarında temsil edecek, muhtaçlık duyduğu bilgiyi üretebilecek, nitelikli beşeri sermayeyi yetiştirebilecek yükseköğretim kurumlarının varlığı, yükseköğretimin örgütlenmesini ve işleyişini tekrar ele alıp, yükseköğretim çalışanlarının meselelerine ve gereksinimlerine tahlil üretecek kapsamlı bir yapısal ıslahat ile mümkündür. Yükseköğretim alanında yapılan ıslahat çalışmalarında, üniversiteleri oluşturan bileşenlerin yönelimleri ve global eğilimler dikkate alınmalıdır. Yükseköğretim kurumlarının idaresinde yetkilerin tek bir makamda temerküz etmesini ve her tipten yetkinin keyfî kullanımını önleyecek düzenekleri tesis edecek. Akademik yükseltme sistemini kozmik kabul gören objektif, objektif ve ölçülebilir kıstaslara bağlayacak; araştırmacı ve öğretim üyesi yetiştirme sisteminin ana çizgilerini yükseköğretim siyasetleri doğrultusunda düzenleyecek, yükseköğretim çalışanlarının her türlü karar düzeneğinde yer almalarını sağlayacak nitelikte yeni bir yükseköğretim kanunu hayata geçirilmelidir. Yükseköğretimin merkezî örgütlenmesi ve yükseköğretim üst kuruluşu modeli olarak, üniversitelerin misyon ve amaç belirleme süreçlerini izleyecek ve program tekliflerini ülke muhtaçlıkları açısından kıymetlendirecek, tekliflerde bulunacak, yükseköğretim kalitesinin artırılmasına odaklanacak, öteki yandan da idari süreçler ve işçi idaresinde uygulama birliğinin sağlanması, eşitlik, adalet ve hakkaniyetin tesisi için bir üst yapı tasarlanmalıdır.”
‘YÜKSEKÖĞRETİMDE BİRLİKTE İDARE PRENSİBİ BENİMSENMELİ’
Yalçın, Türkiye’nin bilim dünyası içindeki pozisyonunun yükseltilmesi, özgün ve nitelikli akademik bilginin üretilmesi, katma bedel üreten araştırma ve geliştirme süreçlerinin içselleştirilmesiyle mümkün olacağını söyleyerek, şunları kaydetti:
“Türkiye’deki üniversitelerin kalitesini artırmak için kaliteli memleketler arası öğretim üyesi ve araştırmacı sayısı artırılmalıdır. Bu çerçevede, yükseköğretimde birlikte idare prensibi benimsenmeli. Üniversitelerin bilimsel ve akademik özerkliği artırılmalı, akademik özgürlükler genişletilmeli, öğretim elemanlarına iş garantisi sağlanmalıdır. Araştırma altyapısı güçlendirilmeli, memleketler arası öğrenci ve araştırmacılar için cazip finansal kurallar oluşturulmalıdır. Bilgiyi tüketen değil, üretip yarara dönüştürebilen ve pazarlayan bir yükseköğretime ulaşabilmek hedeflenmelidir. Yükseköğretim çalışanlarının beklentilerine karşılık verebilen, çalışma ortamının verimliliğini daha da artıracak düzenlemeler kaçınılmazdır. Ülkemizin toplumsal ve global ölçekte gereksinimlerine ve maksatlarına ek olarak, yükseköğretim kurumlarının gaye ve gereksinimleri gözetilerek akademisyen yetiştirmeye kıymet verilmeli, akademisyen sayısı artırılmalıdır.”
‘MERKEZÎ ATAMA VE YER DEĞİŞTİRME HAKKI VERİLMESİ GEREKİYOR’
Yalçın, üniversitelerde, idari çalışanın yer değiştirmelerinde muvafakat uygulaması yerine üniversiteler ortası merkezî atama ve yer değiştirme hakkı verilmesi gerektiğini tabir ederek, “Üniversiteler başta olmak üzere kamuda çalışan tüm kontratlı işçi takıma geçirilmelidir. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından tüm yükseköğretim kurumlarını bağlayıcı formda her yıl merkezî vazifede yükselme ve unvan değişikliği imtihanları yapılmalıdır. Döner sermaye ödemelerinden üniversite idari çalışanının de faydalandırılması sağlanmalıdır. Geliştirme ödeneği konusunda yalnızca akademik çalışanı baz almak ne kadar kusurluysa, döner sermaye ödemelerinde de birebir halde idari çalışanı görmemek o kadar hatalıdır” dedi.
