ANKARA, – ADALET Bakanı Abdulhamit Gül, “Gerekçeli karar hakkı adil yargılanma hakkının en değerli boyutunu oluşturmaktadır. Gerçekten hem Anayasa Mahkemesi (AYM) hem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) en fazla ihlale bahis olduğumuz konu gerekçeli kararlar sebebiyledir” dedi.
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, ‘Yargı Kararlarında Gerekçelendirme Çalışması’na ait Ankara’da otelde düzenlenen toplantının açılış konuşmasını yaptı. Toplantıya, Danıştay Önderi Zeki Yiğit, Yargıtay Önderi Mehmet Akarca, Türkiye Barolar Birliği Önderi Metin Feyzioğlu da katıldı.
‘AYM VE AİHM’DE EN FAZLA İHLAL MÜNASEBET SEBEBİYLE’
Bakan Gül, bugün çok kıymetli bir mevzuyu müzakere ettiklerini ve çalışma başlattıklarını belirterek, “Adalet her türlü beşeri faaliyeti kuşatan kutsal bir kavramdır. Yargı mensuplarının maddi hakikatin peşindeki çileli yürüyüşünün yegane hedefi da budur. Mağdurun hakkını teslim etmek, mazlumun göz yaşını silmek, vicdanları teskin etmek yargı mensubunun imtihanıdır. Yargı kararlarındaki gerekçe hukuk devletinin alameti farikasıdır. Hukuk devletinde yalnızca mahkeme kararları değil her türlü tasarruf, münasebeti ile keyfilikten ayrılır. Münasebetine bakarsınız, ‘bu keyfidir bu hukukidir’ diye bir yoruma varırsınız. Münasebetin yargısal faaliyet için taşıdığı mana ise çok daha açıktır. Gerekçeli karar hakkı adil yargılanma hakkının en değerli boyutunu oluşturmaktadır. Hakikaten hem AYM hem AİHM’de en fazla ihlale husus olduğumuz konu gerekçeli kararlar sebebiyledir. Neden-sonuç ilgisi münasebet ile ortaya konur. Gerekçeli karar tesirli bir yargısal kontrole yer teşkil etmektedir. Kararın temelsiz ön yargılar üzerinde değil objektif bir kıymetlendirme üzerinde yükseldiğini görmek mümkün olacaktır” diye konuştu.
‘GEREKÇE TEMEL İRTİBAT ARACIDIR’
Yargı karalarını yalnızca tarafların değil tüm toplumun izlediğini belirten Gül, “Gerekçe bu tarafıyla de yargı organının temel irtibat aracıdır, kamusal irtibat aracıdır. Yargı kararıyla ilgili herkes konuşur, ‘şöyle, böyle’ der. Pekala yargı mensubu çıkıp adliyenin önünde basın açıklaması mı yapar? Hayır, kararıyla konuşur, iddianamesiyle konuşur. O vakit Türk toplumuna ‘biz yargıya şöyle dedik bu türlü dedik; ancak tüm kanıtları toplamış, gelen kanıtlar bu, bu sonuç mukadder, hakikat karar’ dedirtmesi, tüm topluma karşı yargının temel vazifesidir” ifadelerini kullandı.
‘YENİ ANAYASA AMACINA ULAŞACAĞIZ’
Milletin karar ve tercihinden öbür bir güç tanımayan demokrasinin önünde artık yeni ve sivil bir anayasa gayesi olduğunu kaydeden Gül, “Hukuk devletini tahkim etme, hak ve özgürlükleri geliştirme kararlılığımız sayesinde bu amaca de emin adımlarla ulaşacağımıza inanıyoruz. Ülke olarak hiçbir kazanımı konjonktür ve durum demokratlarının lütfuyla elde etmedik. Tekrar bu çabayı tekrar biz vereceğiz. Türkiye’nin istikameti daima geleceğe bakmaktadır, reformlardır, insan haklarının geliştirilmesidir” dedi.
‘ADİL KARAR MAKUL MÜDDETTE VERİLMELİ’
Yargı ıslahatları konusunda emin adımlarla ilerlediklerini belirten Gül, “Yetmez; fakat evet hakikat yolda ilerliyoruz. Artık 4’üncü paket, yarın 5’inci paket, 6’ncı paket. Uygulayıcıların da bunları sahiplenmesi lazım. Bu toplantı da bu ıslahat sürecinin bir adımıdır. ‘Daha fazla demokrasi’ demeye devam edeceğiz; ‘yeni sivil anayasa’ demeye, ‘özgür birey güçlü toplum’ demeye devam edeceğiz. Birileri ‘statüko’ dese de biz ‘daha fazla değişim ve reform’ demeye devam edeceğiz. Bütün bunları söylerken de bağımsız ve tarafsız yargının daha fazla güçlenmesi ve bu kurumun üzerine titremeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Bakan Gül, geciken yargı karalarına karşı tenkitlerin gelmesinin toplumun temel hakkı olduğunu belirterek, “Bu tenkidin muhatabı olmamak için adil kararı makul müddette vermesi yargı mensuplarının temel vazifesidir. Milletimizin yargıdan temel beklentisi geç olmadan adaletin tecelli ettirilmesidir” dedi.
‘TERFİDE ENGELLEYİCİ OLACAK’
Hakim ve savcıların terfi sisteminin de gerekçeli kararın kâfi yazılıp yazılmadığına nazaran düzenleneceğini söyleyen Gül, “Bunun yasal düzenlemesini de yapacağız. Yargıtay’a gelmiş ve şu kadar müddet devam etmiş; fakat hiçbir münasebet yok. Bu münasebetle Yargıtay bozduğu için sistemden HSK’nın önüne gidecek o hakim ve savcıyla ilgili olarak da terfide ‘senin evvel gerekçeli kararı yazma konusundaki bu sorunu gidermen lazım’ denecek” şeklinde konuştu.
AKARCA: KARARLARDA MİZAH OLMAMALI
Yargıtay Önderi Mehmet Akarca ise kimi gerekçeli kararları eleştirdi. Mahkeme kararlarında maddi kusur bulunmaması gerektiğini söyleyen Akarca, “Kamu kontrolüne açtığımız kararlarda şahsî bilgileri temizleme ofisinin yaptığı yanılgılar sebebiyle bir bakıyorsunuz, yemek tanımı, bir bakıyorsunuz müzik kelamı. Orada bir işçinin dikkatsizliği sebebiyle yer alması o karara duyulan saygınlığı zedelemektedir. Beşerler buna güvenebilirler mi? Ayrıyeten kararlarda mizah olmamalı, karalar önemli olmalı. Geçen okudum bir derece mahkemesinin kararında çok affedersiniz diyor ki, ‘öküzün altında buzağı aranmamalı.’ Mahkeme kararının münasebetinde yazılacak bir konu mu? Buna emsal çok örnek verebilirim; fakat artık bununla yetinmiş olayım” dedi.
