‘İyi kispet zafere götürür, berbat kispet birinci cinste yenilmeni sağlar’

Ali Can ZERAY –   EDİRNE’de 660’ncı Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin 9-11 Temmuz’da seyircisiz  yapılmasına karar verilmesinin akabinde pehlivanlar, üretimi bazen 3 günü bulan kispetleri bir an evvel diktirmek için sıraya girdi. Kispet ustası Adem Kayın, “İyi bir kispet seni zafere götürür ancak makus bir kispet de senin birinci tıpta yenilmene neden olobilir” dedi.
Geçen yıl koronavirüs salgını nedeniyle 659’uncusu yapılamayan Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin, Gençlik Spor Bakanlığı tarafından 9-11 Temmuz tarihlerinde 660’ıncısının seyircisiz olarak yapılmasına karar verildi. Olimpiyatların akabinde dünyanın en eski spor tertibi olarak bilinen ve UNESCO Somut Olmayan Kültür Mirasları Listesi’nde de bulunan Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri, her yıl olduğu üzere Edirne Sarayiçi Er Meydanı’nda yapılacak.
KİSPET DİKTİRMEK İÇİN ÖLÇÜ VERİYORLAR
Tarihi güreşlerin yapılacağının açıklanmasının akabinde çayırdan yaklaşık 2 yıl uzak kalan pehlivanları da yeni kispetlerini diktirip, idmanlarına devam etme telaşı sardı. Edirneli kispet ustası Adem Kayın,  pehlivanların taleplerini karşılamak için gece gündüz çalışarak, kispet dikiyor. Pehlivanlar da Kayın’a gelerek, ölçülerini verip, kispetlerini diktiriyor.  Kispetin pehlivanlar için en  önemli öge olduğunu dikkat çeken pehlivanlar,  güreşlerde kispetin bedenin bir kesimi olduğunu söyledi.
Yıllardır pehlivanlara kispet diken Adem Kayın, kispetin nasıl yapıldığını, özelliklerini anlattı. Bir kispette olmazsa olmaz birinci şeyin derinin sağlam olması olduğuna dikkat çeken Kayın, “Deri sağlam olacak, erkek dana derisi olması lazım. Çok yatmamış yahut çok ayakta durmamış olacak. Dericiye gidiyoruz fabrikaya, 100 katmanda 10 katman seçiyoruz. Bilhassa hiç yarası olmayanlardan seçmeye çaba gösteriyoruz. Hoş işlenmiş, düzgün tabaklanmış deri alıyoruz. Deri seçiminden sonra pehlivanların ölçüsünü alıyoruz. Her pehlivanın vücudu tıpkı değil. Hepsine özel kalıp çıkartıyoruz. Kilosu uzunluğu tıpkı olsa dahi vücudundan değişiklikler oluyor. Bir pehlivana olan kispet birebir kilo ve uzunluktaki diğer pehlivana olmayabiliyor” dedi.
‘BAŞPEHLİVAN KISPETİ 1 HAFTADA HAZIRLANIYOR”
Kispet ustası Kayın, sağlıklı ve güçlü bir kispetin en az 3 günde yapıldığını, başpehlivanlar için ise bu müddetin 1 haftaya çıktığını belirtti. Kayın, “Bir başpehlivan kispeti 1 haftada hazırlanıyor. Sonuçta özel bir kispet yapıyorsun. Öteki küçük uzunluklarda ise en az 3 günde bir kispet yapabiliyoruz. Çok çabuk olan bir iş değil. Daha evvel çok acil istek üzerine uyumadan 24 saatte uyumadan da bitirdiğim oldu ancak o formda sağlıklı olmuyor” formunda konuştu.
‘İYİ BAKILAN KİSPET 5 YIL BOYUNCA GİYİLEBİLİR
Kispete âlâ bakıldığı takdirde 5 yıl boyunca kullanılabileceğini söyleyen Kayın, “Bir kispete çok düzgün bakarsan 5 yıl boyunca giyebilirsin. Uygun bakmazsan 1 yıl içerisinde giyilmez hale gelebilir. Beşerler kispet için usta seçiyorlar. Mesela bana geliyorlar ve ‘senin kispetin bana talih getirdi’ diyorlar. Çayırda aşikâr bir noktadan sonra bırakın güreşmeyi, kispeti taşımak bile pehlivana sıkıntı gelebiliyor. Zira ona daima tartı veriyor. Ben daima diyorum, en az bir 3 ay yağlı idman yapmadan çayıra çıkmamalısınız” sözlerini kullandı.
‘İYİ BİR KİSPET ZAFERE GÖTÜRÜR’
Kispetin birinci kullanımından evvel 2-3 gün yağa batırılması gerektiğini belirten Kayın, “Kispeti aldıktan sonra birinci olarak yağa batırmalısınız. Vaktin varsa 2-3 gün yağda kalması gerekiyor. Tamamı yağlanmalı. Sonraki birinci giydiğinde en az 3 saat çıkarmamalısınız ve idman yapmalısınız ki, beden ölçünüzü alsın. Kispet pehlivanın yol arkadaşıdır. Pehlivan kispetini alır rızkını aramaya çıkar. Pehlivan çayıra çıktıktan sonra artık yalnızca kispetine güvenir. Kispetine güvenen pehlivan zati rakibine üstünlük kurmuştur. Âlâ bir kispet seni zafere götürür fakat makûs bir kispet de senin birinci çeşitte yenilmeni de sağlayabilir” diye konuştu.
Bakanlığın güreşlerin seyircisiz yapılacağı açıklamasının akabinde, siparişlere yetişemediklerini söyleyen Kayın, “3 haftadır siparişler çok ağır. Ben bu işi 12 yıldır yapıyorum, 12 yıldır bu türlü bir şey görmedim. Herkes yeni kispet istiyor. Güreşler de yine başladı. Yoğunuz, çalışıyoruz, yetiştirmeye çalışıyoruz. Umarım 2 Temmuz’a yetiştiririz” dedi.
‘KİSPET NE KADAR GÜÇ OLURSA, O KADAR GÜÇLÜ OLURUZ’
Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde büyük orta uzunlukta güreşen Edirneli pehlivan Atakan Makas,  kispetin kendileri için ekmek teknesi olduğunu söyledi. Makas, “Kispet bizim için maddi ve manevi manada ekmek teknesi demek. Bu iş için aylarca çalışıyoruz, sonunda karşılaşmalara katılıyoruz ve ucunda ödül var. Münasebetiyle biz buna ekmek teknesi diyoruz. Sonuçta onunla güreşiyoruz, onunla oyun yapıyoruz, bizim silahımız velhasıl. O ne kadar güçlü olursa o kadar güçlü oluruz” sözlerini kullandı.
‘YANLIŞ ÖLÇÜYLE ALINAN KİSPET GÜREŞ KAYBETTİREBİLİR’
Kispetin ölçüsünün yeterli alınması gerektiğini söyleyen Makas, “Kispet için yanlış ölçü alındımı, büyük eza. Yanlış ölçüyle giyilen kispet bol olabilir ve size güreş kaybettirebilir. Kispetin içi dikişli olması lazım. Dikişsiz olduğu vakit güreşemiyoruz diskalifiye oluyoruz. Bu durum federasyonun kurallarına nazaran belirli oluyor. Dolayısıyla kispeti birinci olarak yağlaman gerekiyor. Onu bir kaç gün yağda bekletmelisiniz. Yağda beklediği vakit yumuşuyor. Ayrıyeten o kispetle bir kaç idman yaptırman lazım alışmak için” formunda konuştu.
‘KİSPET BEDENİMİZDEN BİR KESİMMİŞ GİBİ’ 
Küçük orta küçük uzunluk güreşçisi Arif Can ise kispetin bedenlerinin bir modülü olduğunu lisana getirdi. Can, “Kispet şahsa özeldir. Birinci vakitlerde bunun zorluklarını yaşamıştık. Birinci giymeye çalıştığımda epeyce zorlanmıştım. Ülkü olması lazım. Çok bol olduğu vakit taşırken zorlanıyorsun. Çok dar olursa da oyun yapamıyorsun. Hasebiyle ülkü olması lazım kispetin. İdmanlarını yapmak lazım kispete alışmak için. Hatta idmanda kispetle bile koşmak lazım. Güç fakat işin hoşluğu orada. Güç olacak ki güreş olacak. Zorluğu hakikaten çok fazla. Kispet bizim bedenimizden bir kesimmiş üzere. Onu giydiğimiz vakit sahiden güreşçi olduğunu hissediyorsunuz. Hakikaten kispet giymeyi özlüyorum. Babamı özlediğim üzere kispeti özlüyorum” dedi.