‘Uzaklaştırma kararlarında eşe uygun barınma imkanı sağlanmalı’

Nursima ÖZONUR/ TÜRKİYE İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Lideri Süleyman Arslan, “Yalnızca şiddete uğrayan kişinin değil şiddet uygulayan kişinin onuru da gözetilmeli, şiddet uygulayan için alınan önlem kararları da insan onuruna yaraşır şekilde yerine getirilmeli. Bilhassa nikahlı eşlerin uzaklaştırılmasına dair kararlarda eşe uygun barınma imkanları sağlanmalıdır” dedi.
TBMM Bayana Yönelik Şiddetin Sebeplerini Araştırma Komitesi’nde sunum yapan TİHEK Lideri Süleyman Arslan, bayana yönelik şiddetin önlenmesine ait görüş, katkı ve tekliflerini anlattı. TİHEK Başkanı Arslan, evlilik oranları azalırken, boşanma ve nikahsız birlikteliklerin arttığını söyleyerek, evlilik dışı bağlarda bayanın daha fazla riske açık hale geldiğini belirtti. Arslan, evlenmeksizin birlikte yaşamanın, toplumsal bedellerle bağdaşmadığını, kadına şiddete ve farklı formda mağduriyetine neden olabildiğini söyledi. Arslan, “Bu durum bayan ve çocuk hakkı ihlalleri öncelikli olmak üzere birçok toplumsal ve ruhsal sorunları de beraberinde getirmektedir. Meydana getirdikleri tesirler bakımından evli bir birey hakkında verilen konuttan uzaklaştırma kararı ile nikahsız birlikte yaşayan bireylerden biri hakkında verilen uzaklaştırma kararlarının farklılık arz ettiği gerçeği gözden kaçırılmamalıdır. Evli bireyler ortasındaki şiddeti önlemeye yönelik alınacak önlemlerle nikahsız beraberliklere uygulanacak önlemlerin farklı düzenlenmesinin şiddeti arttırmak yahut eksiltmek konusunda tesirli olabileceği değerlendirilmeli, farklı önlemler düşünülmelidir” diye konuştu.
‘UZAKLAŞTIRMA YERİNE KONUK ETME TEDBİRİ’
TİHEK Önderi Arslan, farklı önlemlere ait, “Yalnızca şiddete uğrayan yahut uğraması olası kişinin değil şiddet uygulayan yahut uygulaması ihtimali bulunan kişinin onuru da gözetilmeli, şiddet uygulayan için alınan önlem kararları da insan onuruna yaraşır bir formda yerine getirilmeli. Bilhassa nikahlı eşlerin uzaklaştırılmasına dair kararlarda eşe uygun barınma imkanları sağlanmalıdır. Bilakis uygulamaların şikayet edilen bireye karşı bir ayrımcılık ve insan hakları ihlali olabilme ihtimali ve bayana yönelik şiddet üretme potansiyeli olduğu üzere süreksiz ufak ihtilafların aile parçalanmasına dönüşebilme olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Şimdi hakkında mutlaklaşan bir karar bulunmayan, tahminen de iftiraya uğrayan bireyler hakkında uzaklaştırma kararı verilirken nerede barınacakları da düşünülmeli, uzaklaştırma yerine konuk etme önlemi düzenlenmelidir” dedi. 
‘MİRASTAN YOKSUN BIRAKILMAK EKONOMİK ŞİDDETTİR’
‘Kadına yönelik şiddet’ yahut ‘erkeğe yönelik şiddet’ tanımlamalarıyla bayan yahut erkekler ortasında düşmanlık oluşturulmaması gerektiğini savunan Arslan, şöyle konuştu: 
“Ailelerin parçalanmasına yol açılmamalı, cinsiyet ayrımcılığı tırmandırılmamalıdır. Bilakis kadın ve erkeklerin birbirini destekleyerek yüceltmesini, güçlendirmesini, şiddetin yerini sevgi, muhabbet ve merhametin doldurmasını sağlayacak siyasetler geliştirilmelidir. Erkeğin bayana yönelik şiddeti de bayanın erkeğe yönelik şiddeti de erkeğin erkeğe yönelik şiddeti de bayanın bayana yönelik şiddeti de kabul edilemez. Bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetle gayretin ön planda tutulduğu bir durumda konutta bulunan yetişkin erkek ve çocukların geride kalması yönetimin cinsiyet ayrımcılığı yaptığı sonucuna götürebileceği üzere konut içinde bulunan yaşlı bireyler hakkında farklı bir düzenleme ve aksiyon planı yapılmaması halinde de yaşlılara yönelik ayrımcılık yapıldığı sonucunu doğurabilecektir. Ebeveynin mirastan yoksun bırakılması ebeveyne yönelik ekonomik şiddettir. Bu sebeple güçlü ve memnun aileyi amaçlayan kıymetlerimizin ve ailenin öbür bireylerinin dikkate alınmaması aile içi şiddetin ve bayana yönelik şiddetin artmasında kıymetli bir etkendir.” 
‘SADAKATSİZLİK ÇOK YÖNLÜ İNSAN HAKLARI İHLALİDİR’
Başkan Arslan, Anayasa’daki eşitlik unsuruna ters düşmeyecek formda, yeni zina düzenlemesine Türk Ceza Kanunu’nda yer verilmesi gerektiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Anayasa Mahkemesi zinayı hata olmaktan çıkarmamıştır. TBMM yasama misyonunu ihmal etmektedir. Bu durum Anayasa’nın ‘Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları’ başlıklı 41’inci hususuna alışılmamıştır. Sadakatsizlik bir hak değil çok istikametli bir insan hakları ihlalidir. Aldatan eşlerin yanında, aldatan üçüncü bireyler hakkında da maddi ve manevi yaptırımlara hükmedilmesi için gerekli yasal ve idari düzenlemeler yapılmalıdır. Çünkü zina bayana yönelik şiddetin değerli bir sebebini oluşturduğu üzere başka eş ve çocuklar açısından da ruhsal şiddet başta olmak üzere farklı şiddet çeşitlerine yer oluşturmaktadır. Bu mevzudaki Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı olumsuz tesirler doğuruyor. Ailenin korunması için özgürlük ve kamu ahlakı istikrarı kurulmalıdır. Özgürlükler sınırsız değildir. Sınırsız özgürlük anlayışı aileyi tehdit eden en kıymetli konulardan biridir.”
‘AİLE KURUMU RATİNG GERECİ OLMAMALI’
Süleyman Arslan, toplumsal hayatta ve yayın hayatında haya, iffet, sadakat üzere bedellere, mahremiyet ve özel yaşama hürmet hakkına sahip çıkılması gerektiğini vurgulayarak, “Yayınlarda aileyi ve keyifli evlilikleri özendiren sahneler mecbur tutulmalıdır. Bayan ve erkek birbirinin rakibi değil birbirinin yardımcısı ve tamamlayıcısıdır. Bu anlayışı kuvvetlendirecek yayınlara ve müfredata tartı verilmelidir. Bayan ve erkek rekabetine yer hazırlamak yerine kendi medeniyetimizin bedellerini de dikkate alarak nikahlı, dayanışmalı, karşılıklı sevgi, hürmet, dayanışma, muhafaza üzere bedelleri öne çıkarılan evlilik örnekleri öne çıkarılmalı, bu tarafta yayınlar artırılmalıdır. Özel hayata ait evlilik dışı ilgilerin ifşa edilmesi engellenmeli, aile kurumunu bir rating gereci haline getiren TV programlarının önüne geçilmelidir. Hakikaten, bu programlar hasebiyle sonrasında şimdi kabahati sabit olmayan yetişkin erkek ve bayanların şiddete maruz kaldığı, kız yahut erkek çocukların kişilik haklarının ziyana uğradığı görülmektedir” dedi.
‘SÜRESİZ NAFAKA ADİL DEĞİL’
Arslan, aile içi şiddetin önlenmesi için yargı süreçlerinin hızlandırılması gerektiğini de lisana getirip, “Günümüzde, boşanma oranlarında görülen süratli artış ve buna bağlı olarak gelişen gerilim ve şiddet olaylarındaki yükseliş; öncelikle evlilik birliğinin devamına, akabinde da ayrılık durumunda uzlaşı düzeneklerine olan gereksinimi artırmış durumdadır. Eşler ortasında eşitlik düzenlemesi ile hukukta çelişki ve boşluklar doğdu. Yükümlülükler de eşit dağıtılmalı yahut dar yorumlanmalı. Süresiz nafaka adil değil. Erkeklerin üzerine toplumsal devlet yükümlülüğü yüklenmiş durumda. Süresiz nafaka, ikinci eş çalışan olsun yahut olmasın ikinci eşe karşı da ekonomik şiddettir ve şiddetin kıymetli bir nedenidir. Boşanmanın çocuklara tesiri konusunda eşler bilgilendirilmeli, çocuğu metalaştıran ve travma yaşatan, şiddete neden olan çocuk haczi uygulamasına son verilmeli, ‘ortak velayet’ sistemi geliştirilmelidir” diye konuştu. 
‘ERKEN YAŞ EVLİLİĞİ TANIMLANMALI’
TİHEK Önderi Arslan, gençlerin cinsellik hakkı savunulurken dini hassasiyetleri olan gençlerin de gözetilmesi gerektiğini kaydederek, “Akran cinselliği ismi altında nikahsız birliktelikler teşvik edilirken ve 15 yaşında nikahsız cinsel bağlantılar yasal iken nikahlı birlikteliklerin cürüm olması insan hakları ve eşitlik unsuruna alışılmamıştır. İnanç ve uygar hal temelli ayrımcılıktır. Erken yaşta evlilik ile zorla evlilik birbirinden farklıdır. Zorla evlilik hangi yaşta olursa olsun cürümdür. Erken yaşta evlilik ise yaşa nazaran türel niteliğini değiştirir. Bu nedenle erken yaşta evlilik tanımlanmalı ve hangi yaş aralığını kapsadığı belirtilmelidir. Cinsel istismar cürmü ile erken evlilik kabahati ayrıştırılmalı, erken evlilik hatası ayrıyeten değerlendirilmelidir” dedi.