Kyme Antik Kenti, çöplüğe döndü

İZMİR’in Aliağa ilçesinde M.Ö. 11’inci yüzyılın ortalarında kurulan ve 12 Ailois kentinin en büyüğü olan Kyme Antik Kenti’nin plastik çöplerle dolu bakımsız imajı, yürekleri sızlattı. 2000 yılında inşa edilmesine karşın 21 yıldır açılışı yapılmayan Kyme Antik Kenti Hafriyat Meskeni ve Aliağa Arkeoloji Müzesi binası ise adeta çürümeye terk edildi. Camları kırılan, kapıları sökülen binanın atıklarla dolu olduğu görüldü.
Yunanistan’ın kuzeyinden gelen göçmen kavimler tarafından M.Ö. 11’inci yüzyılın ortalarında kurulan ve 12 Ailois kentinin en büyüğü olan İzmir’in Aliağa ilçesi Çakmaklı Mahallesi hudutları içerisinde Nemrut Limanı’nın yanında yer alan Kyme Antik Kenti’nin bakımsız, müdafaasız ve çöplerle dolu manzarası, yürekleri sızlatıyor. Madeni para (sikke) basan birinci kentlerden biri olan ve uygarlık tarihine ışık tutan Kyme Ören Yeri’nde plastik şişe, cam şişe, ambalaj, giysi üzere atıkların bulunduğu ve bölgede paklık çalışmalarının yapılmadığı görüldü.
2000 yılında inşa edilmesine karşın 21 yıldır açılışı yapılmayan Kyme Antik Kenti Hafriyat Meskeni ve Aliağa Arkeoloji Müzesi binası ise adeta çürümeye terk edildi. Camları kırılan, kapıları sökülen, duvarlarında sprey boyalarla yazılan yazılar yer alan binanın içerisindeki çöp birikintileri de dikkat çekti..
‘GELECEK NESİLLERE HAKSIZLIK, UYGARLIK TARİHİNE SAYGISIZLIKTIR’
Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Kurucu Önderi Tabiat ve Kültürel Hayat Teşebbüsü sözcüsü Ahmet Tuncay Karaçorlu, Aliağa’daki ören yeri ile müze binasının ilgisizlik ve bakımsızlık nedeniyle çok berbat durumda olduğunu tabir etti.
Alanın her yıl temizlenmesi, var olan yapıların korunması ve çöplüğe dönüşmesinin engellenmesi gerektiğini tabir eden Karaçorlu, “Ören Yeri’nde bulunan plastik atıklar kültür miraslarımıza geri dönüşü olmayan ziyanlar veriyor. Öte yandan 21 yıldır açılamayan müzenin ise kolay kaba paklığı bile yapılmıyor. Aliağa’da bu türlü bir zenginlik varken bu halde kalması içler acısı bir durumdur. Bu bakımsızlık, hem gelecek jenerasyonlara büyük bir haksızlık, hem de uygarlık tarihine yapılmış bir saygısızlıktır. Yapılması gereken ruhsatı alınmış, süreçleri tamamlanmış müzenin bir an evvel açılmasıdır. Bu misyon toplumsal bir sorumluluktur” dedi.
‘KAZILARDA GÜN IŞIĞINA ÇIKAN PEK ÇOK ESER VAR’
Liman özelliği taşıdığı için Kyme Antik Kenti’nin farklı bir ehemmiyeti olduğunu tabir eden Karaçorlu, ören yerinde yapılan çalışmalara ait şu bilgileri verdi:
“Antik kent, birinci olarak 1429 yılında İtalyan aydınların incelemeleri sonucunda belgelenmiştir. 1874 yılında birinci kapsamlı hafriyatlar yapılmıştır. Arkeolog Ord. Prof. Ekrem Akurgal başkanlığında 1953 yılında hafriyatlar başlatılmıştır. Akabinde hafriyat çalışması 1979 yılında Prof. Dr. Vedat İdil ve İtalyan arkeolog Ord. Prof. Sebastiana Lagona tarafından sürdürülmüş, 2008 yılında hafriyatları İtalyan Antonio La Marka devralmıştır. 2008’den 2017 yılına kadar hafriyat çalışması devam ediyor lakin 2018 yılında yavaşlayarak durduruldu. Hafriyat takımı ataması olmadığı için 2 yıldır hafriyat devam etmiyor, yeni grubun kurulması bekleniyor. Bu hafriyatlarda gün ışığına çıkan pek çok eser var. Bu eserler ‘kabristan’ olarak nitelendirebileceğimiz mezarların yakınlarında birtakım takı ve ziynet eşyaları bulunmuştur.”
‘KİMSE SORUMLULUK ÜSTLENMEDİ’
Kyme Antik Kenti Hafriyat Konutu ve Aliağa Arkeoloji Müzesi’nin imaline 1996 yılında başlandığını anlatan Karaçorlu, “Müze periyodun Aliağa Belediyesi ve İtalya Catania Üniversitesi tarafından bir protokol ile inşa edildi. 2000 yılında tamamlanan Aliağa Arkeoloji Müzesi’nin birebir yıl ‘geçici’ açılışı gerçekleştirildi. Kyme Antik Kenti’nde hafriyat yapan arkeologlar üst katta konaklıyor, buluntular ise binanın deposunda saklanıyordu. Akabinde lokal seçimlerde idare değişince, sonrasında gelen belediye idareleri sürece dair bir sorumluluk üstlenmedi. Müzenin 21 yıldır açılışı yapılmadı. 2015 yılında müze dayanıksız olduğu gerekçesiyle yıkılmak istendi, Kültür Bakanlığı temsilcileri yaptıkları incelemelerde sağlam olduğuna karar verdi. Fakat o süreçten bu yana yeniden hiçbir ilerleme yok” dedi.
‘MADDE BAĞIMLILARININ OLDUĞU BİR YERDİ’
Aliağa Etraf Platformu üyelerinden Seçkin Mümin Gültekin de atıl durumdaki müze binasının yakınlarında oturduğunu belirterek, Aliağa’nın toplumsal ve kültürel tarihi açısından müzeyi son derece kıymetli bulduklarını söz etti. Binanın müze statüsüne kavuşmasını istediklerini lisana getiren Gültekin, “Müze binası kapı ve pencereleri olmadığı için yakın vakte kadar husus bağımlılarının kullandığı bir yerdi. Çok metruk ve makus bir imajı var. Son derece bedelli bir teşebbüstü. Bu türlü bir bedel varken faaliyete geçirememek çok büyük bir kayıp” diye konuştu.
Aliağa Etraf Platformu kurucu üyelerinden Özgül Çağlar ise, müze binasının bugünkü haliyle Aliağa’ya yakışmadığını, bir an evvel kente kazandırılması gerektiğini söyledi.