Hüseyin ÇAKMAK / İstanbul, – SIHHAT Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Tünelin ucundaki ışığı Ekim’de görüyorum. Tam açılma için ise olay sayılarının 100 binde 10-20, test müspetlik oranlarının yüzde 3-5 bandına inmesi gerekiyor. Şimdi istediğimiz seviyede değiliz. Haziran’da yapılandırılmış açılmaya gidebiliriz” dedi.
BioNTech CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin’in de online olarak iştirakiyle gerçekleştirilen son Bilim Konseyi toplantısında, şahsen Şahin’in ağzından Haziran’a kadar 30 milyon, Eylül’e kadar ise etaplı olarak 120 milyon doz BioNTech aşısı için muahede sağlandığına ait verilen müjdenin akabinde umutlar daha da arttı. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Demirören Haber Ajansı’na aşı ve salgındaki son durum hakkında değerli değerlendirmelerde bulundu. BioNTech aşılarıyla ilgili muahedeye varılmasının yanı sıra, BioNTech aşılarının 2-8 derecedeki olağan dolaplarda 30 gün bozulmadan saklanabildiğine dair Avrupa İlaç Ajansı EMA’dan onay almasının da çok kıymetli bir gelişme olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yavuz, bu sayede BioNTech aşılarının bir aylığına da olsa -70 derecede saklanması zorunluluğunun ortadan kalktığını, böylelikle Aile Sıhhati Merkezleri’nde de BioNTech aşılamalarının rahatlıkla yürütülebileceğini ve bunun da aşılama alt yapısı çok düzgün olan ülkemizde, aşılamaların süratle bitirilmesine imkan tanıyacağını söyledi.
“HASTANEMİZDEKİ HADİSE SAYILARI YÜZDE 70 DÜŞTÜ”
Tam açılma için şimdi olay sayıları ve test müspetlik oranlarının istenen seviyede olmadığına işaret eden Prof. Dr. Yavuz, “Sağlık Bakanlığı’nın son datalarına nazaran, salgının en zirve noktasında İstanbul’da 100 binde 580’lere çıkmıştı hadise sayıları. Şu anda 180’ler civarında. Kendi kurumumuz açısından baktığınızda da bu datalarla uyumlu görünüyor. Bizde de gelen olay sayısı neredeyse yüzde 70 civarında düştü. Servisteki yatak sayımız da pek kâfi. Hiçbir problem yok, ağır bakımlardaki yatak sayılarında da hiçbir düşünce yok. Olaylarda azalma olduğunu rahatlıkla gözlemleyebiliyoruz. Zati 17 günlük kapanmadan evvel kısıtlamalar başlamıştı. Hem onların tesiri, hem bu 17 günlük kapanmanın tesiriyle bu düşüşün biraz daha devam edeceğini öngörüyoruz. Lakin gelinen noktaya baktığımızda, hala hem İstanbul hem de Türkiye için bu sayılar çok da inançla her şeyi açabileceğimiz sayılar değil maalesef” dedi.
HAZİRAN’DAN SONRA “YAPILANDIRILMIŞ” AÇILMA
Bir haftalık sayılara nazaran şu anda olay sayılarının Türkiye genelinde 100 binde 100 civarında olduğunu tabir eden Prof. Dr. Yavuz, “Herhangi bir formda tam açılma için inançlı bir sayı değil bu. Aslında inançlı açılma için sayı nedir diye soracak olursanız, genelde eğitim için tanımlanmıştır bu lakin öbür şeyler içinde kullanabiliriz; 100 binde 10-20 üzere sayıları görmemiz gerekir. Test müspetlik oranlarında da yüzde 20’lere çıkmıştık birinci vakitler. Hem kendi kurumumuzda, hem Türkiye hem de İstanbul genelinde böyleydi. Hatta İstanbul’da yüzde 20’leri bile aşmıştı bir orta. Onda da düşüş var hakikaten, yüzde 10’un altına indi bu hafta başından itibaren. Bu da sevindirici bir gelişme. Lakin bu da çok yüksek. Hala düşüş devam ediyor bu çok hoş evet, zira tedbirler bir formda tesirli oluyor. Bunun ne kadar inmesi gerekiyor ki itimatla birtakım yerleri açabilelim derseniz, yüzde 3-5 bandında olması gerekiyor test müspetlik oranlarının da. Bu nedenle de tedbirlerle devam edeceğiz 1 Haziran’a kadar. Hala kalabalıkları azaltmak, kapalı kalabalık ortamları azaltmak zorundayız. Haziran’da ise bu ne kadara kadar inecek, onu göreceğiz ve o vakit ona nazaran bir karar almak gerekecek. Lakin ben, ‘yapılandırılmış açılma’ yapılması gerektiğini düşünüyorum. Geçen sene Haziran’da yapıldığı üzere apansızın değil, denetimli açılma yapmak zorundayız. Zira hala aşıda istediğimiz düzeyde değiliz henüz” formunda konuştu.
“AŞILAR GELDİKTEN SONRA YAZI RAHAT GEÇİRİRİZ”
Haziran’da gelecek 30 milyon doz aşıyı hakikaten süratli bir formda yapabilirsek yazı çok rahat geçirebileceğimiz söyleyen Yavuz, 120 milyon doz aşının açıklandığı üzere Eylül ayına kadar temin edilmesi halinde ise Türkiye’nin Ekim ayı üzere salgından kurtulabileceğini belirtti. Prof. Dr. Yavuz, “Haziran’da gelecek 30 milyon doz aşıyı süratle yaparsak biraz daha denetimli bir formda açılmaya gidebileceğiz. Hele ki 120 milyon doz aşı Eylül’e kadar gelirse, herhalde toplum bağışıklığını sağlamış oluruz Ekim’e kadar. Yani ışığı görüyorum, hatta Ekim’de görüyorum neredeyse tünelin ucundaki ışığı. Zira şunu da söyleyebiliriz, BioNTech aşısı varyantlara karşı da aktifliği epey âlâ olan bir aşı. En makûs Güney Afrika varyantı ki Türkiye’de de bir ölçü görüldü, onda bile yüzde 75 üzerinde bir aktifliği var. Varyantların da denetim altına alınabilmesi açısından da BioNTech aşısı bize çok büyük bir katkı sağlayacak. Onun için çok sevinçliyim” diye konuştu.
ARTIK 2-8 DERECDE BİR AY BOZULMADAN KALABİLİYOR
BioNTech aşıları -70 derecedeki saklama şartları ve soğuk zincirinin sıkı takibi gerektiği için, Türkiye’de Sinovac aşısı üzere Aile Sıhhati Merkezleri (ASM) ve tüm hastanelerde değil, yalnızca kamu hastanelerinde uygulandı. Geçtiğimiz hafta Avrupa İlaç Ajansı EMA’dan 2-8 derecedeki dolaplarda da 30 gün boyunca bozulmadan saklanabileceği tarafındaki onayın verilmesinin değerine de vurgu yapan Prof. Dr. Yavuz, bu aşının olağan aşı dolaplarında da stabilitesini (etkinliği düşmeden) 30 gün boyunca koruyabildiğinin EMA tarafından onaylandığını söyledi ve “Normal aşı dolaplarında 1 ay boyunca bozulmadan saklanabileceğinin gösterilmesi, bizim açımızdan çok kıymetli. Zira yazın yapacağımız ağır aşılama sırasında, birinci basamakta (ASM) aşılama yapabilmemiz çok kritik. Bu açıdan rahatlamış olduk ve bu nedenle de şu an birinci basamakta da bu aşıları yapabilir hale gelmiş oluyoruz. Bu da ayrıyeten öbür bir sevindirici gelişme oldu. Yani EMA’nın, Avrupa’nın onay vermesi, aşıların bu mühlet boyunca buzdolabında (bozulmadan) kalabildiğini gösterilmesi, hoş bir gelişme oldu açıkçası” biçiminde konuştu.
“AŞILARI OLDUĞU HALDE SÜRATLE YAPAMADILAR BİZİM ALT YAPIMIZ ÇOK GÜÇLÜ”
Türkiye’de aşılamanın başladığı birinci vakitlerde (sağlık çalışanlarının aşılanması sırasında) günde yaklaşık 1 milyon bireye aşılama yapılabilmesinin, aşılama suratında dünyadaki en düzgün ülkelerden biri olduğumuzun delili olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, aşılar geldiği taktirde bu işi süratle bitirebileceğimiz söyledi ve şöyle devam etti: “Elimizde aşımız olursa ve aşının bu biçimde saklanma şartları ile ilgili de rahatladığımızı düşünürsek, aşı gelir gelmez dünyadaki öteki ülkelerle karşılaştırdığımızda çok daha yüksek sayılarda aşı yapabileceğimizi de göreceğiz. Zati bunu biliyoruz, sonuçta Türkiye’de çok evvelce gelen bir aşılama geleneği var. Birinci basamak hizmet geleneği var. Hakikaten biz bu işi âlâ biliyoruz. Birçok ülke elinde aşı olmasına karşın, kâfi sayıda aşılama yapamazken – mesela Almanya, zira alt yapısı uygun değildi nitekim, birinci basamağı dahil edemedi ve çok zorlandı, yavaş yavaş hazırlanmaya başladılar- bizim elimizdeki aşıyı süratli yapabilmek manasında birçok ülkeden daha yeterli durumunda olduğumuzu söyleyebiliriz. Şu anda dünyada da zati aşıya erişim manasında büyük zahmetler var. Dünyada aşı nüfus oranı sıralamasına baktığımızda, Türkiye’nin yeri de hala (şu an az aşı yaptığımızı düşünmemize rağmen) o kadar da geride değil. Alışılmış ki istediğimiz düzeye bu değil aşıda. Fakat alt yapımıza sahiden güveniyoruz, aşılar geldiği anda çok süratli aşılama yapabileceğiz. Esasen aile tabipleri de bunu her vakit deklare ediyorlar, aşı geldiği an biz hakikaten bunu yapabiliriz diye”
()
