Berna YILMAZ – Ömer HASAR / İSTANBUL – Milletlerarası idare danışmanlığı şirketinin yaptığı araştırmaya nazaran, her 100 şahıstan 71’i seyahat etmeyi düşünüyor. Aşılama çalışmalarının yaygınlaşması ile birçok kişinin tatil konusunda harekete geçeceği öngörülürken, ekonomistler salgın sonrası tüketicilerin alışkanlıklarının değişmesi ile turizm kesimindeki şirketlerin gerekli hazırlıkları yapması gerektiği konusunda uyarıyor.
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), 2020’nin global turizm tarihinin en berbat yılı olduğunu açıkladı. Son 1 yılda pandemi ve kısıtlamalar nedeniyle seyahat edemeyen milyonlarca kişinin, 2021 yılında aşılama çalışmalarının giderek yaygınlaşmasıyla seyahat ve tatil konusunda harekete geçeceği öngörülüyor. Bu bağlamda kesimin, bu yıl toparlanmaya geçmesi bekleniyor.
Milletlerarası idare danışmanlığı şirketi Simon-Kucher & Partners, salgın sonrası otel, turizm ve cümbüş dalındaki değişen tüketici alışkanlıklarını inceleyen bir araştırma yaptı. 2020’nin aralık ayında 25 ülkede 3 bin 500’den fazla kişinin iştirakiyle yapılan araştırmanın sonuçları, öncelikle tatil maksatlı seyahat eden her 100 şahıstan 71’inin önümüzdeki periyotta seyahat etmeyi düşünebileceğini lakin kimi şartları olduğunu ortaya koydu. İştirakçilerin yüzde 29’u seyahat için kendilerinin yahut halkın çoğunluğunun aşı olmasını bekleyeceğini lisana getirirken, yüzde 30 da seyahatle ilgili kısıtlamaların kaldırılmasının kâfi olduğunu söyledi.
Ekonomistler ve turizm dalının öncüleri ise otel, turizm ve cümbüş şirketlerinin değişen tüketici alışkanlıklarına ahenk sağlamaları ve 2021 ile 2022 yılı için gerekli hazırlıkları yapmalarının büyük ehemmiyetini vurguluyor.
ŞİRKETLER HESAPLARINI OLAĞANLAŞMAYA NAZARAN YAPSIN
Bahisle ilgili değerlendirmelerde bulunan Altınbaş Üniversitesi’nden ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, “Tüm bölümler özelinde söylemem gereken bir şey var. Konjonktürel olarak ortaya çıkmış olan ciro artışları ya da tam zıddı cirolarla ilgili ıstırapları güya ebediyen kalacakmış üzere düşünmesinler. Hesaplarını olağanlaşmaya nazaran düşünsünler. Burada en kritik karar, pandemi esnasında insanların edindikleri alışkanlıkları pandemiden sonra ne derecede devam ettireceğidir. Şu anda beşerler uçağa binmiyor diye arabayı, kendi özel araçlarını tercih ediyor. Salgın bittikten sonra beşerler uçağa binecekler. Uzak uzaklıklara arabayla gitmek çok mümkün değil” dedi.
SALGIN BİTİNCE ARTAN TALEPLERDE BİRİKME OLUŞACAK
Pandemide birçok kişinin son anda rezervasyonları tercih ettiğini belirten Alkin, “Bugünün olumsuz koşullarına bakarak, son dakika rezervasyon yapanlar şanslı oldu. Şu anda oteller son anda yapılan rezervasyonları kabul ediyor. Lakin bu alışkanlığın devam ettirileceği manasına gelmiyor. Zira bir anda pandemi ortadan kalktığında, herkes konutunda oturmaktan sıkıldığı için mümkün olacak birinci tatil anında bir yerlere gidecekler. O vakit da fecî bir birikme olacak. O yüzden benim tüketicilere tavsiyem, 2022 için düşündükleri müsaade günlerini bir kenara yazsınlar. Gidebilecekleri yerlere, otellere baksınlar. Müsaadelerine 1 yıl kala, rezervasyon yapmaya başlasınlar” diyerek tüketicilere tavsiyelerde bulundu.
Seyahat talebi artan tüketicilerin en çok uçakları tercih edeceğini söyleyen Alkin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tüketiciler uçak biletlerini de ayırsın. Kimse uçak bileti bulamayacak, net söylüyorum. Zira hava yolları şirketleri, büyük ihtimalle, dünyadaki uçak sayılarını azalttılar. Artık o hangarlardan uçakları geri çıkaracaklar. Bu da hayli uzun bir süreç. Çok talep birikmesi olacak ancak birinci etapta uçak arzı az olacağı için yetişmek pek mümkün olmayacak. Fiyatlar artacak, yer bulunmayacak ki şu anda bile bu türlü uçaklarda. Tüm bunlar oteller için de geçerli. Lakin bu tabloya bakarak oteller ve hava yolu şirketleri çabucak kapasite genişlemesine karar vermesinler. Beşerler yavaş yavaş üzerlerindeki ataleti atacaklar. Artık baktığımızda, 2022’ye hakikat bile rezervasyonlar çoğalmaya başladı. Baya bir talep var. Araştırmadan gelen ortalamada yüzde 70 civarında meskende oturan beşerler ‘ben artık bir tatile çıkayım’ diyor. Yani hem yerli hem yabancı turistin otelleri ve uçakları dolduracağı bir döneme gireceğiz. Bu demek değildir ki kurtulacağız. 2022 için de bu geçerli. 2023 yılında, turizm dalı kendini toparlanmış üzere hissetmeye başlayacak. Yani daha çok uzun yol var.”
TURİZM SANAYİSİ BU YIL TOPARLANMAYA GEÇECEK
İstanbul Rehberler Odası Başkanı Sedat Bornovalı ise, “Hemen çabucak sıfıra düşmüş olan seyahat talebinin artması kuşkusuz büyük bir sürpriz olmaz. Toplamda büyük bir risk var ve o riskin ortadan kalkması umudu mevcut. Bu nedenle de yüzde 71’in tatil gayeli seyahat etmeyi düşünebilmesi çok olağan. Öbür yandan asıl yapmamız gereken öteki yüzde 29’u sorgulamak. Seyahat edecek şahıslar meskende yahut kentlerinde kalmanın ruh haliyle tatile gitmeyi hatta olağanın üzerinde masraf etmeyi kabullenebilir üzere görünüyorlar. Piyasa yeni fiyatlarla şekillendiğinde ailelerce geçen yılın ekonomik sonuçlarıyla birlikte yapılan değerlendirmeler ne yazık ki ertelenebilen bir gereksinim olan turizme çabucak yeşil ışık yakmayabilir. Tekrar de doğal ki turizm sanayisi bu yıl toparlanmaya geçecektir” diye konuştu.
Tüketicilerin bir kısmının kalabalık ortamlarını özlediğini bir kısmının ise daha az kalabalık tatil beldelerini tercih etmek istediğini söyleyen Bornovalı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Doğrudan irtibatta olduğum tüketiciler kelam konusu olduğunda hem yurt içinden hem de yurt dışından ağır talepler geliyor. Herkes ümit verici kelamlar duymak ve bunlara inanıp seyahate tekrar başlamak istiyor. Başka yandan kimse tam eskisi üzere gezmek istemiyor. Tüketici mümkün olduğu kadar daha az kalabalık gezmek, hatta kendi tanıdığı şahıslardan oluşan ufak, orta uzunluk kümelerin dışına çıkmadan gezmek istiyor. Ayrıyeten yılın kısa müddetinde kullanılan geri kalan kısmında atıl kalan tatil meskenlerine ilgi çok ağırlaştı, hatta buralara tadilat yaptıran, artık kentten kaçıp daha sık buralarda kalmayı yeğleyeceklerini belirtenler de çok sayıda. Bu da alıştığımız biçimiyle tatilciye hizmet sunan sağlayıcıların birçok gelir kalemini elinden alabilecek üzere görünüyor. Tatil beldelerinde bu bireylere aileleriyle birlikte yeni tecrübeler yaşatacak teklifler getirmek turizmin soluk alması açısından yeni bir niş oluşturabilir.”
