Akdeniz kıyılarında birinci caretta caretta yuvası İztuzu’nda oluştu

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, – DÜNYA Doğayı Müdafaa Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde kuşağı tükenme tehlikesi altındaki cinsler ortasındaki caretta caretta çeşidi deniz kaplumbağalarının bu yıl Akdeniz kıyılarındaki birinci yuvası, doğal bir caretta silüetine de sahip Dalyan İztuzu Plajı’nda tespit edildi.
Türkiye’nin Akdeniz kıyıları, jenerasyonu tehlike altındaki çeşitler ortasında bulunan caretta caretta tipi deniz kaplumbağalarının dünyadaki en değerli ömür alanlarından birini oluşturuyor. Bilhassa Muğla’nın Dalyan- İztuzu Plajı ile Antalya’nın Kaş- Patara, Finike, Kumluca, Çıralı, Kumköy ve Belek, Manavgat, Alanya kıyılarıyla Mersin’den Hatay’a kadar olan bölgede her yıl mayıs- temmuz aylarında binlerce caretta caretta yuva yapıyor ve bu yuvalardan on binlerce yavru denizle buluşuyor. Fakat bu yavruların ise yalnızca binde 2 yahut 3’ü erişkinliğe ulaşabiliyor.
Türkiye’nin birinci ve 12 ay boyunca da faaliyet gösteren Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nin (DEKAMER) bulunduğu İztuzu Plajı’nda Akdeniz’in 2021 yılındaki birinci caretta yuvası 27 Nisan Salı günü tespit edildi. Dalyan’da 2008 yılında kurulan DEKAMER, bilimsel çalışmaların yanı sıra yaralı deniz kaplumbağalarının bakım ve tedavilerini yaparak doğal ömür ortamına geri dönmesini sağlıyor. 27 Nisan Salı günü birinci yuva tespitinin akabinde yuvalama döneminin da resmen başladığı duyuruldu.
‘İLK YUVA SEVİNCİ’
DEKAMER Lideri ve Pamukkale Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yakup Kaska, Dalyan İztuzu kumsalı üzere Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından korunan Özel Etraf Muhafaza bölgelerinde her yıl çeşitli takımlarca izleme ve müdafaa çalışmaları yürütüldüğünü söyledi. Bu yılın birinci yuvasının sevincini de yaşadıklarını belirten Prof. Dr. Kaska, “Güzel ve meselesiz bir dönem olmasını umuyor ve muhafaza çalışmalarını yürütecek tüm takımlara muvaffakiyetler diliyoruz” dedi.
‘YUVALAR NUMARALANDIRILIYOR’
Prof. Dr. Kaska, İztuzu kıyısında DEKAMER takımının hem kıyıya çıkıp yuva yapacak kaplumbağaların hem de yuvalarının korunması için mayıs ayından itibaren yaz boyunca gece uzunluğu nöbet tuttuğunu lisana getirdi. Prof. Dr. Kaska, dönem boyunca yuvaların tespit edilip numara verildiği ve yavruların yumurtadan çıkışlarının da izlendiğini anlattı.
‘SEZON RESMEN BAŞLADI’
İlk yuvanın müdafaa altına alındığını ve böylelikle yuvalama döneminin da resmen başladığını kaydeden Prof. Dr. Yakup Kaska, “Geçen yıla nazaran bu yıl yuvalama döneminin bir hafta daha evvel başladığını ve son 5 yıldır nisan ayının son haftası içinde oluştuğunu söyleyebiliriz. Bu da global ısınmanın bir sonucu olarak kaplumbağaların ahenk sürecindeki erken yuva yapma davranışları olduğunu gösteriyor” dedi.
‘GEÇEN YIL 757 YUVADAN 30 BİN YAVRU’
Geçen yılki dönemde İztuzu plajında 757 yuva oluştuğunu da belirten Prof. Dr. Yakup Kaska, bu yıl da yüksek sayıda yuva beklediklerini açıkladı. Geçen yıl ki 757 yuvadan da 30 bin civarı yavru çıkışı olduğu ve İztuzu Plajı’nda rekor sayıya ulaşıldığını kaydeden Prof. Dr. Kaska, oluşan yuvalardan yavru çıkışlarının ise 45- 60 gün ortası süreçlerde gerçekleştiğini kelamlarına ekledi.
‘CARETTA SİLÜETİ’
Asırlardır caretta caretta tipi deniz kaplumbağalarının yuva alanı olan Dalyan’da Kaunos Kral Mezarları’nın da olduğu antik kent ve zirvenin geçen yıl yapılan dron çekiminde caretta caretta halinde olduğu belirlenmişti. Prof. Dr. Yakup Kaska, birinci defa ortaya çıkan caretta silüetinin büsbütün doğal bir oluşum olduğunu lisana getirdi.