ANKARA Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. İsmail Balık, inaktif aşı yaptıranlarda 3’üncü dozun gerekebileceğini söyledi. Prof. Dr. Balık, “Bazı aşılar kimi bireylerde, bilhassa bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha düşük tesir yapıyor yahut hiç tesir yapmayabiliyor. Bu türlü bireylerde aşının zayıf tesir yapma durumunda 2 doz yerine 2’nci dozdan kısa bir müddet sonra 3’üncü dozu yapmakta fayda var” dedi.
Prof. Dr. Balık, BioNTech’in kurucu ortağı Prof. Dr. Uğur Şahin’in, “9 ay, en geç 12 ay sonra üçüncü doz aşı, müdafaanın sahiden güçlendirilmesini sağlayacaktır” formundaki kelamlarını KHA’ya kıymetlendirdi. Prof. Dr. Balık, “Aslında üçüncü doz demekten çok buna ‘hatırlatma dozu’ dememiz daha yerinde. Uğur Şahin’in bu açıklamalarından bizim bunu anlamamız gerekiyor. Bu, şu demek; kimi aşıları örneğin grip aşılarında olduğu üzere 6 ay sonra 1 yıl sonra tekrarlamak gerekiyor. Bağışıklık sistemine ‘hatırlatma dozu’ dediğimiz tek bir dozla hatırlatma yaparsak, süratli bir halde bağışıklık yenilenmiş olur. Uğur Şahin de 9 ay sonra 1 yıl sonra ya da 2 yıl sonra bir hatırlatma dozunun yapılabileceğini söyledi. Bunun esasen faz-3 çalışmaları sırasında da bunun bu türlü olabileceğini söylemiştik. Faz-3 çalışmalarının takibi 2 yıla kadar olacak. Bu 2 yılın sonunda bu hatırlatma dozunun 2’nci dozdan ne kadar müddet sonra yapılması gerektiği de net olarak anlaşılacak” dedi.
‘SALGIN DEVAM ETTİĞİ SÜRECE HATIRLATMA DOZU YAPMAK GEREKECEK’
Prof. Dr. Balık, inaktif aşılarda hatırlatma dozunun daha erken yapılması gerektiğine dikkati çekerek, “Örneğin 2’nci dozdan 6 ay sonra bir hatırlatma dozu yapmak gerekecek. Zira salgın devam ettiği sürece bizim hatırlatma dozlarını da yapmaya devam etmemiz gerekiyor. Şayet kullandığımız aşılar yeni mutantlara tesirli değilse ya da tesiri zayıflamışsa bu sefer hatırlatma dozlarımız bu mutantlara da tesirli olacak halde değiştiriliyor olması gerekir. Hatırlatma dozunun müddeti aşıdan aşıya nazaran değişebilir. mRNa aşılar da hatırlatma dozlarının müddeti 2’nci dozdan sonra daha uzun olabilecekken, inaktif aşılarda bu müddetin daha kısa olması gerektiğini öngörüyoruz. Yani 2’nci dozdan 6 ay sonra bizim kullandığımız aşılardan Sinovac aşısını tek doz yapmamız gerekirken Biontech aşısını tahminen 1 yıl sonra ya da 2 yıl sonra yapmamız kâfi olabilecektir” diye konuştu.
‘İNAKTİF AŞI YAPTIRANLARDA ÜÇÜNCÜ DOZ GEREKEBİLİR’
Prfof. Dr. Balık, kimi aşıların birtakım bireylerde, bilhassa bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha düşük tesir yaptığını yahut hiç tesir yapmayabildiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Böyle şahıslarda aşının zayıf tesir yapma durumunda 2 doz yerine 2’nci dozdan kısa bir müddet sonra 3’üncü dozu yapmakta fayda var. Örneğin 0-1 ve 3 ay sonra, örneğin birinci dozdan 2 ay sonra ve 2’nci dozdan da 2 ay sonra da inaktif aşılarda 3 doz uygulama birtakım kimselerde yapılabilir. Kimler bunlar; bu tıp aşıya zayıf bağışıklık karşılığı oluşturan kimselerdir. Yani; obez olanlar, kanser nedeniyle kemoterapi alanlar, böbrek yetmezliği olanlar, diyaliz hastaları olabilir. Yani inaktif aşılarda şu an 3’üncü doz gerekebileceği ile ilgili benim öngörüm var. Örneğin Sinovac aşısı inaktif aşıdır. Kayseri’de üretilen kendi aşımız bir inaktif aşıdır. Münasebetiyle bu aşılarda 2 doz yerine 3 doz yapmamızla ilgili tahlil yapılmasında fayda var. Ya da bu aşılara zayıf bağışıklık karşılığı oluşturacak kimselere daha güçlü cevap oluşturacak olan Biontech ya da Sputnik üzere aşıların önerilmesinde de tahminen bir fayda olabilir.”
