İSTANBUL – ABD Lideri Joe Biden’ın, 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanıması ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Banu Dalaman, “Önceki yıllarda ‘Meds Yeghern’ yani ‘Büyük felaket’ nitelemesi ile yetinen Ermeni diasporası bu yıl Biden’dan daha parlak bir mavi boncuk aldı. İç siyaset açısından görmemiz gereken bu durumun emsalini hispanik seçmene yönelik uygulamada da göreceğiz. Ancak ‘dünyanın harika gücü’ olmaktan ‘dünyanın hükümeti’ne dönüştüğünü zanneden ABD, artık durdurulması sıkıntı bir kibir içinde” diye konuştu.
Amerika Birleşik Devletleri Lideri Joe Biden, dün yaptığı açıklamada 1915 olaylarıyla ilgili ‘soykırım’ tabirini kullandı. Açıklama, Türkiye’den reaksiyon çekerken, İstanbul Ayvansaray Üniversitesi İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uuslararası Münasebetler Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Banu Dalaman da hususla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
“BU DURUMU İÇ SİYASET OLARAK GÖRMEK GEREKİYOR”
1915 olaylarını seçim vaktinde da gündeme geldiğini hatırlatan Dalaman, Biden’ın misyona geldiğinin birinci günü imzalamış olduğu ‘göçmenlere yönelik siyasetlerin ve kotaların iyileştirilmesi’ kararını devreye alarak bu kısımlara verdiği kelamı tuttuğunu belirtti. Dalaman, “Seçim konjonktüründe Trump’ın Amerikan Lider Seçimlerine yönelik iki asırlık teamüllerini yıkan propagandalarını göğüslemek için Biden ve grubu seçmen kümelerine mavi boncuk dağıtma işini abarttılar. Tabi bu durumdan Amerika’daki Ermeni diasporası, seçmen kitlesi de hakkını aldı. Evvelki yıllarda ‘Meds Yeghern’ yani ‘Büyük felaket’ nitelemesi ile yetinen Ermeni diasporası bu yıl Biden’dan daha parlak bir mavi boncuk aldı. İç siyaset açısından görmemiz gereken bu durumun emsalini hispanik seçmene yönelik uygulamada da göreceğiz. Biden, Latin ve Hispanik diasporayı geçiştirmeyecek ve büyük ihtimalle, vazifeye geldiğinin birinci günü de imzalamış olduğu ‘göçmenlere yönelik siyasetlerin ve kotaların iyileştirilmesi’ kararını devreye alarak bu bölümlere verdiği kelamı parlak biçimde tutmuş olacak” diye konuştu.
Dalaman kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Konunun en kıymetli tarafının, Karabağ Zaferi’nin tüm boyutlarıyla yalnızca Ermenistan devleti için değil Amerika’daki Ermeni diasporası için de onur kırıcı olduğu diye düşünüyorum. Bu durum elbet Kafkasya’da aktif olma konusunda huzursuz ABD’nin gözünden kaçmadı ve artık bu onuru kırılmış ve Kafkasya’da kendisi için çok gerekli, Ermenistan ve başta ABD’de olmak üzere Ermeni diasporasına cömert bir ‘jest’ yaptılar. Bu, tabi ki Türkiye’yi kızdıracak ancak birebir anda aklımızda tutmalıyız ki Emenistan’ı ve hasebiyle diasporayı fizikî yıkımdan kurtarıcılığa soyunan Rusya’ya karşılık da geliyor. ABD Ermenilere ve Ermenistan’a, ‘Ruslar sizi fizikî yıkımdan son anda kurtardıysa Biz de sizin moral yanınızdayız’ bildirisi veriliyor.”
“ABD DURDURULMASI SIKINTI BİR KİBİR İÇİNDE”
1981’de ülkenin 40’ıncı lideri olan Ronald Reagan’ın da 1915 olaylarıyla ilgili ‘soykırım’ tabirini kullandığını lakin sonrasında Türkiye’yi etkileyen bir durumun kelam konusu olmadığını hatırlatan Dalaman, Biden’ın açıklamasının akabinde Türkiye’nin ne tarafta etkileneceği ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
“ABD, iki kutuplu periyot sonrasında, tek kutupluluğu bilhassa Baba Bush’un başkanlığından beri sindiremediği üzere galiba yanlış da anlamlandırdı. Sonuçta siz dünyanın ekonomik, askeri ve sınai üzere alanlarda ileri bir ülkesi hatta en büyük ülkesi olsanız da memleketler arası hukuk sizin ‘dünyanın hükümeti’ olmanızı onaylamayacak. Kaldı ki bu da tartışılır. Zira 30 yıl öncesinin G7 si ile G20’si ortasındaki büyüklüğün oransal farkı azaldı ve Çin üzere yeni aktörler, bu fizikî üstünlük argümanlarını tartışıyor. Lakin ‘dünyanın harika gücü’ olmaktan ‘dünyanın hükümeti’ne dönüştüğünü zanneden ABD, artık durdurulması sıkıntı bir kibir içinde. Hatta Trump periyodunda bu kibirin şımarıklığa dönüştüğünü gördük ve galiba Biden, ‘devlet aklı’ ile direnmesi gereken bu yalpalamaya direnemedi. Artık önümüzde kendisini dünya hükümeti varsayan ve dünyanın kayıtsız koşulsuz itaatini talep eden bir devletin, güya vatandaşları ortasındaki bir sorunu çözer üzere davrandığını görüyoruz. Güya Türkiye ve Ermenistan, ‘ABD dünya hükümetinin’ birer vatandaşı ve bu ABD isimli devlet, güya vatandaşları ortasındaki sorun konusunda karar veriyor. Artık, Türkiye ve Erdoğan zıddı memleketler arası güçler keyiften ellerini ovuştursalar da öbür devletler de ABD’nin bu kibirli ve şımarık siyasetinin ziyanını kısa müddette görecekler diye düşünüyorum.”
TÜRKİYE’YE DAVA AÇILABİLİR Mİ?
Biden’ın açıklamasının akabinde, Türkiye’ye dava açılıp açılamayacağının da gündeme gelen hususlardan biri olduğunu söyleyen Dalaman, “İster ‘Meds Yeghern’ yani ‘Büyük felaket’ deyin isterseniz ‘genocide’ (soykırım), sonuçta 1915 Tehciri, 1914-1918 ortasında yani Birinci Dünya Savaşı’nda gerçekleşti. Bu savaşın içinde çok sayıda acı olay yaşandı. Sanıyorum yalnızca İngilizler’in Seydibeşir’de 15 bin Osmanlı esir askerinin gözlerini kör etmesi vahşeti bile bu savaşın nasıl denetimden çıktığını göstermektedir. Artık bu savaş sırasında olanları tartışacaksak ve mağdurların haklarını arayacaksak nereden başlamalıyız? Sonuçta memleketler arası alanda karşılıklılık unsuru varsa, Erzurum, Kars, Van havalisi’nde şahsen Amerikan Bord Vakfı tarafından Ermeni Komitacıların sivil Türkleri katlettiklerine dair evraklarına nazaran mağdurlar ismine biz de dava açarsak ne olacak? Ya da Balkanlar’daki Türklere yapılan açık etnik paklık vahşetinin hesabının sorulmasına bugünün Avusturya’sı, Bulgaristan’ı, Almanya’sı katlanabilecek mi? Hiç unutmayalım ki milletlerarası ceza hukuku sistemi Afrika’dan başlayarak tüm kıtalarda gerçekleşen ve birçoklarının altında AB üyesi ülkelerin imzası olan etnik paklık hareketlerinin hesabını soramamış iken, Birinci Dünya Savaşı’nda kendilerinin sebep olduğu bir zarurî yer değiştirme kararının denetimden çıkışının hesabını nasıl verecekler? Burada bir mantık ilizyonu yapıyorlar. Osmanlı hükümeti, Ermeni nüfusu o tarihte kendi toprağı olan Suriye’ye hicret ettirmeye çalıştı. Bir imparatorluğun rastgele bir nedenle vatandaşlarını süreksiz olarak kendi topraklarında yer değiştirmeye tabi tutmasını hak görmeyenler, o toprakları nasıl karıştırdıklarının hesabını vermek zorundadırlar. Münasebetiyle hukuk açısından dava açılmasını bilemem lakin bu davanın kazanılmasını sağlayabilecek delil ve mantığa sahip olmadıklarını düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
