Gül KABA-Özgür KUMANOVALI/İSTANBUL, – Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Lideri Prof. Dr. Alper Çelik, diyabet yani şeker hastalarının koronavirüsü ağır geçirdiğini söyleyerek, “Obez bireylerde koronavirüse bağlı mevt nedeni akciğer yetmezliğidir. Diyabet hastalarında ise bilhassa damar tıkanıklığı ve buna bağlı gelişen pıhtılaşma sorunu vefata götürüyor. Şeker hastaları ve obezler koronavirüse yakalandıysa hastaneye yatış oranları daha yüksek. O nedenle işlenmiş besinlerden uzak durup, zerzevat yüklü beslenmeli ve sporu hayatımızdan çıkarmamalıyız” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Kovid-19’dan ötürü hastanede yatan ağır hastaların büyük kısmında diyabet olduğunu açıkladı. Son 40 yılda diyabet hastalarının sayısının 4 katına çıktığını söyleyen Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Lideri Prof. Dr. Alper Çelik de DSÖ’nün açıklamasını yorumladı.
Bilhassa koronavirüsün bu kadar yayıldığı bir periyotta diyabetlilerin ve obez bireylerin çok daha dikkatli olması konusunda ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Çelik, hastalığı kronik ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerin daha ağır geçirdiğini aktardı.
MEVT RİSKİ YÜKSEK
Diyabetin bağışıklık sistemini düşürdüğünü söyleyen Çelik, “Diyabet hastaları koronavirüse yakalandılarsa hastaneye yatış oranları ve mevt riski çok daha yüksek. 2015 yılında yapılan çalışmalarda dünya genelinde 2035 yılında 500 milyon kişinin diyabet hastası olacağı öngörülüyordu. Fakat bu sayısı biz 15 yıl evvelden yakaladık, 2020 yılında ne yazık ki 500 milyon diyabetli sayısına ulaştık” diye konuştu.
İŞLENMİŞ BESİNDEN UZAK DURUN
Son 20 yılda besin sanayisinin değiştiğini aktaran Prof. Dr. Çelik, “Dünya nüfusuna besleyecek kadar tarım havzası kalmadı. Çoğumuz işlenmiş besin tüketiyoruz. Bu rafine besinler bizi hasta ediyor. Rafine besinler ince bağırsak hormonlarını değiştiriyor, kilo aldırıyor. Yapay tatlandırıcılar, besinin raf ömrünü uzatan hususlar insan sıhhatine ziyan veriyor, uzak durmalıyız. Pandemide konutlardayız, hareket de etmiyoruz. Bu türlü giderse gelecekte en büyük sorun diyabet, yüksek tansiyon, kilo sorunları ve toplumsal izolasyon olacak” tabirlerini kullandı.
4 KATINA ÇIKTI; ŞEKERİ YÜKSELTİYOR
Dünya Sıhhat Örgütü’nün de diyabet konusunda ikaz yaptığını belirten Prof. Dr. Çelik, “Kovid-19 enfeksiyonu en ağır diyabetik hastalarda seyrediyor. Koronavirüs ayrıyeten şekeri yükseltiyor. 120 olan şeker koronavirüs geçirende 175’lere kadar çıkıyor. Dünya genelinde son 40 yılda diyabet hastalarının sayısının 4 katına çıktı” dedi.
İKİ KAT DİKKATLİ OLUN
Prof. Dr. Çelik, diyabet hastası olup koroner damar hastalığı bulunanların ise iki kat dikkatli olması gerektiği ikazında bulunarak “Çünkü bu hastalık, damar tıkanıklığı nedeniyle de insanların hayatlarını kaybetmelerine neden oluyor. Bu nedenle bilhassa de kalbinde stent olanlar, kalp ameliyatı geçirenler ihtimam göstermeli” tabirlerini kullandı.
KAN SULANDIRICI KULLANIN
Diyabet hastalarının kan şekeri regülasyonuna dikkat etmeleri gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Alper Çelik, “Maske, uzaklık, hijyen üzere herkesin uyması gerekenlerin yanı sıra sağlıklı yemeğini, antrenmanını, ilaçlarını ihmal etmemeli. Sıvı alımı çok kıymetli, nizamlı uykuya da dikkat edin. Damar hasarı varsa tabip teklifiyle kan sulandırıcı ilaçlarını kullanmalılar” diye konuştu.
OBEZLER DE AĞIR GEÇİRİYOR
Koronavirüsü ağır geçiren bir başka kümenin ise obez bireyler olduğunu vurgulayan Çelik, bu kümenin şayet kalp ve damar meseleleri varsa vefat oranlarının daha da yükseldiğini lisana getirerek, “Obez bireylerin infulaenza aşısında antikor geliştirme karşılığı çok düşük değil lakin aşılanma sonrası infülanza gibisi bir rahatsızlığa yakalandıklarında çok daha ağır geçiriyorlar ve mevt oranları yüksek. Zira bağışıklık karşılıkları daha zayıf. Antikor müspet olsa bile tam müdafaa sağlayamayabiliyor” dedi.
MEVT NEDENİ; DAMAR TIKANIKLIĞI VE AKCİĞER YETMEZLİĞİ
Prof. Dr. Çelik, “Obez şahısların akciğer kapasiteleri kısıtlı, göbek etrafındaki yağ kitlesi akciğer kapasitesini kısıtlıyor. Zati nefes zahmeti çekiyorlar. Kısıtlanmış akciğer enfeksiyonla karşılaştığında sonucu berbat oluyor. Bu şahısların akciğer yetmezliği yaşadığını görüyoruz, süratli bir formda ağır bakım muhtaçlığı oluyor. Obez bireylerde koronavirüse bağlı vefat nedeni akciğer yetmezliğiyken, diyabet hastalarında bilhassa damar tıkanıklığı ve buna bağlı pıhtılaşma sorunu mevte götürüyor. Kovid-19 geçirmiş diyabet hastalarının kesinlikle uzun bir müddet kan sulandırıcı kullanması gerekiyor” diye konuştu.
